'Iemand die je al kent, vertrouw je sneller'
Een aanslag in een trein, een gijzeling voor de deur van een kinderdagverblijf en een groep raddraaiers die hulpverleners te lijf gaat. Brandhaarden, gewonden, slachtoffers en schermutselingen zorgen voor hectische situaties op het brandweeroefenterrein in het Drentse Wijster. En dat is precies de bedoeling. De brigade Politie en Beveiliging (P&B) en de brandweer en ambulancedienst van Schiphol oefenen namelijk in zes sessies van twee dagen het multidisciplinaire optreden en samenwerken in crisissituaties.
'Op Schiphol gebeurt altijd wel wat', is een veel gehoorde uitspraak van marechausseecollega's. Waar en wanneer een incident plaatsvindt en met welke impact, blijft echter onvoorspelbaar. Wat wel voorspelbaar moet zijn is de manier waarop de toegesnelde hulpdiensten optreden en samenwerken. Afgevaardigden van de Koninklijke Marechaussee, brandweer en ambulancedienst ontwikkelden daarom verdeeld over twee dagen tien realistische scenario's, waarin de ketenpartners op zowel multidisciplinair als individueel niveau aan hun doelstellingen konden werken.
Niet veel tijd
"Veel tijd om op deze manier te trainen is er niet, dus de tijd die er is moet je goed benutten", leggen KMar-oefenleiders adjudanten Jeroen Braam en Stefan van der Schild uit. "Samen met de andere partijen zijn we verantwoordelijk voor de veiligheid op Schiphol. In het geval van een incident moeten we met onze ketenpartners orde in de chaos kunnen scheppen en een goed beeld vormen van de situatie. Dit doen we door in ons gezamenlijke Schiphol Team Plaats Incident (STPI), waar alle partijen een Officier van Dienst (OvD) voor aanleveren, te overleggen, prioriteiten te stellen en beslissingen te nemen die de hulpverlening ten goede komen."
Behalve de samenwerking tussen de verschillende hulpverleningsdiensten heeft de KMar ook haar eigen trainingsdoelen. Braam: "De Officier van Dienst-Politie (OvD-P) traint ook het aansturen van onze politieprocessen, zoals het afzetten, afschermen van het gebied en het handhaven van de openbare orde. De collega's van P&B trainen hoe zij als taakverantwoordelijke die politieprocessen moeten uitvoeren. Als extraatje laten we P&B-ers op toerbeurt ook als 'logger', die alle belangrijke besluiten en acties noteert, optreden. Zo krijgen ze een goed beeld van het werk van een OvD-P."
Extra winst
De winst voor de deelnemende partijen wordt niet alleen op het oefenterrein behaald, maar ook buiten de scenario’s om, weet Braam. "Door in de warme fase samen te trainen, wordt je met z'n allen nog beter. Maar in de koude fase, buiten de scenario's om, leren we elkaar ook goed kennen. Je geeft elkaar een kijkje in de keuken en kunt je beter verplaatsen in het werk dat andere doen. Dat zorgt voor een band. Erg belangrijk als je straks bij een incident moet samenwerken. Iemand die je al kent, vertrouw je sneller. Bij twijfel krijg je stagnatie. Het laatste wat je wilt als de urgentie hoog is."
Onder de video kunt u de ervaringen lezen van 4 deelnemers aan de training.
Dit vonden zij van de training:
"Tijdens deze training komt het gezamenlijke optreden zeer goed uit de verf. De scenario's hebben impact op alle deelnemers. De ene keer is de actie rood georiënteerd, de andere keer blauw. We kunnen onze samenwerking op die manier nog beter gestalte geven. Uiteraard kennen we de Marechaussee al goed en zij ons, we hebben geen verrassingen voor elkaar. De KMar zorgt tijdens incidenten voor onze veiligheid en op onze beurt maken wij de marechaussees bewust van gevaarlijke situaties waarin zij bijvoorbeeld bij een brand terecht kunnen komen. Als de situatie het toelaat gaan we er strak in, maar als het te gevaarlijk is, trappen we op de rem. Hoe dan ook, we treden altijd op in goede harmonie. Daarnaast worden ook - buiten de scenario's om - de onderlinge banden alleen maar sterker. Zo leren we elkaar nog beter kennen en kunnen we elkaar straks nog makkelijker vinden."
"Het Schiphol Team Plaats Incident (STPI) is een uniek samenwerkingsverband tussen de ambulancedienst, brandweer en Marechaussee op Schiphol. De officieren van dienst in het STPI kunnen samen snel slagen maken, een beeld vormen van de situatie en tot actie overgaan. Als ambulancedienst leveren wij bijvoorbeeld het slachtofferbeeld aan. Als wij zeggen dat er 20 gewonden zijn, dan kan de OvD-P daarvan uitgaan. De KMar is voor ons ook een belangrijke partner. Ze assisteren ons onder andere met het creëren van aan- en afvoerroutes voor ambulancewagens. Daarnaast zorgen ze voor onze veiligheid, zodat wij ons werk kunnen doen. We kunnen blindelings op ze vertrouwen. Op onze beurt kunnen wij de marechausseecollega's voorzien van handige tips als ze noodhulp of levensreddende handelingen moeten verrichten. Ideaal om dat alles hier in de praktijk te oefenen."
"Ik ben super positief over deze training. In het geval van een incident krijg je als OvD-P ontzettend veel prikkels van buitenaf, er kunnen mensenlevens op het spel staan en aan jou dan de taak om gedegen beslissingen te kunnen nemen en sturing te geven aan de operatie. Het incident managen op micro- en macroniveau en in dit geval ook nog multidisciplinair. Is de situatie bijvoorbeeld veilig genoeg voor brandweer en ambulance om hun werk te kunnen doen of moet er opgeschaald worden? Je moet het plaatje compleet krijgen door informatie te verzamelen bij je eigen collega's en de ketenpartners. Vervolgens moet je de situatie beoordelen en aan de hand daarvan lastige besluiten nemen. De theorie is zwart-wit, daarom is het erg nuttig en leerzaam om die theorie hier in de praktijk te brengen."
"Het is erg interessant om te zien hoe de afstemming tussen alle hulpverlenende instanties verloopt en hoe er wordt samengewerkt in crisissituaties. De hectiek kun je misschien niet helemaal nabootsen, maar ik denk dat we hier aardig in de buurt komen. Op de luchthaven zie je elkaar natuurlijk ook, maar hier heb je tussen de oefeningen door tijd om meer te weten te komen over het werk van de brandweer en ambulancedienst. Ik heb echt een kijkje in de keuken gekregen en onder andere het wagenpark bekeken. Tijdens gesprekken kom je er achter hoe zij in hectische situaties tegen bepaalde zaken aankijken en waarom ze hun werk uitvoeren, zoals ze dat doen. Het is meteen een mooie gelegenheid om kennis en ervaringen te delen en elkaar tips te geven vanuit het eigen werkterrein. Erg leuk en leerzaam allemaal."
