Op de grens van land en water

Alleskunner Cougar onmisbaar voor missie Atalanta

'Oortjes!' Voor de tweede keer die middag start de Cougar vanaf het helidek van Zr. Ms. Rotterdam op. Het geluid reikt tot binnen in de hangaar, waar bemanningsleden bij temperaturen van 30 graden hun workout in de sportruimte volgen. Wie dichtbij de open deuren zijn sportmatje heeft uitgerold, plugt in een automatische handeling de oordoppen in. De boordhelikopter van de Rotterdam is onmisbaar voor missie Atalanta. Door de kustlijn van Somalië in kaart te brengen, levert de bemanning belangrijke intell. Zo vormt de helikopter de oren en ogen van deze EU missie. 

De onderhoudsploeg kijkt buiten vanaf een beperkt stukje schaduw toe hoe de rotorbladen steeds harder draaien. Als de mannen van de boordvliegploeg de lashings loskoppelen en het materiaal ter controle aan de vliegers laten zien, geeft de vliegdekofficier met opzwaaiende armwuivingen het verlossende signaal: opstijgen. De Cougar zoeft langs het grijze marineschip richting de kust. Vanuit de open zijdeur zwaait de loadmaster nog van achter zijn MAG, dan ziet hij het amfibisch transportschip langzaam kleiner worden. Enkele seconde later dooft het geluid.

Patterns of life

De loadmaster en rescue operator zitten achter hun boordwapens, maar tijdens Intelligence Surveilance and Reconnaissance (ISR)-vluchten behoort de camera tot hun belangrijkste uitrusting. Hiermee maken ze per vlucht tientallen gedetailleerde foto’s van dorpen en schepen om een inschatting van de dreiging te maken. “We analyseren de patterns of life van de bevolking”, vertelt vlieger Jimmy later. Somalië heeft een lange kustlijn. Die brengen de ‘fotografen’ zo volledig mogelijk in kaart, samen met Spanje en Italië die momenteel ook zijn uitgevaren voor missie Atalanta.

“We zien tentenkampen, samenscholingen, boten die wel of juist niet uitvaren. En 1 keer langsvliegen is niet voldoende; dat is slechts een momentopname. We willen zien wat er verandert.” De afdeling Intell analyseert aan boord in de amphibious operation room de foto’s, voor hogere echelons ermee aan de slag gaan. Zo kan worden besloten om boten, vaak vissers, in de buurt een bezoek te brengen om tijdens een zo’n friendly approach nog meer inlichtingen vergaren.

Extra veilig

Sinds 2012 is de crew van de Cougar veelvuldig aan boord geweest tijdens missies Atalanta en Ocean Shield. Kapitein Jimmy: “Ook in Curaçao hadden we dezelfde Search and Rescue (SAR)-functie.” Missie Atalanta stopt op de grens van land en water, en dus vliegt de Cougar alleen over water. “Zonder land onder ons, zijn we nog bewuster bezig hoe om te gaan met een noodgeval. Aan oefenen met de extra veiligheidsaspecten is tijdens trainingen in de simulator veel aandacht besteedt. De kist is aan de zijkant uitgerust met opblaasbare drijvers en we vliegen altijd met een dinghy, een opblaasbaar bootje dat we op de man dragen. Verder dragen we natuurlijk een zwemvest en een luchtfles voor een aantal minuten lucht.”

Zien hoe de Cougar vanaf de Rotterdam opereert? Bekijk dan deze clip.

Veelzijdig

Hoewel de Cougar een transporthelikopter is, doet hij langs de kust van Somalië bijna niet anders dan verkenningen uitvoeren. Indien nodig, is de Cougar ook uitgerust om medische vluchten te ondersteunen. Jimmy: “We beschikken over een medical station en hebben een flight nurse aan boord. Collega’s van de Role 2 zijn opgeleid om mee te vliegen en patiënten te ondersteunen.” Om een drenkeling te redden, kan het vliegende team ook SAR-taken uitvoeren en hoisten. “Met een hoist kunnen we een persoon in nood omhoog takelen.” Een ander karwei van de Cougar is het leveren van mutual support’ bij een boarding met een hogere dreiging. “Vanuit de helikopter kan onze sniper ondersteuningsvuur geven. De loadmaster of doorgunner bedient dan vanuit de zijdeur de MAG-mitrailleur. Het is een breed takenpakket, maar juist dat hoort bij de veelzijdigheid van de Cougar.”

Tekst: Ritmeester Djenna Perreijn
Foto’s: Sergeant Sjoerd Hilckmann
Video en montage: Adjudant Richard Frigge