01

Dit artikel hoort bij: KMarMagazine 04

Pilot TRESSPASS: grenscontrole van de toekomst

KMar en TNO slaan handen ineen

Hoe ziet de grenscontrole er in de toekomst uit? Binnen de Koninklijke Marechaussee wordt daar op allerlei manieren over nagedacht en aan gewerkt in het kader van het programma ‘Future Borders’. Een van de activiteiten die onder deze noemer valt is de pilot TRESSPASS (robusT Risk basEd Screening and alert System for PASSengers and luggage). Hierbij worden niet-Europese reizigers digitaal gescreend vóórdat ze aan de balie verschijnen, om de controles effectiever en efficiënter te laten verlopen. 40 grenswachters van de Marechaussee testten deze nieuwe aanpak bij onderzoeksinstituut TNO, die strategisch partner is in de ontwikkeling. “De eerste reacties zijn positief.”

Projectleider luitenant-kolonel Roy Mente binnen de Marechaussee werkt nauw samen met technisch coördinator Jeroen van Rest van TNO.

Internationaal

TRESSPASS is een internationaal project, vertelt projectleider luitenant-kolonel Roy Mente van de Marechaussee. Maar liefst 22 Europese bedrijven werken mee aan het project, dat deels is gefinancierd door de Europese Unie.

Het project telt 3 fysieke pilotomgevingen – in Nederland, Polen en Griekenland - die zich elk op specifiek type risico richten. In Nederland is dit op het detecteren van irreguliere migranten die van buiten Europa via het luchtverkeer binnenkomen. In Polen draait het onder meer om smokkelaars die over de landsgrens Europa inrijden, en in Griekenland ligt de focus op smokkelaars en terroristen die via de zee Europa binnenvaren. 

De hoofdvraag: hoe kunnen deze groepen er effectiever en efficiënter tussenuit worden gepikt met behulp van techniek en informatie, zodat de pakkans aan de ene kant groter wordt en de goedwillende reiziger gemakkelijker kan doorlopen. 

Risico-indicatoren

Om dit mogelijk te maken is een ingewikkelde puzzel van allerlei informatiestromen samengebracht in een testomgeving met nep-reizigers. Hierin zijn bestaande systemen en bronnen, zoals het Passenger Name Record (PNR)*, en nieuwe systemen die (nog) niet in gebruik zijn, zoals Entry Exit System** en ETIAS***, samengevoegd. Daarnaast worden er in de Nederlandse pilot ook gegevens toegevoegd die afkomstig zijn van geautomatiseerde gedragsanalyse van cameratoezicht op de luchthavens. Met behulp van al die verzamelde informatie worden reizigers gescreend op bepaalde risico-indicatoren, die elk met een zeker gewicht doorwerken in de analyse.

Mogelijk verdacht, bonafide of neutraal

Deze risico-indicatoren komen overeen met zaken waar de grenswachters nu ook alert op zijn. Afhankelijk van het aantal en het soort indicatoren die van toepassing zijn op de reiziger, wordt hij of zij uiteindelijk aangemerkt als mogelijk verdacht, bonafide of neutraal. Dit verschijnt op het scherm van de grenswachter zodra de reiziger zich bij de balie meldt en zijn document aanbiedt. Of in de app. Want er wordt ook een applicatie voor de mobiele telefoon ontwikkeld. Dus voordat de reiziger zich bij de balie meldt, heeft de computer al heel wat uitzoekwerk verricht, wat de grenswachter moet helpen bij zijn taak.

Bij TNO in Den Haag oefenen grenswachters met de innovatieve werkwijze.

Oefenen bij TNO

Bij TNO in Den Haag oefenen grenswachters met deze innovatieve werkwijze. Hun eerste reacties zijn positief. Iedereen is vooral enthousiast over de variant waarbij het systeem ter ondersteuning van de grenswachter dient en waarbij elke reiziger nog langs de balie komt. Maar er is ook een variant ontwikkeld waarbij de als ‘bonafide’ aangemerkte reiziger meteen mag doorlopen en niet meer bij de balie komt. “Die variant vindt men best spannend”, merkt Mente. “Want dat betekent dat je die reiziger niet meer ziet en spreekt. Non-verbaal gedrag en intuïtie spelen zo minder een rol.”

“Daar staat tegenover dat je in dat geval vooral mensen aan de balie krijgt waar mogelijk iets mee is. Dus het werk wordt er interessanter van”, beargumenteert Mente. Maar ook als je iedereen langs de balie blijft laten gaan, vinden de grenscontroles sneller plaats dan in de huidige werkwijze. Grenswachter op Schiphol wachtmeester Thomas Bos noemt TRESSPASS dan ook een mooi initiatief. “Je kunt reizigers nu sneller splitsen. Als ‘bonafide’ aangemerkte reizigers kunnen sneller doorstromen naar de gate en je hebt nu meer rust om passagiers af te handelen die meer aandacht behoeven.”    

