'Uitstijgen boven het normale'
Inspirerend en motiverend. Het toekennen van waarderingen is zeer belangrijk, vindt luitenant-kolonel buiten dienst Tom Kloppenburg, adviseur en onderzoeker voor de Commissie Dapperheidsonderscheidingen en Waarderingen Koninklijke Marechaussee (CDO KMar). “Het doet mensen goed, ze krijgen er meer zelfvertrouwen van.”
Het Handboek Onderscheidingen van het ministerie van Defensie telt een hele waslijst aan medailles, waarvan slechts een deel van toepassing is op de Marechaussee. Een van de bekendste is de Waarderingsspeld KMar, die wordt uitgereikt op de jaarlijkse Wapendag. Elke onderscheiding kent eigen criteria en een eigen aanlooproute, maar een ding hebben ze gemeen bij de KMar: alle aanvragen kunnen worden ingediend bij de secretaris van de CDO KMar.
Bewijslast
Veel collega’s zullen na een bijzondere inzet zeggen: ik deed gewoon mijn werk. Maar volgens Kloppenburg moet je door die masculiene houding heen prikken. “Als je een bijzondere inzet onbeloond laat, doe je mensen tekort.” Hij pleit daarom voor minder terughoudendheid. “En bovendien, als je mensen in het zonnetje zet, straalt dat af op de eenheid.”
Het is overigens aan de aanvrager om er werk van te maken. Die moet namelijk in de voordracht goed onderbouwen waarom iemand de waardering verdient. Alleen een verklaring van de aanvrager is onvoldoende. De aanvrager moet op zoek naar zoveel mogelijk bewijslast. Is er een getuigenverklaring? Een mutatie? Waren er hulpdiensten bij betrokken? Stond er een bericht in de media? Hoe vollediger, hoe beter.
Criteria
Elke voordracht wordt onder de loep genomen: voldoet die aan de criteria? En zo ja, aan hoeveel criteria? Uit het onderzoek vloeit een advies voort, dat aan de commissie wordt voorgelegd.
De CDO, die wordt voorgezeten door plaatsvervangend commandant Koninklijke Marechaussee generaal-majoor Marty Messerschmidt, weegt de inhoud van het dossier: was het een jonge of een ervaren collega? Waren er bijzondere omstandigheden? Gebeurde het in eigen tijd of in diensttijd? Kortom, wat maakt het zo bijzonder?
Na het in ogenschouw nemen van alle feiten, stemt de commissie er vervolgens over. Zij komt tot een positief of een negatief advies, dat ze – inclusief de uitslag van de stemming - voorlegt aan degene die het besluit neemt. Dat kan bijvoorbeeld de Commandant van de Koninklijke Marechaussee zijn, de Commandant der Strijdkrachten, de minister van Defensie of de Koning. Afhankelijk van de voordracht.
Wapendag
Alle medewerkers van de Marechaussee, militairen en burgers, kunnen een onderscheiding verdienen voor zaken die zowel binnen als buiten de dienst zijn voorgevallen. Zo kan iemand die jarenlang vrijwilligerswerk heeft gedaan in zijn of haar vrije tijd bijvoorbeeld in aanmerking komen voor een Koninklijke onderscheiding, een ‘lintje’. Het slagingspercentage van de voordrachten is tot op heden aanzienlijk: 7 van de 10 zaken hebben een goede kans van slagen.
CKMar heeft onlangs weer een aantal voordrachten voor een Waarderingsspeld KMar beschouwd, waarvan enkele positief zijn bevonden. Deze onderscheidingen worden uitgereikt op de Wapendag in oktober. Wie de gelukkigen zijn, is nog een verrassing.
Een collega voordragen?
Iedereen kan een KMar-medewerker voordragen voor een medaille. Kijk voor meer informatie op https://intranet.mindef.nl/kmar/actueel/dossiers/CDO/Erkenning_en_waardering.aspx (intranet). Of mail naar CDO.kmar@mindef.nl.
