Megaproject voor ‘simpel vliegtuigje’

PC-7’s krijgen in Zwitserland volledig digitale cockpit

Na ruim een decennium zonder elementair lesvliegtuig krijgt de luchtmacht in 1988 de beschikking over 10 PC-7’s, in 1997 gevolgd door nog 3. Dan modern, maar inmiddels al liefst 30 jaar oud. Dat hoeft niet het einde te betekenen van het toestel, maar dan moet er wel wat gebeuren. Daarvoor is er het Obsolescence Prevention Program, of kortweg OPP.

Al 15 jaar geleden schetst de luchtmacht de contouren van een moderniseringsprogramma voor de PC-7 om obsolescence, de ouderdom van het toestel, tegen te gaan. In de periode 2006-2009 worden wel enkele modificaties aan het toestel uitgevoerd, “maar dat was allemaal half-half”, nuanceert voormalig commandant 131 EMVO Squadron, majoor Jeroen Kloosterman. “Wederom omdat er geen financiële middelen waren, werd de modernisering uitgesteld. Maar de problemen werden alleen maar groter: we hebben echt stad en land afgezocht om onderdelen te kunnen repareren.” “Of vervangende te kopen, want er is geen bedrijf meer die meters en radio’s uit de jaren 80 maakt”, vult luitenant-kolonel Cor van der Gaag van de Defensie Materieel Organisatie (DMO) aan.

Simpel vliegtuigje

Maar een paar jaar geleden gaat het licht voor modernisering toch op groen. “In 2012, na de zoveelste bezuinigingsronde, hebben we een sprint ingezet en in 2015 hadden we een contract voor het OPP”, legt projectleider Van der Gaag uit. Daarvoor stelt het CLSK de wensenlijst op en gaat DMO Projecten de markt op: wie kan deze modernisering eigenlijk uitvoeren? Het blijkt alleen Pilatus te zijn, de oorspronkelijke fabrikant. Daar krijgen de toestellen een volledig digitale cockpit. Maar verander je dat, moet je ook de opleidingen aanpassen: herschrijven van alle boekwerken zoals training manuals en procedures en ook de simulator en de cockpit procedure flight trainers moeten vernieuwd worden. “Een hele klus”, zegt Kloosterman. “De PC-7 is maar een simpel vliegtuigje, wordt al snel gezegd, dus de modificatie zal wel loslopen. Dat merk je in de ondersteuning die je krijgt. Maar de omvang van het project is groot.”

Draadjes

Het is een oud product dat je nieuw gaat maken en daar komt, zo zegt Kloosterman, altijd heel veel bij kijken. “Het is niet alleen maar even een onderdeeltje vervangen. De kisten gaan bijna volledig uit elkaar en na modificatie moet alles gecertificeerd worden.” Dat gebeurt niet alleen door Pilatus, legt Joost Vogel uit, Senior Engineer PC-7 van de DMO. “Ook de Militaire Luchtvaart Autoriteit is daar nauw bij betrokken. Het zijn niet alleen een paar draadjes van een klok die aan een beeldscherm worden vastgemaakt.” En omdat het vliegtuig zo ver uit elkaar lag, zijn preventief meteen een aantal spanten verstevigd en is het staartvlak vervangen. Vogel: “Hoe al die modificaties uitpakken, kun je deels berekenen. Maar aantonen of het echt werkt, daarvoor moet je vliegen.”

Volgens plan

In korte tijd is er veel werk verzet door weinig mensen in een kleine eenheid, tekent Kloosterman aan. “De laatste 3 jaar hebben we flink gas gegeven, op alle fronten.” In mei 2016, 8 maanden na contractondertekening, wordt het eerste vliegtuig voor modificatie al aangeleverd bij Pilatus. De anderen volgen gestaag hun weg naar Zwitserland  en  eind januari 2019 komt de laatste, gemodificeerd, terug uit het Zwitserse Buochs. En dat allemaal tijdens de opleidingen, want die móesten doorgaan. “Eind mei 2018 startte de eerste klas op het nieuwe type, 3 maanden later dan gepland. We hadden een softwareprobleem met een systeem dat vliegers informatie geeft over de motorstatus.” “Verder liepen we echt in de pas met het plan zoals in 2015 opgesteld”, vult Van der Gaag aan. “En dat is tegenwoordig tamelijk uniek.”

Kannibalen

Kloosterman geeft aan dat er ook gekeken is naar de aanschaf van nieuwe vliegtuigen, maar dat proces zou nog langer duren dan deze end of life update. “Daarom is hiervoor gekozen en hebben we de gebruiksduur verlengd tot 2026. Hadden we dit niet gedaan, dan kon je niet meer met de PC-7 vliegen. Was er een onderdeel kapot, dan had je een ‘gat’ in je vliegtuig. Daarmee kun je niet vliegen, dus enige wat dan nog rest is kannibalen: een ander vliegtuig als onderdelenbron gebruiken. Dat hebben we moeten doen. Dat kost heel veel tijd, maar later ook weer bij het inbouwen als een onderdeel toch nog weer voor handen kwam. Allemaal dubbel werk.
Het heeft heel erg lang geduurd voordat de PC-7 gemoderniseerd kon worden, maar ik ben heel erg blij dat het nu eindelijk zover is”, zegt Kloosterman. “Het toestel is ontwikkeld in de jaren 80 en het concept is écht goed. 30 jaar oud, maar hij voelt nu als nieuw: vliegt lekkerder en stiller. Ik ben nog steeds erg blij met de PC-7.”

^{Foto onder: Kloosterman te midden van iedereen die binnen en buiten het squadron er voor hebben gezorgd dat het project succesvol werd afgerond. Job well done! Foto: sergeant-majoor Gerben van Es}

Tekst: Arno Marchand