Tekst Jopke Rozenberg-van Lisdonk
Foto John van Helvert

‘Nooit bang wanneer ik oog in oog sta met een crimineel’

Wachtmeester-1 Ilse Wittenberg (28) wilde een beroep met actie, maar niet tussen alleen maar mannen werken. Op advies van haar vader, destijds politieagent en reservist bij de landmacht, nam ze een voorzichtig kijkje bij Defensie. Haar uitdaging vond ze uiteindelijk bij de Koninklijke Marechaussee. Op haar motor controleert de algemeen opsporingsambtenaar  nu alweer 4 jaar personen en voertuigen op de weg. “Ik pik mensensmokkelaars, drugskoeriers en wapenhandelaren er regelmatig tussenuit.”

“In een split second beoordeel ik het voorbij razende verkeer. Mensen komen vaak met zo’n 140 kilometer per uur vanuit Duitsland de grens over rijden. Langs de kant van de weg focus ik op typen voertuigen, kentekens, bestuurders en eventuele bijrijders. Bij een verdacht voertuig ga ik er direct achteraan. Zo’n manoeuvre vraagt om een goede rijvaardigheid. Daarop ben ik speciaal getraind. Regelmatig maak ik gebruik van verkeersvrijstellingen waarbij ik harder rijd dan de toegestane snelheid of inhaal waar dat voor normale weggebruikers verboden is. Met handgebaren en het bordje ‘politie volgen’ achterop begeleid ik de bestuurder naar de controlepost.

Soms doe ik de controle zelf, bijvoorbeeld als er dames onder de passagiers zijn. Bij voorkeur ondervraagt een vrouw altijd een vrouw, dat is de informele regel. Als ik overga tot aanhouding, leid ik daarna zelf het vervolgonderzoek tot en met het opsturen van het dossier naar het Openbaar Ministerie. Ik handel het dossier van A tot Z af, dat maakt mijn werk zo divers. 

Behalve controles aan de grens per motor, help ik ook weleens mee op de trein. Met een aantal collega’s controleren we dan vreemdelingen en verdachte passagiers op internationale treinen vanuit Duitsland. De toestroom van vreemdelingen via deze weg is het afgelopen anderhalf jaar enorm toegenomen. Vluchtelingen die asiel aanvragen, registreren we en verwijzen we door naar een aanmeldcentrum. Onze aandacht ligt vooral bij het oppakken van mensensmokkelaars. Mensonterende toestanden proberen we met de controles, ofwel het Mobiel Toezicht Veiligheid, ook tegen te gaan. 

Of ik als vrouw weleens bang ben wanneer ik oog in oog sta met een crimineel? Nee, nooit. Ik ben duidelijk en laat nimmer met me sollen. Mensen behandelen mij met respect en luisteren naar me. Bovendien werken we altijd in teamverband en staan we met elkaar in contact via de portofoon, dus alleen ben ik niet. Maar zo bijzonder zijn vrouwelijke opsporingsambtenaren niet hoor, er werken er relatief veel op onze brigade. Ik kan hier gewoon vrouw zijn en tegelijkertijd ben ik ‘one of the guys’.”

Meer lezen over Mobiel Toezicht Veiligheid? Bekijk het artikel in de vorige Defensiekrant.’