Van Scherpenzeel vliegt sinds eind 1994 op de AB-412, en heeft met 20 jaar
ervaring heel wat meegemaakt. Wat hem uit het recente verleden bijstaat, is de
redding die collega's uitvoerden op 17 oktober 2013. Bij Petten is een
visserskotter vastgelopen. “Zeldenrust heette die. Hoe toepasselijk, want met
die uitslaande boom moest je heel erg opletten. Onze redder heeft met 1 arm in
15 minuten 3 man van die boot weten te halen, terwijl hij aan de buitenkant van
de railing stond en zich daaraan met de andere hand vasthield.”
303 traint dan ook elke dag op allerlei soorten reddingen. “Daarover werden
wel eens vragen gesteld. Maar in zo’n geval betaalt zich die training meteen
uit. Zo moet je bij een zeiljacht weer heel erg op de hoge mast passen. En met
een vlieger met een parachute in het water moet je ook heel voorzichtig omgaan.
Die bolt door de downwash zo weer op een sleept een vlieger dan mee. Zeer
gevaarlijk.”
Erepenning
En dan is het op 15 januari voorbij. Tijdens de commandoteruggave om – niet
toevallig – 3.03 uur, betitelt Commandant Luchtstrijdkrachten luitenant-generaal
Sander Schnitger het personeel van het 303 als helden. “Want zo luidt de
beschrijving in de Dikke van Dale van personen die uitblinken door moed.
SAR-leden weten wat dienstbaarheid betekent. Zij hebben een groot gevoel voor de
medemens. De toekenning van de Erepenning Koninklijke Luchtmacht, als eerste aan
een squadron in plaats van een persoon, geeft dan ook uiting aan het diepe
respect en de waardering die er voor jullie is. Niet alleen binnen de luchtmacht
maar zeker ook namens de Waddeneilanden en de Commissaris van de Koning. Daarom
zeg ik tegen u: tige tank.”
Respect
“Ik begrijp het dat dit het einde is,” zegt Scherpenzeel, “maar ik merk bij
het personeel het gevoel van ‘er zijn te weinig helikopters en je stoot een goed
werkend platform af.’ Ik heb daar begrip voor. Maar SAR is niet meer een
kerntaak van Defensie. Gelukkig is voor het meeste personeel onderdak gevonden
bij de andere helikoptertypes, of ze gaan met FLO.” Tijdens de
opheffingsceremonie benadrukt hij het “diepe respect” voor zijn collega’s. “Ik
was er trots op uw commandant te zijn. Ondanks de werkdruk was u er altijd en
ging tot het uiterste. En vergeet nooit dat u kunt zeggen, ‘ik heb iemands leven
gered’.”
In maart 1959 start de Tactical Air Rescue/Search and Rescue-vlucht met 6 Alouette II’s (l.) op de vliegbasis Ypenburg met een detachement op Terschelling. Van december 1960 tot en met september 1962 heeft de eenheid ook 2 toestellen geplaatst in Nederlands Nieuw Guinea.
In 1967 nemen 5 Alouette III’s (m.) de taken over en een jaar later verhuist
de vlucht naar de vliegbasis Soesterberg. Vanaf 1977 is Leeuwarden de thuishaven
– sinds 1994 voor de drie Agusta-Bell AB-412SP’s (r.). Door de groei van het
personeelsbestand wordt de vlucht midden jaren 90 het 303 SAR Squadron. Foto:
KLu
Op 29 januari 1995 ‘scramblet’ 1 AB-412 met bemanning naar een overstroomd Limburg. Volkel werd de uitvalsbasis voor liaison- en dijkbewakingsvluchten. 2 dagen later volgt een 2e toestel. Op 30 januari redt een AB-412 opvarenden van een Duits reddingsvaartuig.
De boot was lekgeslagen en zonk en de AB-412 kon de bemanning net uit het
kolkende water redden. Het was de eerste reddingsactie van de SAR-vlucht in het
donker, terwijl de AB-412 daarvoor eigenlijk niet is toegerust. Foto: KLu
1 van de laatste bemanningen staat midden december klaar voor een trainingsvlucht. “Tot het laatst toe inzetgereed. Meestal zeggen we ‘ja’. ‘Nee’ is zeldzaam.”
De crew bestaat uit flightnurse reservist sergeant-majoor Erik van Housselt
(normaliter ambulanceverpleegkundige), redder sergeant Robert Tichelaar,
SAR-arts kapitein Hendrik Dijkstra, hoistoperator sergeant-majoor Jan Lely,
vlieger luitenant-ter-zee 2 Reinout en gezagvoerder kapitein Onno. Foto: Phil
Nijhuis
Op 18 april 2013 noteert ‘303’ de 5000ste reddingsvlucht. In dit geval gaat het om PV van een hoogzwangere vrouw van Ameland naar het Medisch Centrum Leeuwarden.
Het aantal betreft medische evacuaties, patiënten- en reddingvluchten bij
elkaar opgeteld. De betreffende bemanning poseert met de commandant in de
hangar. Foto: KLu
De laatste jaren zijn de 3 AB-412SP’s van het 303 SAR Squadron ondergebracht bij het Defensie Helikoptercommando. Leeuwarden blijft daarbij ‘Home of Dutch Search and Rescue’.
Sinds 1 januari nemen 2 Cougars van het 300 Squadron het PV over. Het
opsporen van drenkelingen en evacuaties van schepen en boorplatformen is sinds
die datum in handen van Noordzee Helikopters Vlaanderen. Foto: adjudant Eric
Vorstenbosch
