Tekst LTZ 2OC (LD) Doenja Zwaan
Foto KPLBDAV Jasper Verolme en video: SMJRBDAV Peter van Bastelaar
Anti-piraterijmissie richt aandacht steeds meer op land
Zr. Ms. Tromp neemt momenteel namens Nederland deel aan de anti-piraterijmissie ATALANTA van de EU. De missie lijkt bij wijze van spreken ‘aan eigen succes ten onder te gaan’, waar het gaat aan om de initiële taak (het stoppen van piraterij). Dit is grotendeels tot staan gebracht ten oosten van Somalië. Dus richt de aandacht zich steeds meer op het land; in feite de bron van alle ellende.
Zr.Ms. Tromp is sinds 6 augustus het vlaggenschip van de European Naval Force bij operatie ATALANTA. Deze antipiraterijmissie beslaat een zeegebied groter dan West-Europa. Hoewel de focus op de wateren bij Somalië ligt, strekt het zich uit van Djibouti tot Oman en van Jemen naar Tanzania.
Hoewel bestrijden van piraterij voorop staat, heeft de Tromp een mooi rijtje bijkomende taken te vervullen
Bijkomende taken
Dankzij de inzet van marineschepen is piraterij sinds 2012 drastisch afgenomen. Na 2014 is zelfs geen enkel schip meer gekaapt. Hoewel het bestrijden van piraterij (afschrikken en verstoren) nog steeds voorop staat, heeft de Tromp een mooi rijtje bijkomende taken te vervullen. Om te beginnen is er de begeleiding van schepen van het World Food Programme van de Verenigde Naties. Ook ondersteunen de opvarenden de zustermissies rond capaciteitsopbouw en het trainen van lokale kustwachten van Somalië, Djibouti, Tanzania, Kenia en Seychellen (EUCAP Nestor en EUTM Somalië).
Moesson voorbij
Doordat de natte moesson zorgde voor veel wind en hoge golven in zuidelijker regio’s, ging de afgelopen maanden vooral veel aandacht uit naar de noordelijker gelegen Golf van Aden. In dit drukbevaren zeegebied tussen Jemen en Somalië was er voor piraten nog wel doorkomen aan. Inmiddels is de natte moesson-periode nagenoeg voorbij, wat maakt dat de zee bij Zuid-Somalië een stuk beter bevaarbaar is. De kans op maritieme criminaliteit is daar nu dan ook groter. Dat betekent dat Zr. Ms. Tromp de koers verlegt richting het zuiden.
Inmiddels is duidelijk dat de vroegere piraten zijn overgegaan op een ander businessmodel
Nederlandse leiding
Om ook daar de taken goed te kunnen vervullen, herbergt de Tromp naast haar organieke bemanning ook een ‘Enhanced Boarding Element’ van mariniers. Dit is een helikopterdetachement met een maritieme NH-90 gevechtshelikopter en een ‘Advanced Resuscitation Team’ voor medische hulpverlening. Omdat het schip ook dienstdoet als vlaggenschip en commandoplatform voor ATALANTA, huisvest het ook een internationale missiestaf. De leiding over de missie is in de tweede helft van dit jaar in Nederlandse handen. Commandeur René Luyckx stuurt met zijn staf met 11 nationaliteiten naast de Tromp ook de Spaanse ESPS Santa Maria en Franse FS La Fayette aan. Ook heeft hij 2 maritieme patrouillevliegtuigen (Spaans en Duits), een Servisch autonoom beveiligingsteam aan boord van het World Food Programme-schip en een Spaans special forces-team in zijn gereedschapskist.
Ander businessmodel
Waar de inzet voorheen als taak had piraterij af te schrikken en te verstoren, heeft de missie de aandacht nu meer richting land verplaatst. De eenheden van ATALANTA steunen EUCAP Nestor en EUTM Somalië dan ook op meerdere fronten. Zo worden Somaliërs die deel uitmaken van maritieme eenheden getraind in navigeren, eerste hulp, ‘force protection’, technisch onderhoud en het uitvoeren van boardings. Dit alles met als doel om zelfredzaamheid te vergroten. Vanaf 2018 worden de Afrikanen geacht zichzelf dan op en vanuit zee te bedruipen.
Inmiddels is duidelijk dat de vroegere piraten zijn overgegaan op een ander businessmodel. Gedurende de missie stuiten de bemanningsleden dan ook op zaken als dubieuze visserij, maar vooral ook mensen-, wapen- en drugssmokkel. Het in kaart brengen van deze zaken vormt al een dagtaak op zich. Zr. Ms. Tromp vangt dus geen piraten zoals dat nog in 2010 gebeurde, maar draagt wel degelijk bij aan een veiliger en stabieler zeegebied.