Grenswachter op Schiphol wachtmeester Thomas Bos noemt TRESSPASS een mooi initiatief. “Je kunt reizigers nu sneller splitsen.”

Risicogestuurd

“De stopkracht verhogen van malafide passagiers en de doorstroom verbeteren van bonafide passagiers zijn belangrijke voordelen van deze risicogestuurde wijze van opereren”, bevestigt technisch coördinator Jeroen van Rest van TNO. “Ook zijn de grenscontroles op maat per reiziger, en dus meer proportioneel, wat ethisch gezien interessant is”, somt hij de winstpunten op. De teams van TNO en de Marechaussee werken nauw samen om het gedachtengoed rond risicogestuurd grenstoezicht te vertalen naar een innovatieve manier van werken. 

Technisch coördinator Jeroen van Rest van TNO: de doorstroom verbeteren van bonafide passagiers is een belangrijk voordeel.

Simulatieomgeving

Binnen de pilot wordt er ook een simulatieomgeving ontwikkeld. Dat is een puur digitale omgeving, die ook visueel zichtbaar is. In deze virtuele wereld zie je ‘mensen’ in de rij staan op een luchthaven en langs de balies bewegen. Er worden fictieve identiteiten en andere relevante data van 2 miljoen reizigers ingebracht, die zijn samengesteld met behulp van de intelligence van de KMar. Dit levert ook weer allerlei inzichten op. 

Binnen TRESSPASS wordt dus op verschillende manieren kennis en kunde verzameld. Na afloop wordt er geëvalueerd: wat zijn de bevindingen? Is dit een haalbare kaart? In november loopt het project af en daarom is het nu al belangrijk dat wordt nagedacht over hoe verder. De KMar en TNO willen verder gaan concretiseren wat dit nu al voor Nederland kan betekenen. Wie weet is het mogelijk om binnenkort eerste elementen toe te voegen aan de huidige werkwijze, aldus Mente. Op zo’n wijze dat we stap voor stap en praktisch voorwaarts gaan in de realisatie van de ambitie van Future Borders. 

Future Borders

Programmamanager van Future Borders, Aard Lettink, geeft aan: “Al jaren wordt er binnen de KMar samen met externe partners nagedacht over een meer risicogestuurd uitvoeren van grenstoezicht. Ik ben dan ook blij met de pilot TRESSPASS, waarbij we het vraagstuk beetpakken en zoeken naar werkende oplossingsrichtingen. Dit gaat ons helpen bij de vervolgstappen die we op dit moment zetten op weg naar een vernieuwd grensconcept.”  

Opperwachtmeester Scott Luijkx, groepscommandant op de grens op Schiphol, scant een paspoort met de nieuwe app.

Ontdekken

Het volledige systeem uit de testomgeving zal overigens niet 1 op 1 worden overgenomen binnen de Marechaussee, want de organisatie heeft al een bestaande digitale infrastructuur. En dat geldt ook voor de andere deelnemende landen. Maar zij krijgen zo wel een beeld van de mogelijkheden, die zij desgewenst op hun eigen manier in hun eigen systemen kunnen invoegen. In TRESSPASS wordt, kortom, een demonstratiesysteem gebruikt om mensen een inkijkje te geven in de concrete mogelijkheden. Om te ontdekken hoe het zou kúnnen werken in de toekomst en wat we daar eigenlijk van vinden.

Stip op de horizon

Mente benadrukt dat het project is opgestart vóór de uitbraak van COVID-19. In de tijd dus dat het aantal vliegtuigpassagiers nog toenam. Nu is het een stuk rustiger op de luchthavens. Maar er wordt van uitgegaan dat de reizigersaantallen weer zullen toenemen. En om die aantallen aan de grens te kunnen opvangen, moet je door blijven ontwikkelen. Want alleen meer grenswachters is niet afdoende. De techniek moet ook met de tijd mee, zoals is geformuleerd in de toekomstvisie KMar Future Proof van de Commandant van de Koninklijke Marechaussee luitenant-generaal Hans Leijtens.  De stip op de horizon is 2030-2035. Dan moet een met TRESSPASS vergelijkbare werkwijze ingevoerd zijn. 

*Luchtvaartmaatschappijen leggen gegevens vast over de reservering en check-in van iedere passagier die een vlucht boekt. Bijvoorbeeld de datum van reservering, contactgegevens en bagage-informatie. Deze gegevens heten Passenger Name Records (PNR).

** In het Europese Entry Exit Systeem (EES) worden de paspoortgegevens, vingerafdrukken en een gezichtsscan opgeslagen van alle derdelanders die het Schengengebied inkomen en uitgaan. 

*** Het Europees systeem voor reisinformatie en –autorisatie (ETIAS) moet een elektronisch systeem worden voor de verstrekking van reisautorisaties voor het reizen naar de EU. Vanaf 2022 moeten ook niet-visumplichtige derdelanders, denk onder meer aan Amerikanen en Australiërs, digitaal een reisautorisatie aanvragen. 

Tekst: kapitein Henny de Boer I Foto’s: sergeant Jasper Verolme