Dit artikel hoort bij: de Vliegende Hollander 11 | 2016
Het vuur na aan de schenen
Heli-opleiding HWIC alleen voor de besten
De Champions League van het militaire helikoptervliegen. De Helicopter Weapon Instructor Course (HWIC) kan de vergelijking daarmee best doorstaan. Hogeschool van het militaire heli-vliegen is misschien genuanceerder. Hoe dan ook, de HWIC is loodzwaar. In 3 maanden tijd worden vliegers en loadmasters met relatief weinig ervaring op het niveau gebracht van collega’s met ongeveer tien jaar routine. Dat gebeurt in een tempo dat doet denken aan dat van een hogesnelheidstrein. Alleen de besten halen daarom de eindstreep.
Net als bij de Champions League is de HWIC niet voor iedereen weggelegd. Kandidaten moeten beslist vliegtalent hebben, maar meer dan anderen ambitie koesteren om hogerop te komen in het ‘vliegbedrijf’ Koninklijke Luchtmacht. Ook kunnen ze minimaal 3 helikopters tegelijk aansturen (section lead). “Je moet binnen een squadron opvallen”, vertelt Commandant HWIC majoor Martin die belangstellenden adviseert om goed na te denken over waar ze aan beginnen. “Je moet elke dag mega aan de bak.” Of er wel eens vliegers worden afgewezen? “Ja”, weet Martin, “maar dat wil niet zeggen dat je dan geen goede squadron-vlieger bent. Bij de HWIC gaat het erom dat je hoofd boven het maaiveld uitsteekt.”
‘Je bent volledig met je core business bezig’
Chinook-vlieger kapitein Jan-Joost
Na overleg met de leiding van het 298 Squadron, besloot Jan-Joost zijn ambitie waar te maken en zijn vinger voor de HWIC op te steken. Spijt heeft hij er geen seconde van. “Een interessante verdieping van het werk”, noemt de kapitein het. “Je bent volledig met je core business bezig, waardoor je tot nieuwe inzichten komt. Je krijgt bijvoorbeeld meer kennis van andere helikoptertypes en leert jonge vliegers instrueren. Superleuk werk. Ik ben ook jong begonnen en weet dus wat het inhoudt om goede instructie te krijgen. Je wordt continu uitgedaagd om te beargumenteren waarom je wat doet. Nee, ik heb nooit het gevoel gehad dat ik het niet meer trok. Als je gemotiveerd bent en goed in je werk, is het allemaal te doen. De HWIC brengt mij als vlieger echt op een hoger niveau. Aan mij nu de taak om collega’s bij het squadron beter te maken.”
Televisie in elkaar zetten
Het hogeschoolkarakter van de HWIC blijkt ook uit het programma. Een greep: lessen over het elektromagnetisch spectrum door docenten van het Nationaal Lucht- en Ruimtevaart Laboratorium (NLR). Of ‘hoe werken radars en hoe omzeilt een helivlieger deze’? Martin: “Het gaat erom dat je de werking van de systemen doorziet en de techniek ervan kunt uitleggen. Je hoeft geen televisie in elkaar te kunnen zetten. De praktische toepassing ervan; dát is waar het om draait. De HWIC leidt vliegers en loadmasters namelijk ook op om anderen te instrueren.”
Taai is ook het praktische deel van de HWIC. Daarin leert de vlieger radar- en infraroodapparatuur, kleinkaliber wapensystemen en helikopters en (gevechts-)vliegtuigen van zich afhouden. Ook komen oefeningen met Special Forces aan de orde. Hoe zet je iemand op een boot af? Hoe dwing ik een auto tot stoppen zonder veel geweld te gebruiken? Hoe schakel je radarsystemen achter de vijandelijke linies uit, de zogenoemde ‘deep strike’ missies?
