Dit artikel hoort bij: de Vliegende Hollander 07-08 | 2018
‘What’s in it for us’
20-jarige European Air Group kijkt verder dan eigen land
Door een historische Spitfire en Hurricane in een plantsoen is het zichtbaar dat je langs een luchtmachtlocatie rijdt. Anders zou je RAF High Wycombe gewoon passeren als een doorsnee Brits dorpje. En dat was precies hoe de Royal Air Force deze basis in WO II neerzette. Nu huist hier ondermeer de European Air Group, een klein maar krachtig samenwerkingsverband waarover commodore Robert Adang tot voor kort de dagelijkse leiding had.
Ten noordwesten van Londen, halverwege Oxford bevinden zich de Chiltern Hills. Deze ‘Area of Outstanding Natural Beauty’ kenmerkt zich onder andere door dichtbegroeide en verrassend steile en heuvels. In 1 van de dalen ligt net buiten het plaatsje High Wycombe de RAF-basis. In WO II onderkomen van het hoofdkwartier van Bomber Command, tegenwoordig het hoofdkwartier van de gehele RAF. Op 1 na dragen de panden namen van vermaarde Britse vliegtuigtypes als Spitfire, Lancaster, Meteor en Hunter. Voor dat ene pand staan de 7 vlaggen van deelnemende landen en die van de European Air Group (EAG) zelf.
‘Klein, onafhankelijk en simpele besluitvorming geeft ons enorme wendbaarheid’
Onafhankelijk
Commodore Robert Adang is op 12 juli druk bezig met de voorbereidingen voor zijn functieoverdracht. Niet het directeurschap, want dat berust bij toerbeurt van 2 jaar bij 1 van de deelnemende luchtmachtcommandanten die deze functie vanuit zijn eigen land uitoefent. Adang is Deputy Director en leidt daarmee het – in aantallen mensen – kleine, maar zeer effectieve Europese samenwerkingsverband dat bedoeld is om de interoperabiliteit tussen de 7 landen te verbeteren. De EAG is onafhankelijk. “Heel belangrijk”, benadrukt Adang, “want we zijn niet gekoppeld aan de NAVO, EU of andere politiek gedreven organisaties. De stuurgroep van 7 Chiefs of Air Stafs bepaalt de richting en besluiten worden genomen op basis van simpele meerderheid: 4 versus 3. Deze opzet geeft ons enorme wendbaarheid.”
‘Zeer vooruitstrevend in Europa, want je kunt niet 1 op 1 de ervaring uit de USA overzetten’
Vooruitstrevend
Deze opzet is vooral handig bij écht complexe vraagstukken, zoals de integratie van 4e- en 5e-generatie jachtvliegtuigen. “Dat is nu 1 van onze hoofdactiviteiten. Hoe gaan Franse Rafales en Spaanse Eurofighters straks met die F-35 samenwerken? Daarnaar hebben we een paar jaar onderzoek gedaan en in 2016 gaf de stuurgroep de opdracht een plan te maken voor het oplossen van de problemen. Zeer vooruitstrevend in Europa, want je kunt niet 1 op 1 de ervaring uit de USA overzetten. Systemen zijn niet automatisch compatible. Moet dat dan? Ja, want over 10 jaar is nog steeds zo’n 80% van de Europese gevechtsvliegtuigen van de 4e generatie.”
Ontstaan
Na de Golfoorlog van 1991 richten Frankrijk en Groot-Brittannië in 1995 de Franco-British European Air Group op. Italië sluit als eerste aan, gevolgd door België, Duitsland, Nederland en Spanje. Op 6 juli 1998 wordt het Intergouvernemental Agreement getekend, waarmee de EAG in 2018 20 jaar bestaat. Jaarlijks komt de stuurgroep van 7 air chiefs bijeen, waarbij 1 van hen in de rol van Directeur EAG voorzitter is.
Met Volcanex-oefeningen traint de EAG luchtmachten in diverse doelgebieden. Onder andere komt het European Personnel Recovery Centre hieruit voort (zie de vorige Vliegende Hollander). Ook het European Air Transport Command op Eindhoven is ontstaan vanuit de EAG.
‘Heel simpel, heel effectief en het scheelt gewoon geld’
Groot en klein
16 knelpunten werden geïdentificeerd en met 6 daarvan is de EAG nu al volop bezig. “Maar dat werk doen we niet alleen”, geeft Adang aan. “We werken veel samen met bijvoorbeeld het Joint Air Power Competence Center in Duitsland. Voor het schrijven van uitgebreide stukken zijn zij ook veel beter uitgerust dan wij. Maar we doen ook veel kleine projecten”, zegt Adang en hij pakt een klein kaartje uit z’n telefoonhouder. “Als je wilt bellen van land A naar B, gebruik je deze gratis militaire lijnen in plaats van de dure commerciële. Heel simpel, heel effectief en het scheelt gewoon geld.”
‘De EAG is niet alleen 30 man in High Wycombe, maar de 7 aangesloten Europese luchtmachten als geheel’
Spil
Plaatsing als Deputy Director is kort: 2 jaar. “Daarom heb je vanaf dag 1 een vrij sterke drive om doelen te bereiken en die mogelijkheid héb je ook als deputy. Je weet wat de richting en richtlijnen van de stuurgroep zijn. Voor mij was dat het 4e-5e-generatievraagstuk. Ik wist niet hoe, maar zeker was dat er na 1 jaar een plan zou liggen waarmee we het jaar erop aan de slag zouden gaan. En dat is gelukt. En tegelijkertijd runnen we nog ruim 20 andere projecten.
We kunnen heel veel zelf, maar sommige specialistische functies hebben we niet. Daarvoor kloppen we buiten onze eigen organisatie aan. En zo is het ook bedoeld. De EAG is niet 30 man in High Wycombe, maar de 7 aangesloten Europese luchtmachten als geheel waarin wij de spil zijn.”
Speerpunten
Bij zijn aantreden weet Adang dat de EAG niet bekend genoeg is. Verbeteren van de communicatie en zichtbaarheid staat daarom hoog op zijn lijstje. “Je moet zoveel communiceren dat het net begint te irriteren. Dan heb je namelijk de aandacht”, zegt hij met een glimlach “En je kunt de meest briljante dingen doen, maar als niemand het weet of ziet…” Ook wil hij de output verbeteren. “Toen ik kwam, was het een meer procesgerichte organisatie. Daarin ben ik niet zo geïnteresseerd, maar wel in resultaten.”
Adang is zeer positief over zijn EAG-tijd: “een veel drukkere maar ook veel leukere baan die veel meer voldoening geeft dan verwacht. Werken in een internationale organisatie heeft mijn kijk op internationale samenwerking ingrijpend veranderd. Zodra je je realiseert dat we voor onze veiligheid volledig afhankelijk zijn van de kwaliteit van de samenwerking en interoperabiliteit met onze partners, begrijp je dat het niet gaat om ‘what’s in it for me’ maar om ‘what’s in it for us’. Een heel andere manier van kijken.”
Tekst: Arno Marchand
Foto's: sergeant-majoor Gerben van Es
