Vliegen op frituurvet

Eerste stap F-16’s naar duurzame operaties

Straaljagers die vliegen op frituurvet. Het is geen verre toekomstmuziek, maar een milieuvriendelijke oplossing die gewoon voor handen ligt. Voordelen: Defensie is minder afhankelijk van fossiele brandstoffen en het is milieuvriendelijker. 1 F-16 testte daarom tijdens de ‘Elfwegentocht’ 2 weken lang het vliegen met biofuel.

De eerste 2 weken van juli zijn benzine en diesel in Friesland uit den boze. Op initiatief van de Friese jeugd verplaatsen de Friezen zich tijdens de Elfwegentocht zo duurzaam mogelijk: elektrische auto’s en taxi’s, deelauto’s, groengasbussen, segways, ligfietsen en elektrische boten bepalen het verkeersbeeld. De vliegbasis is in die weken onder andere gastheer voor een elektrisch vliegtuig. Voor de eigen bedrijfsvoering is het tevens de perfecte gelegenheid om te beginnen met het vliegen op biofuel: brandstof gemaakt van gebruikt frituurvet.

Geen concessies

1.200 liter biobrandstof van de firma SkyNRG is genoeg om 1 F-16 2 weken te laten vliegen met 5% plantaardig vet in de tank. “Bijmengen kán en mag tot 50%, maar dat is nu nog simpelweg te duur”, weet kolonel Paul de Witte, hoofd afdeling Materieellogistieke Regelgeving en Ontwikkeling. Het product komt overeen met gewone kerosine, maar mist cyclische verbindingen die zorgen voor fijnstof in de lucht. Biofuel zorgt voor 70 tot 80% minder CO2 uitstoot en voor een reductie in fijnstofuitstoot. Groot probleem: het bewerkte vet is nog peperduur én moet uit Amerika komen. De vliegbasis heeft duurzaamheidscoördinator Henk de Koning aangesteld om voortgang te krijgen in het project met biofuel en andere duurzame initiatieven: “Aan de operationele kant doen we geen concessies; de vliegers merken niets van de biokerosine in hun tank. Elektrisch vliegen met gevechtsvliegtuigen kan nog niet, maar ik vind het helemaal super dat we een begin hebben gemaakt met duurzaam vliegen.”

Dilemma

8 jaar geleden vloog al een Nederlandse Apache als eerste militaire helikopter ter wereld deels op biobrandstof, ook op initiatief van De Witte. “Toen toonden we al aan dat het écht kan. De tijd heeft ondertussen niet stilgestaan, maar biofuel is veel duurder dan gewone brandstof, omdat het nog weinig wordt gebruikt. Zolang de vraag niet stijgt, zakt de prijs niet.” Ook KLM maakt gebruik van de biobrandstof van leverancier SkyNRG in Amerika. De luchtvaartmaatschappij tankt de airliners in Los Angeles bij, wat uiteraard scheelt in de transportkosten. De Witte: “Dat kostendilemma moeten we doorbreken, anders duurt het wel heel lang voor we een hoger percentage kunnen bijmengen. Dus maakt Defensie tóch een start met het gebruik van biobrandstof, om mee te werken aan een prijsverlaging.”

Meeliften

Binnenkort dus geen klachten over geluidsoverlast, maar over de geur van frituurvet in de lucht. De grappen waren gauw gevonden toen bekend werd dat F-16’s in de toekomst op frituurvet vliegen. Eind van dit jaar moeten alle toestellen van Leeuwarden met de bijmenging van 5% vliegen. De Witte: “Een nieuwe order van 400.000 liter biofuel ligt al klaar.”
Die aankoop is mogelijk omdat Defensie meelift op een grote Europese order. Het kan in 1 badge worden verscheept. “De komst van een biokerosine productiefaciliteit in Nederland zou het allermooiste zijn”, besluit De Witte. “Dat scheelt een hoop in de kosten.”

Tekst: ritmeester Djenna Perreijn
Foto’s: Herman Zonderland