Ta basta awor

Hondengeleiders ondersteunen Korps Politie Curaçao

Bijna 5 maanden waren ze een bijzondere verschijning op het Caribische eiland Curaçao. Regelmatig stonden ze in de lokale kranten. Drie speurhonden en hun baasjes van OGRV-pelotons van Leeuwarden en Gilze-Rijen hebben hun waarde voor Curaçao meer dan bewezen. Afgelopen december keerden zij terug van een bijna 5-maanden-durende inzet ter ondersteuning van de lokale politie. “In de gevangenis scholden ze ons uit.” 

Ta basta awor, vrij vertaald ‘nu is het genoeg’, is de boodschap van het Curaçaose ministerie van Justitie na de zoveelste afrekening in het criminele circuit in juli vorig jaar. Het ministerie vraagt Defensie in het Caribische gebied om hulp om de criminaliteit op het eiland terug te dringen. Die militaire bijstand komt er in de vorm van een Raven (op afstand bestuurd vliegtuigje), een ASIC-team (intelligence), de Curaçaose Militie en speurhonden met hun begeleiders.

Lastig inschatten

“Begin juli kregen we de opdracht te horen en 3 weken daarna waren we in Curaçao. Het was snel schakelen”, weet sergeant 1 Dirk Zwaagman zich te herinneren. De taakomschrijving is nogal breed geformuleerd: ondersteunen van politie in het zoeken naar wapens en drugs. “Ik vond het lastig om de inzet in te schatten. We konden ons wel iets voorbereiden, maar we hebben het vooral op ons af laten komen.”

Honderden kakkerlakken

Met 2 Mechelse herders en 1 kruising Duitse herder reizen de sergeanten 1 Michel van Gullik en Dirk Zwaagman en korporaal 1 Rudy van den Broek af naar het tropische eiland. Ze moeten zich vrijwel direct na aankomst melden bij de rechtbank. Daar worden ze beëdigd tot Bijzonder Ambtenaar van Politie (BAVPOL). Zwaagman: “Dat was nodig omdat we ook huiszoekingen gingen doen. Je mag niet zomaar bij iemand thuis naar binnen.” Juist deze huiszoekingen maakten indruk op Zwaagman. “We gingen vaak ‘s ochtends vroeg met een team op pad. Dan sta je zomaar in iemands huis alle spullen te doorzoeken. Dat was nieuw voor ons. Normaal gesproken is dat niet ons werk. En elke huiszoeking was weer anders. Van nette huishoudens tot een hele vieze boel. Een keer reageerde één van de honden op een keukenkastje. We maakten het open en het kwam letterlijk tot leven. Er zaten wel honderden kakkerlakken in.”

Armoede

De luchtmachters kijken hun ogen uit. Vooral Zwaagman had een hele andere voorstelling van Curaçao. “We kwamen op plekken waar nooit een toerist zal komen. We zagen veel armoede. Ik kon me toen niet voorstellen dat dit ook een vakantieplek is. We hebben het eiland van binnen uit meegemaakt en van alle kanten gezien. Dat maakte het heel bijzonder.” 

Cellen doorzoeken

Ook bijzonder is de opdracht in de gevangenis vlak voor hun vertrek naar Nederland. De honden worden ingezet om in de cellen te zoeken naar drugs en wapens. “Dat hadden we nog nooit gedaan”, vertelt Zwaagman nog zichtbaar onder de indruk. “We kwamen niet in contact met de gevangenen, maar liepen er wel langs. Dat was een aparte ervaring. Ze riepen naar ons en scholden ons uit.”

Steekwapens en drugs

De meeste keren wordt het team ingezet voor het doorzoeken van auto’s. Soms gebeurt dat met luchtondersteuning van de Raven of de gedetacheerde Cougar van het 300 Squadron. “Best indrukwekkend om dan in zo’n hele stoet te rijden”, blikt Zwaagman terug. “We vonden met name steekwapens en drugs. En een keer troffen we munitie aan in een auto op het vliegveld.” In totaal doorzoeken ze ongeveer 100 auto’s.

Veel flexibiliteit

De inzet van de hondengeleiders in Curaçao markeert een unieke wisselwerking tussen politie en Defensie. Volgens Zwaagman een prima combinatie. “De samenwerking was uitstekend. Natuurlijk moesten we in het begin even aftasten. We merkten dat zij heel kordaat optraden. Er was gelukkig veel flexibiliteit. We werden goed bijgepraat en alle gesprekken werden voor ons vertaald naar het Nederlands. En, misschien wel het belangrijkste, er was tijd voor de honden.” 

Afschrikmiddel

“Ik vind het gaaf dat we ons werk ook in dit gedeelte van de wereld hebben gedaan”, aldus Zwaagman die eerder al in Afghanistan opereerde met een andere speurhond. “De honden hebben het super gedaan. Ze zijn opgeleid om zo breed mogelijk te speuren. Waar ze zoeken, maakt ze eigenlijk niet uit.” Zwaagman vindt dat de speurhonden van grote waarde zijn voor Curaçao. “Een hond kan dingen waarnemen die een mens nooit zal kunnen. De speurhond zou altijd mee moeten op patrouille. Niet alleen om te zoeken, maar ook als afschrikmiddel werkt dit perfect. De Curaçaoënaar heeft veel respect voor honden. Je hebt dan al zo een streepje voor en je hoeft minder geweld te gebruiken omdat de hond erbij is.”

‘Een rugzak vol ervaringen’, vat Zwaagman de inzet samen. “Het waren leerzame gebeurtenissen die we meenemen naar Nederland. Dit voegt veel toe aan ons vakgebied.”