Vrijuit onbemand vliegen

Woensdrecht test- en demolocatie drones

Vliegbasis Woensdrecht reserveert vanaf januari elke woensdag haar luchtruim voor een nieuwe generatie vliegtuigen: drones. Ondernemers, onderzoekers en overheidsmedewerkers kunnen bij het drone test- en democentrum Aviolanda innovatieve onbemande vliegtuigen en hun toepassingen demonstreren.

Aviolanda gaat bescheiden van start. In 2 blokken van elk 1 uur krijgen de onbemande vliegtuigjes en helikoptersystemen ruim baan boven de vliegbasis. Toch is dat al heel bijzonder, zegt Christophe de Wagter van TU Delft. “In een afgesloten luchtruim kunnen vliegen, dat is uniek.”

De bestaande wetgeving beperkt onderzoek naar nieuwe systemen en toepassingen, vertelt de drone-onderzoeker. “Ons onderzoek valt per definitie buiten de wet. Wij bouwen prototypes. Die voldoen niet aan de wettelijk gestelde eisen, want er zijn geen handleidingen voor geschreven. Ook doen we proeven met zwermen. Maar volgens de wet mogen drones niet binnen 100 meter van elkaar komen.” 

Innovatief knooppunt

De innovaties in de sector gaan razendsnel, constateert kolonel Peter de Boer, Commandant Vliegbasis Woensdrecht. Daarom ziet hij het test- en demonstratiecentrum als een kans. “Het is essentieel om als luchtmacht voorop te blijven, nu en in de komende decennia. We kunnen nu vanuit onze eigen achtertuin meekijken.”

Dankzij de combinatie van de luchtvaartbedrijven binnen business park Aviolanda en de vliegbasis, kan Woensdrecht zich ontwikkelen tot een innovatief knooppunt voor drone-technologie, denkt De Boer. “Drone-gebruikers kunnen beschikken over onze meteogegevens en radarbeelden en profiteren van onze ervaring met vliegveiligheid.” Ook het luchtruim zelf is interessant voor een scala aan toepassingen, weet hij. “Bos, zee, heide: ons ‘doelaanbod’ is best groot.”

Vliegende warmtebeeldcamera

Want de toepassingen van onbemande systemen gaan al veel verder dan simpele luchtfoto’s of video’s op hoogte. Drones helpen bij het gericht bemesten of irrigeren van akkers. Ze inspecteren grote constructies als windmolens en bruggen. Ook politie en brandweer zetten de slimme apparaatjes in om gegevens te verzamelen. “Dankzij onze vliegende warmtebeeldcamera kunnen we branden veilig en effectief bestrijden”, stelt Wilbert Kleijer van Brandweer Midden- en West-Brabant.

Vogels en reeën

Ook de Woensdrechter vogelwacht maakt gebruik van de diensten van een drone-piloot. “Drone-technologie levert een grote bijdrage aan de vliegveiligheid, vooral preventief”, legt sergeant-majoor Martin te Hennepe uit. “Via de multispectrum videobeelden kunnen we zien in welke groeifase het gras zich bevindt. Jong gras is voedselrijk en daarmee aantrekkelijk voor vogels. De warmtebeeldcamera toont ons waar vogelnesten en reeën zitten. Daar kunnen wij dan weer ons beheer op afstemmen.”

Vliegbewegingen

Bemand vliegen blijft voorlopig gewoon de core business van Woensdrecht. En is prima te combineren met onbemand vliegen, meent De Boer. “Woensdrecht is een ondersteunende basis en onze vliegbewegingen zijn daardoor goed planbaar.” Opleiden van drone-piloten? Dat gebeurt elders, vertelt de kolonel. “Dat kost je veel luchtruim. Als testlocatie zijn we complementair aan bijvoorbeeld de voormalige Vliegbasis Twenthe. Daar kan dat wel. Wat onbemand testen betreft, is Woensdrecht straks dé plek.”

Start-ups

Vliegbasis Woensdrecht gaat de ontluikende drone-sector faciliteren. En dat is erg nodig, vertelt Rob Nispeling, commercieel manager van Aviolanda. “De grote bedrijven kijken de kat uit boom. Het zijn de eenmansbedrijfjes en start-ups van 2, 3 man die met geleend geld en subsidies tot innovatieve oplossingen komen.” Hij ziet in de publiek-private alliantie alleen maar kansen. “De vliegbasis biedt de ideale omgeving om veilig te vliegen en te testen; daaraan is veel behoefte.”

In Woensdrecht leggen de luchtmacht en Aviolanda de basis voor een heel nieuw hoofdstuk in de Nederlandse luchtvaart, denkt Nispeling. “De kunst van het vliegen beoefenen we al 100 jaar, maar nu kunnen we hier samen zoeken naar nieuwe toepassingen.”

Tekst: Ingmar Kooman
Foto’s: sergeant 1 Joyce Rutjes