Achter de schermen

...bij Luchtwaarneming KMar

25 jaar geleden was het heel normaal om op het huidige terrein van de Brigade Speciale Beveiligingsopdrachten op Soesterberg vliegactiviteiten te zien. Tot 1994 was dit bijna 40 jaar lang het thuis van een squadron Amerikaanse jachtvliegtuigen. De betonnen ‘shelters’ waarin ze stonden, bieden nu onderdak aan aanzienlijk kleinere luchtvaartuigen. Maak kennis met – het gereedschap van – Luchtwaarneming KMar.

Scroll naar beneden en kom nog meer te weten over Luchtwaarneming KMar.

Tekst: Arno Marchand | Foto’s: sergeant-majoor Hille Hillinga

Luchtverkenning

Voortrekker van deze vloot - opperwachtmeester Haiko - moest vroeger niets hebben van de Unmanned Aerial Vehicles (UAV’s), in de volksmond drones genoemd. Maar door zijn werk bij de Kustwacht had hij er in Frontex-verband al wel ervaring mee. Zo’n 7 jaar geleden werd Haiko naar de Brigade Speciale Beveiligingsopdrachten (BSB) gehaald. “Daar hadden ze namelijk behoefte aan luchtverkenning”, geeft de opper aan. “Mijn opdracht was: zorg dat de KMar de UAV-organisatie goed inricht. Dat is dus niet alleen een drone kopen, maar ook zorgen dat het systeem bruikbaar en beschikbaar is. Daarin heb ik het vertrouwen en de vrije hand gekregen.”

Hoogste niveau

De visie van de KMar is gelaagde luchtsteun. Simpel gezegd beschikt de organisatie daarmee over hele kleine (Black Hornet), middelgrote (Skyranger quadcopter) en grotere drones (Puma onbemand vliegtuigje). Elk geschikt voor een andere taak of weerstype. Haiko: “Voor het laatste type hebben we een convenant afgesloten met het CLAS-vliegbedrijf en de Defensie Materieel Organisatie (DMO) is typehouder ervan. Maar inzet verlangde ook een degelijke training om in het civiele luchtruim te mogen vliegen. Die hebben we binnen een jaar gedaan tot zelfs het hoogst haalbare niveau.”

Grote vraag

Haiko geeft aan dat de aanpak met 3 systemen inderdaad geld kost, “maar met dit stuk innovatie en de visie van de gelaagde inzet leggen we echt wat goeds op de mat. Dat kan ik met droge ogen uitleggen. Bovendien gebruiken we systemen die de landmacht en mariniers ook hebben: het maakt deel uit van het assortiment dat DMO heeft geïnitieerd.”

Binnen de BSB valt Luchtwaarneming onder Operationele Speciale Ondersteuning. Gaat het over luchtvaart, dan weet de KMar het ‘bureau’ nu al te vinden, en dat terwijl er maar een klein ‘luchtmachttekentje’ op de deur van hun kantoor staat. Het biedt onderdak aan 2 fulltime medewerkers en 3 parttimers. Haiko: “De operators doen het werk in de praktijk. We krijgen echter meer vraag dan we aankunnen.” In goede samenwerking met het Landelijk Tactisch Commando krijgt Luchtwaarneming er in stap 4 van de reorganisatie daarom capaciteit bij.

Levensbelang

Van de operators komen er 2 van de Hoog Risico Beveiliging (HRB); die toevallig allebei Ricardo heten. “Dat bewaken en beveiligen bij de HRB doe ik nu nog steeds, alleen dan met een drone”, zegt ‘parttimer’ Ricardo. “Daarvan vliegen er steeds meer rond en wij zorgen dat het veilig blijft of wordt.” “Als je zelf ook met een drone vliegt, valt het veel minder op”, geeft ‘fulltimer’ Ricardo aan. “Je kunt ermee monitoren, maar ook grondeenheden naar een doel praten; dan ben je écht een onderdeel van een operatie van een arrestatie- of een observatieteam. Wat wij doen kan van levensbelang zijn, maar áltijd ondersteunen we collega’s op de grond. Je doet het met en voor elkaar.”

Future ops

Parttimer Ricardo staat nog met 1 been in de HRB-organisatie. “Daardoor weet ik wat daar speelt en waaraan we met Luchtwaarneming misschien een bijdrage kunnen leveren. Voor mij is het grote verschil dat ik bij de HRB een onderdeel van het geheel ben en hier heb ik invloed op het eindproduct.”

Besturen van de drones gebeurt vanuit een zelf ontworpen cockpitopstelling in een speciaal verbouwde bus. “Het vliegen springt het meest in het oog, terwijl je 80% van de tijd aan het voorbereiden bent”, vervolgt hij. “Maar ik vind dit werk echt een uitdaging en ik hoop ermee een bijdrage te leveren aan een KMar-brede ‘future ops’.”

Counter-UAV

“Als wij worden gevraagd voor inzet, dan bepalen wij ook wat het beste middel is: welke drone en/of onze 3D-radar”, legt fulltimer Ricardo uit. Die laatste wordt gebruikt voor counter-UAV. “Dat is onze tweede taak”, geeft Haiko aan. “Daarmee kunnen wij ter plaatse of vanaf Soesterberg zien waar iemand staat die ongeoorloofd met een drone vliegt."

Haiko: "Wij zijn een operationele eenheid die het drone-vliegen professioneel heeft opgepakt en met Luchtwaarneming kunnen we ondersteuning bieden aan elke operationele KMar brigade.”