Uiteenlopende doelen
De climax van de HWIC is een 2 weken durende live firing met helikopters op een militair schietterrein. De laatste keer (medio november) vormde een range bij de Duitse vliegbasis Fassberg daarvoor het decor. Vliegers en loadmasters vuren tijdens deze HWIC Strike op uiteenlopende doelen, leren aanvallen ontwijken en doelen elimineren.
Overigens wordt HWIC Strike gecombineerd met trainingen voor andere eenheden van het Defensie Helikopter Commando (DHC). Denk aan de ‘gunnery’ voor het 301 Squadron en het opzetten van een vooruitgeschoven tank- en bewapeningspunt (Forward Arming and Refuelling Point, FARP). De jongste editie stond eveneens in het teken van de re-deployment voor de Minusma-operatie in Mali. Commandant HWIC Strike luitenant-kolonel Ton Linssen: “In januari beginnen onze voorbereidingen om het materiaal van het DHC na de missie in Afrika op een ordelijke manier naar Nederland terug te halen.”
‘Ik beschik nu over meer bagage’
Chinook-vlieger kapitein Dirk
Kapitein Dirk zag met de HWIC zijn wens om zich te specialiseren in vervulling gaan. In overleg met zijn commandant maakte Dirk zijn belangstelling kenbaar. “Ik ben vooral geïnteresseerd in de manier waarop je een Chinook tactisch het beste kunt gebruiken en welke technieken je dan toepast. Je moet er wel mee leren omgaan dat ze je tijdens de HWIC kritisch in de gaten houden. In mijn geval loopt het lekker; leer veel bij. Ik beschik nu over meer bagage. Als het mogelijk is, zou ik alle helivliegers van de luchtmacht de HWIC adviseren. Gá ervoor.”
Struikelblok
Dat de HWIC heftig is, blijkt wel uit de cijfers: per keer haakt gemiddeld 15 procent van de cursisten af. Martin: “We vergen heel veel van de deelnemers. Na afloop valt er waarschijnlijk een last van hun schouders.” Voornaamste struikelblok is het onderwerp ‘situational awareness’, in jargon SA. In moeilijke omstandigheden verliezen sommigen het overzicht, wat tot gevaarlijke situaties kan leiden. Vooral nachtelijke missies vergen veel, heel veel van de situational awareness van de deelnemers. Dat komt door de lawine aan informatie die vliegers en loadmasters over zich heen krijgen. Ze moeten in het aardedonker landen, infanteristen stijgen uit en ze schieten met scherpe munitie. Er gebeurt zoveel tegelijkertijd… Martin: “Daarom sporen we de cursisten aan om out of the box te denken. Zo leren ze snel anticiperen op onverwachte gebeurtenissen.”
‘Ik heb nog weinig ervaring met instructie geven, maar merk dat ik groei’
Chinook-loadmaster sergeant 1 Peter
Toen loadmaster sergeant 1 Peter de vraag kreeg voorgelegd of de HWIC wat voor hem was, moest hij lang nadenken. De opleiding duurt lang en is, wist hij, loodzwaar. “Ik zag echter voldoende mogelijkheden om een nieuwe stap in mijn loopbaan te maken en mijn kennis en ervaring uit te breiden.” Ondanks het hoge tempo, bevalt de HWIC hem goed. “Ik heb nog weinig ervaring met instructie geven, maar merk dat ik daarin groei. Vooral als je bedenkt dat ik bij 0 startte. Na 3 maanden ben ik echter wel toe aan verlof. Het is afzien, maar als ik het haal, ben ik blij en trots.”
Voorbeeld voor iedereen
Een vlieger of loadmaster die de HWIC haalt, kan binnen een squadron op aanzien rekenen. Hij of zij geldt als de expert bij uitstek; de vlieger die anderen coacht, stimuleert en instrueert. Hij weet een squadron samen met zijn collega’s op het juiste niveau te brengen en te houden. “Met de HWIC op zak ben je een voorbeeld voor iedereen”, stelt Martin. “Vooral voor minder ervaren collega’s.”
Tekst: Jack Oosthoek
Foto’s: korporaal Jasper Verolme
