Tekst André Twigt
Foto Jarno Kraayvanger
Een hub voor noodgevallen
Een systeem dat bij terroristische dreiging vanuit de lucht beleidsmakers en ketenpartners laat meekijken met wat de gevechtsleiding op dat moment ziet, was tot voor kort nog toekomstmuziek. Tot majoor Roman van Rooijen bij het Air Operations Control Station Nieuw-Milligen (AOCS NM) de Air Power Information Hub introduceerde.
Grote invloed op hoe crises in hoger sferen worden afgehandeld
Nu nog gaat bij een kaping of wanneer de bemanning hardnekkig vlieginstructies negeert alles verbaal. Dat kost tijd, werkt ruis en interpretatieverschillen in de hand en nodigt niet uit tot pro-actief handelen. Met de hub is dat allemaal zo goed als verleden tijd. Bedenker van de tool majoor Van Rooijen voorspelt dat dit handige hulpje grote invloed zal hebben op hoe crises in hoger sferen voortaan worden afgehandeld. Informatie delen met de minister van Justitie en Veiligheid, de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid, de Kustwacht, Politie Team Luchtvaart of de Veiligheidsregio Utrecht is straks net zo gewoon als knipperen met je ogen. Reden om laatstgenoemde bij de hub te betrekken, heeft te maken met de onderbrenging van de landelijke Centrale Meldkamer bij deze veiligheidsregio.
Hoog gekwalificeerd luchtbeeld omzetten naar een lager geclassificeerde versie
Brokstukken
Het luchtbeeld dat het AOCS met haar partners deelt, wordt voor iedere gebruiker op maat gemaakt. Zo wil de kustwacht bij een noodsituatie op zee graag zien welke ‘restricted’ vlieggebieden er actief zijn, zodat ze daarmee bij hun search en rescue-activiteiten rekening kunnen houden. Met het oog op drugs- en mensensmokkel wil de politie graag zicht hebben op vliegbewegingen van kleinere toestellen, die vaak niet aan een verkeersleiding hangen. Daarnaast bevat de hub algemene informatie, zoals om welk vliegtuigtype het gaat, wat de vlieghoogte en -snelheid (in kilometers) is en natuurlijk de vliegrichting. Alle gegevens dragen volgens Van Rooijen bij aan waar het in de kern om gaat: sleutelfunctionarissen helpen in hun besluitvorming.
De expert laat Thales Nederland zeker niet onvermeld. De fabrikant ontwikkelde een groot deel van de software. Daarbij slaagde de fabrikant erin het hoog geclassificeerde luchtbeeld van het AOCS om te zetten naar een lager geclassificeerde versie, die stakeholders eventueel op hun tablet of telefoon kunnen gebruiken.
Dergelijke praktijken komen jaarlijks herhaaldelijk voor
Illegale passagiers
De information hub biedt volgens Van Rooijen goede mogelijkheden de data-analyse te verbreden. Daaruit voortvloeiende trends vormen weer de basis voor vervolgscenario’s, waarop je eventueel pro-actief kunt acteren. Interessant hierbij is de zogeheten Debris Analyzer van het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium. Daarmee kun je zien waar brokstukken terechtkomen, mocht een vliegtuig met terroristische motieven boven Nederlands grondgebied worden neergeschoten. Tevens kun je met de analyzer zien waar drugs belanden, nadat ze uit een vliegtuig zijn gegooid of waar eventueel illegale passagiers afgezet kunnen worden. Dergelijke praktijken komen volgens Van Rooijen jaarlijks herhaaldelijk voor.
Nog even geduld hebben
Trappelen
Dat de hub een blijvertje is, weet Van Rooijen wel zeker. Nadat hij het systeem op het AOCS aan een select gezelschap gezagdragers en aanverwante autoriteiten presenteerde, stond iedereen naar zijn zeggen te trappelen de hub in gebruik te nemen. Zij moeten nog even geduld hebben, want de financiering van het project is nog niet rond. Inmiddels hebben de Koninklijke Marechaussee en de Landmacht, de Douane en de Koninklijke Luchtmacht (intern) eveneens interesse in de hub getoond. Wordt vervolgd.