Welke onderscheidingen je zoal kunt verdienen:
- Koninklijke onderscheidingen: de Orde van de Nederlandse Leeuw, de Orde van Oranje Nassau
- Militaire dapperheidsonderscheidingen, waaronder de Militaire Willemsorde
- Waarderingsspeld Koninklijke Marechaussee
- Ereteken voor verdienste
- Eerepenning voor menschlievend hulpbetoon
- Zilveren of Bronzen medaille van het Carnegie Heldenfonds
Ereteken voor Verdienste in Brons
Een van de waarderingen die kan worden aangevraagd is het Ereteken voor Verdienste in Brons. De ministeriële onderscheiding wordt uitgereikt aan iemand die zich op uitzonderlijke wijze verdienstelijk heeft gemaakt voor het eigen krijgsmachtdeel (brons) of voor de gehele krijgsmacht (zilver of goud). In oktober 2019 viel die eer te beurt aan Johan van den Bosch, toenmalig stafadjudant van het Opleidings- trainings- en kenniscentrum KMar. Zijn collega kapitein Michiel Tattersall, had hem voorgedragen. Voor KMarMagazine blikken ze hierop terug.
Adjudant buiten dienst Johan van den Bosch
“Ik had als adjudant Opleidings- Trainings- en Kenniscentrum al menig onderscheiding meegemaakt, maar nog nooit die van mezelf. Ik had het niet zien aankomen en was compleet overdonderd. We maakten ons die dag gereed voor een appèl op de Koning Willem III-kazerne in Apeldoorn, toen ik ineens uit een ooghoek mijn kleinkinderen zag lopen. Toen wist ik het.
Ik werd naar voren geroepen en de Commandant van de Koninklijke Marechaussee sprak een paar stichtelijke woorden. Het was echt super. Normaal sta ik niet zo graag in het middelpunt van de belangstelling, maar dit was heel leuk. Ik moest het daarna even laten bezinken: was dit echt gebeurd? Ik heb de medaille snel op laten maken, zodat ik er op de eerstvolgende beëdiging trots mee kon rondlopen.
Ik heb vaak meegewerkt aan de organisatie rond het uitreiken van waarderingen. Ik vind waarderen erg belangrijk. Vaak kunnen we goed benoemen wat er fout ging, maar als mensen iets positiefs hebben gedaan, moeten we dat ook benoemen. Het beurt mensen op.“
Kennisverwerver OTC kapitein Michiel Tattersall
“Johan was nog maar 1 jaar verwijderd van zijn Functioneel Leeftijdsontslag (FLO) en ik vond dat hij erkenning verdiende voor zijn tomeloze inzet. Binnen het OTC hebben we ontzettend veel aan hem gehad rond ceremonieel. Hij zorgde er onder meer voor dat de beëdigingen van leerlingen in Apeldoorn altijd tot in de puntjes verzorgd waren, net als militaire herdenkingen. Op dergelijke momenten geef je als eenheid een visitekaartje af, alles moet kloppen.
Als nevenactiviteit heeft hij zich enorm ingespannen voor de draagploeg van de KMar. In die hoedanigheid heeft hij na de MH17-ramp in een mum van tijd een draagploeg samengesteld en afgevaardigd naar de militaire luchthaven Eindhoven.
Niet alleen was hij een enorme steun voor zijn meerdere, ook voor zijn directe collega’s en het OTC in zijn geheel. Hij weet mensen te boeien en te binden, en met veel enthousiasme en elan te motiveren. Johan was een voorbeeld voor zijn collega’s, die altijd anderen in het zonnetje zette. Nu was het zijn moment om een keer de volle aandacht te krijgen.
Ik kende het bestaan van het Ereteken van Verdienste en ging uitzoeken of hij daar recht op had, wetende dat hij zo’n erkenning zou waarderen. Toen heb ik heel brutaal gewoon een opsomming gemaakt van al zijn bijdragen. Ik moest een functieomschrijving en een handtekening van de commandant OTC kolonel Frank Rippens toevoegen. En die aanvraag is uiteindelijk gehonoreerd. Ik ben ontzettend blij dat het gelukt is. Het was echt een cadeautje toen ik die blije gezichten zag.”
