Tekst Arno Marchand
Foto John van Helvert
Toekomst van automatisering aan boord
Waar gaat automatisering aan boord naartoe? Welke vormen van autonomisering en robotisering kan de marine in de toekomst verwachten? En hoe voorkomen we dat innovaties niet verzuipen in de zogenoemde Valley of Death? “We moeten af van het denken van gisteren en openstaan voor vernieuwing.”
“We kunnen in de marine van morgen meer doen dan vroeger en beter dan voorheen, maar sowieso gaan we dingen anders doen.” Dat is de boodschap van kapitein-luitenant ter zee (TD) Rick Jutte, stafofficier Onderzoek en Ontwikkeling bij sectie Technologie Integratie van de Defensie Materieel Organisatie (DMO/AMS). Met zijn team organiseerde hij de tweedaagse conferentie ‘Automation & Robotics’, die onlangs in gebouw Dukdalf te Den Helder plaatsvond.
‘Automatisering aan boord naar een hoger plan tillen’
Sneller beschikbaar
De conferentie is onderdeel van het programma ‘Manning & Automation’ (M&A) dat als doel heeft automatisering aan boord naar een hoger plan te tillen. De resultaten van lopende studies en ontwikkeltrajecten binnen dit programma werden op de conferentie gepresenteerd. Voorbeelden zijn het architectuurproject GAUDI (integratie van missiesystemen) en automatisering van de internal battle: ondersteuning van de bemanning bij het afhandelen van incidenten en storingen (zie onderstaand kader).
Het elektronisch incidentenbord geeft de bemanning door het gehele schip een overzicht van de status van incidentenbestrijding. Software-functionaliteiten, zoals Battle Damage Repair (BDR) vereenvoudigen de gegevensuitwisseling nog eens: informatie is sneller beschikbaar bij de juiste personen, met als gevolg tijdwinst en een kleinere kans op fouten.
Snelle en effectieve ondersteuning
Defensie, RH Marine en TNO ontwikkelen gezamenlijk diverse applicaties die de bemanning ondersteunen bij het afhandelen van incidenten en storingen. Op het nieuw te bouwen Anti-Submarine Warfare Fregat (ASWF) wordt de automatisering van de bedrijfsvoering in de commandocentrale voortgezet op de weg die de marine al eerder is ingeslagen. Ook op andere gebieden, zoals platformmanagement, wordt doorgegaan met de automatisering van de bedrijfsvoering. Echter, om het ASWF met een structureel kleinere bemanning te kunnen inzetten in alle gereedheidsgraden en missieprofielen, moeten zaken als eerstelijns storing zoeken en battle damage repair anders georganiseerd worden. Het ASWF heeft een uitdagend takenpakket, maar biedt voor personeel veel nieuwe kansen.
‘Wie de OODA-loop sneller doorloopt, dwingt de vijand tot reactief handelen’
Niet minder werk, maar meer
Volgens kapitein-luitenant ter zee (TD) Gwilym Walraven, teamleider Conceptontwikkeling van de Afdeling Maritieme Systemen van DMO, moet de gehele innovatie sneller en bovendien efficiënter. “We gaan bijvoorbeeld onze nieuwe surface combattant – het ASWF – varen met 110 man basisbemanning. Dat kan alleen door het maken van keuzes. Soms zelfs gedwongen keuzes. Iemand zal het werk moeten doen en het werk wordt niet minder. Eerder meer.”
Maar waarom moet innovatie dan sneller? Walraven haalt daarvoor de OODA-loop aan: observe, orient, decide & act. Dus: observeren, oriënteren, beslissen en actie ondernemen. “Wie die lijn sneller doorloopt, dwingt de vijand tot reactief handelen. Maar ook: met de bestaande dreiging van bijvoorbeeld hypersone raketten, moeten we er misschien wel voor kiezen om het Above Water Warfere System (AWWS) op ‘auto’ te zetten.”
“Dat vindt misschien niet iedereen leuk”, realiseert Walraven, “maar hebben we nog een keuze? Misschien moeten we wel naar een soort hybride tussenvorm: het systeem meldt dat het over 10 of 20 seconden gaat vuren op dreiging X, Y of Z, tenzij een luchtverdedigingsofficier ervoor kiest dat bewust niet te doen. De techniek kan ons helpen de juiste keuzes te maken.”
‘Vrijheid van handelen en ondersteuning, ook als zaken niet meteen resultaat opleveren’
Valley of Death
Jutte geeft aan dat innovatie verder gaat dan technologie. “Het is geen taak, maar het moet in het operating systemvan de organisatie geïntegreerd worden. Mensen moeten in de gelegenheid zijn innovatief te denken en te handelen. Daarvoor zijn tijd, ruimte en middelen nodig. Ook hebben we behoefte aan een andere cultuur, waarbinnen experimenteren wordt aangemoedigd en risico’s, voor wat betreft de resultaten, acceptabel zijn. Vertrouwen in het personeel is van belang, in de zin van vrijheid van handelen en ondersteuning, ook als zaken niet meteen resultaat opleveren.”
Er ligt echter een gevaar op de loer. Na jaren van opstarten, studies en bouwen van prototypes, blijkt vaak dat er om redenen van risico, budget of capaciteit niet doorontwikkeld wordt naar een implementatie aan boord. Innovaties belanden dan in de zogenoemde Valley of Death. Commandant Zeestrijdkrachten vice-admiraal René Tas stelt in zijn presentatie tijdens de conferentie de vraag ‘hoe het vastlopen daarin te voorkomen is’. Antwoorden daarop uit de paneldiscussie worden de komende tijd uitgewerkt.
Inktvlekprincipe
Het primaire doel van de conferentie was collega’s aan boord en op de scholen bereiken; ‘dit komt eraan ter ondersteuning van jullie bedrijfsvoering, hiermee zijn we bezig, graag jullie reactie en interactie’. “Ik ben blij dat wij deze 2 dagen zoveel interessante presentaties en demonstraties bij elkaar hebben gekregen”, besluit Jutte. “We hebben de hoop dat er voldoende collega’s op de conferentie waren die hebben meegekregen wat er moet gebeuren en dat met het ‘inktvlekprincipe’ verspreiden op de werkvloer.”
Guardion: digitaal pluggenbord
Essentiële informatie voor de scheepsbedrijfsvoering wordt nu nog veel in lijstjes verwerkt, door iedere eenheid op haar eigen manier. Guardion ISA (Internal Situation Awareness) brengt al deze informatie bij elkaar: overzichtelijk en eenduidig. Een voorbeeld is het digitale pluggenbord dat getest wordt aan boord en op walinstellingen van het CZSK. Guardion ISA is een ontwikkeltraject van de afdeling Maritieme IT van JIVC. MarIT en AMS werken in hechte samenwerking om de resultaten van de Manning & Automation studies aan boord te brengen.
