Wat houdt de commandant van de Koninklijke Marechaussee, luitenant-generaal Hans Leijtens, allemaal bezig? Een keer per maand kijkt KMarMagazine met hem mee. Deze maand: een bezoek aan collega’s van de brigade Recherche, met wie hij sprak over ondermijning.
Luitenant-generaal Hans Leijtens:
“De reden voor mijn bezoek aan de brigade was dat ik een aantal maanden geleden sprak met een aantal collega’s van de Specialistische Recherche over hun vak. Ik wilde hier graag meer over weten, een ‘deep dive’ maken om nog beter te begrijpen wat we als KMar op dit gebied doen, hoe we samen werken met elkaar en andere partijen. We belegden in totaal 3 sessies. Tijdens de eerste zoomden we in op ondermijning. Als KMar krijgen we op veel plekken, waaronder lucht- en zeehavens, met dit thema te maken. Ik vind het daarom belangrijk om goed te weten hoe dit fenomeen in elkaar steekt. Waar hebben we het over, wat gebeurt er dan, en hoe bestrijden we deze criminele organisaties? Het werd mij nogmaals duidelijk hoe veelomvattend het fenomeen ondermijning eigenlijk is.
Ik sprak met recherchecollega’s die dag in, dag uit binnen dit aandachtsterrein opereren en werken binnen de tactiek, techniek en data. We zoomden in op verschillende verschijningsvormen van ondermijning en actuele ontwikkelingen, zoals casussen waarbij opsporingsdiensten veel informatie inwonnen door servers en communicatiemiddelen die criminelen gebruikten, te hacken. Als KMar bekijken we die verkregen informatie met 3 brillen. Heeft het betrekking op onze knooppunten, raakt het onze militaire politietaak of heeft het te maken met migratiecriminaliteit? Daarna bespraken we hoe handhaving, opsporing en intell de informatie gebruiken om zicht te krijgen op ondermijning en uiteindelijk de achterliggende organisaties een slag toebrengen.
Het effectief inzetten van cryptodata door de KMar ter bestrijding van ondermijning vraagt van ons vaak een omgekeerde werkwijze. Vroeger was er een verdachte of een criminele organisatie en dan ging je vervolgens op zoek naar bewijs. Nu is er binnen deze servers al een overvloed aan data met daarin potentieel bewijs en zoek je daarbij de verdachten. Ook is het nu soms beter om, binnen de juridische kaders, te wachten met een interventie. Daarnaast moet je binnen de teams over verschillende specialismen beschikken. Een dataspecialist herkent patronen, maar begrijpt bijvoorbeeld de gebruikte taal niet. Het levert frisse nieuwe combinaties tussen jonge specialisten en de ‘streetwise’ rechercheurs. Ik vind het mooi de verbondenheid, betrokkenheid, commitment en motivatie te zien. De professionaliteit spat er vanaf. We maken grote stappen, maar mijn ambitie is groter: nog verder investeren in de kwaliteiten van de collega’s, innovatie en samenwerking.”
Eerste luitenant Jessica, brigade Recherche
“Ik ben teamleider van het team ZwaCri (Zware Criminaliteit) op Schiphol. De focus van mijn team ligt vooral op ondermijnende criminaliteit op de luchthaven. En dat kan van alles zijn. De overeenkomst zit hem in het feit dat er bij onze zaken bijna altijd mensen betrokken zijn, die op de luchthaven werken of toegang hebben tot de luchthaven. Neem bijvoorbeeld de grote diefstal van Iphones op een bedrijventerrein of het smokkelen van verdovende middelen. Criminelen hebben daarvoor connecties nodig, mensen van binnenuit, omdat die op plaatsen kunnen komen waar een normale passagier niet kan komen. Aan ons de taak om alle beschikbare informatiepuzzelstukken op de juiste manier te interpreteren, te verrijken en daar vervolgens hard bewijs van te maken.
Aan CKMar hebben we samen met Rechercheadvies, het Team Criminele Inlichtingen , het Crypto Analyse Team (CAT) van de KMar en het Cargo-Harc-team een presentatie gegeven. We zijn met hem van a tot z door een onderzoek gelopen. Iedereen heeft zijn eigen rol en taak in dat onderzoek toegelicht. Tijdens de presentatie lag de focus ook op de succesvolle hacks van de communicatiediensten SKY en Encrochat, die gebruikt werden door criminelen. Het zijn nieuwe interessante bronnen die ontzettend veel informatie hebben opgeleverd. Informatie, die nog niet meteen hard bewijs is. We hebben CKMar onder andere verstuurde berichten laten zien en uitgelegd hoe een gebruiker van de berichtendienst wordt geïdentificeerd.
Dat CKMar onze brigade bezocht, vind ik erg goed. Je kunt dan namelijk vertellen en laten zien waar je als brigade mee bezig bent. Opsporing werkt logischerwijs vaak onder de radar en dat zorgt ervoor dat je soms onzichtbaar bent. Nu kregen we de mogelijkheid om te vertellen over ons werk en waar wij enthousiast van worden. Wat mij opviel is dat de bijeenkomst meer dan alleen een presentatie was. Het was een gesprek tussen collega’s. CKMar stelde ook heel veel inhoudelijke vragen en toonde oprecht interesse. Hij koppelde ondermijning ook met andere werkterreinen van de KMar. Hoe kan bijvoorbeeld het MTV nog beter worden ingericht, zodat ook die collega’s op indicatoren van ondermijning kunnen letten. Vanuit zijn positie kan hij die link leggen, dat is een goede zaak.”
