‘Je kunt nooit te veel muteren’
Zo’n 15 marechaussees van de brigade Politie en Beveiliging Schiphol hebben onlangs de opleiding ‘Inlichtingenmatig denken’ gevolgd op de Kromhoutkazerne in Utrecht. Het betrof een 4-daagse pilot die in samenwerking met het opleidings- en kennisinstituut Triangular Group Academy tot stand is gekomen. De cursisten werden onder meer bewust gemaakt van hun belangrijke rol in het Informatiegestuurd Optreden (IGO) binnen de Koninklijke Marechaussee.
‘Elke marechaussee moet een soort journalistieke nieuwsgierigheid hebben’ en ‘elke marechaussee is een sensor’. Brigadegeneraal Roger Costongs, commandant van het Landelijk Tactisch Commando, kondigde deze richting onlangs aan in zijn toekomstplannen KMar Future Proof voor het Informatiegestuurd Optreden (zie: https://magazines.defensie.nl/kmarmagazine/2021/01/05_kmar_future_proof-igo_01-2021). Wat dat precies betekent voor de collega’s op straat leren ze in deze opleiding.
De op maat gemaakte cursus is mede tot stand gekomen met input vanuit de brigade Politie en Beveiliging Schiphol, Team Criminele Inlichtingen, Operationele Intelligence en Analyse en Onderzoek. De focus lag op 3 zaken: de collega’s op straat bewustmaken van hun rol in de informatiecyclus, extra gesprekstechnieken aanleren om een vertrouwensband met mensen op te bouwen en relevante informatie boven tafel te krijgen, en, als derde, om die informatie op de juiste wijze weg te zetten in de systemen.
“We willen IGO naar een hoger plan brengen op de brigade Politie en Beveiliging Schiphol”, legt eerste luitenant Sietze uit, coördinator van de pilot. “En om informatiegestuurd te kunnen optreden, moet je natuurlijk eerst wél over die informatie beschikken”, legt hij uit. Hierin is de rol van de marechaussees op straat cruciaal, want zij zijn de ogen en oren van wat daar gebeurt. Via hun mutaties komt deze info bij andere eenheden terecht, die daarop kunnen acteren.
Puzzelstukje
De docenten van Triangular Group Academy - die uit de inlichtingenwereld komen - leren de cursisten om iedereen als potentiële bron van informatie te beschouwen, vertelt een van hen. “We sporen de marechaussees aan om bij élk gesprek goed te luisteren, informatie te achterhalen en die te muteren. In de inlichtingenwereld is elk puzzelstukje er een. Ook al is iets voor jou niet bruikbaar, misschien is die voor anderen in de informatiecyclus dat wel. En zij lezen de mutaties ook. Voer je de informatie niet in, dan bestaat die niet.”
Netwerk opbouwen
Informatie inwinnen kan eigenlijk bij iedereen, op elk moment. Verschillende scenario’s uit de praktijk worden geoefend, zoals het opbouwen van een vertrouwensband met bijvoorbeeld een winkelier op de luchthaven. Hierbij licht de focus niet op reactief handelen op een melding, maar bij het langsgaan bij bedrijven of winkels om een netwerk op te bouwen. Zodat mensen je weten te vinden als ze wellicht in de toekomst verdachte zaken willen melden.
In één van de oefenscenario’s gaan 2 marechaussees langs bij logistiek medewerkers van een vrachtloods op Schiphol. Insteek: hoe gaat het hier? De beide marechaussees voeren een vlot gesprek op gemoedelijke toon. Op enkele verdachte aanwijzingen gaan ze nog niet in. Wellicht in een volgende gesprek. Na het kennismakingsgesprek laten ze dan ook hun visitekaartje achter.
De docent knikt goedkeurend. “In het begin van de opleiding zag je dat de cursisten meteen op het mogelijk strafbare feit doken. Dan werd het al snel een kruisverhoor. Hier leren wij ze dat een gesprek zonder direct resultaat geen tijdsverspilling is, maar een investering in een mogelijk waardevol contact dat wellicht in de toekomst iets oplevert. Het gaat dus om langetermijndenken.”
Melding
In een ander scenario vragen marechaussees om het identiteitsbewijs van een autobestuurder, die zijns inziens niets verkeerd doet en in woede ontsteekt. De marechaussees gaan het gesprek aan en na herhaaldelijk vragen geeft de man uiteindelijk zijn rijbewijs. Er worden geen strafbare feiten geconstateerd. Hoe ga je om met zijn weerstand en wat muteer je?
In zijn boosheid noemt de man toch enkele belangrijke zaken, zoals de handel in bitcoins en het bezit van meerdere auto’s. Tip van de docent: probeer zoveel mogelijk het gesprek aan te gaan, luister goed naar wat iemand zegt en muteer die informatie. Ook al constateer je uiteindelijk geen strafbare feiten tijdens een controle of onderzoek en heb je zelf (nog) niets aan de informatie. Mogelijk zijn deze opmerkelijke gegevens wel interessant voor anderen die de mutaties lezen.
Muteren
Het laatste onderdeel van de cursus is het muteren zelf. De cursisten krijgen allerlei tips en tools om de ingewonnen informatie gebruiksvriendelijk weg te zetten. Een duidelijke scheiding van feiten en onderbuikgevoel, en het gebruik van alinea’s en tussenkopjes, zijn enkele adviezen om het verhaal overzichtelijk te maken voor derden.
Ook benadrukt een van de docenten dat je nooit te veel kunt muteren. “Alle informatie kan het ontbrekende puzzelstukje zijn voor een andere eenheid. Wellicht is de info de ontbrekende schakel in een grote zaak, of geven meerdere vergelijkbare mutaties een belangrijke trend weer.” Het lastige is dat marechaussees die de mutaties invoeren, daar lang niet altijd feedback op krijgen. Toch moeten ze het blijven doen, benadrukken de docenten meermaals. “Hun bijdrage in de informatiecyclus is essentieel.”
