Van Militair Luchtvaart Museum naar Nationaal Militair Museum
Volgende week, op 11 december, opent koning Willem-Alexander het
Nationaal Militair Museum op de vroegere vliegbasis Soesterberg. Dat betekent
het tevens het einde van de samensmelting van het voormalige Legermuseum in
Delft en het Militaire Luchtvaart Museum in Soesterberg. Bergen met werk zijn
verzet om de collecties daar weg te halen, maar een maand voor de opening van
het nieuwe onderkomen, wordt er nog volop gewerkt.
“Vliegtuigen die niet in het NMM terechtkomen, gaan naar een prachtig depot waar ze schoon en veilig staan opgeslagen”, zegt Staarman. Dat gebeurt in speciale gemaakte containers. Die van de Harvard (r.)moet nog afgetimmerd worden, die van AB204 (onder) is klaar.
Klaar met inpakken en opruimen zijn ze op het Militaire Luchtvaart Museum
(MLM) nog niet. Sergeant 1 Richard Smit, nu medewerker kleine collectie, is
verantwoordelijk voor het registreren van klein materiaal: “vliegtuigonderdelen
zoals schietstoelen, schilderijen, modellen, eigenlijk alles wat niet vliegt.”
Hij werkte al van 2003 tot en met 2007 in het MLM en nu sinds mei weer. “Het is
fantastisch om hier als luchtvaartenthousiast rond te lopen en van betekenis te
zijn.”
Smit aan het werk. “Het meest bijzondere onderdeel? De originele staart van een Fokker G1. Hij stond altijd ene beetje onopvallend in een wat donkerder hoek van het MLM, tegenover de kisten van de Marine Luchtvaartdienst.” Herstel van 2 Amerikaanse vliegtuigen gaat zo optimaal mogelijk. Staarman: “Maximaal is helaas niet haalbaar. Deze F-102 was bovenop bijvoorbeeld doorgerot. Met glasvezel is dit cosmetisch weer zo mooi mogelijk gemaakt.” Staarman: “Het mooie van het MLM vroeger en het NMM nu is dat je geschiedenis kunt aanraken.”
Optimaal
Daarmee onderschat de voormalig monteur op de Alouette III zichzelf
enigszins. “Het is heel bijzonder hoe iemand die ons 3 maanden boven de sterkte
komt helpen, dan al onmisbaar is”, zegt Alfred Staarman, Hoofd Collecties MLM en
in het NMM conservator. “Hij weet hoe je 18.000 objecten goed moet inpakken en
administreren, zodat je ze later ook nog kunt terugvinden.” Op Kamp van Zeist
staan medio november nog 15 vliegtuigen. Een aantal staat al klaar in kratten om
te worden afgevoerd naar het depot van het NMM. Aan 3 wordt nog hard gewerkt.
Staarman. “Met geld uit het inrichtingsbudget kunnen we de F-86 en F-102 zoals
de Amerikaanse luchtmacht deze vroeger op de vliegbasis gebruikte, opknappen.”
Blik in de Vreeburghal waarin nog druk gewerkt wordt, met middenin de opgeknapte F-86F Sabre in de kleuren van het Amerikaanse 32nd Fighter Squadron. Op de voor- en achtergrond delen van de Fokker S-14 Machtrainer.
Kijk in onderstaande carrousel naar meer verhuiswerkzaamheden van het MLM.
Sinds 2013 wordt het MLM Beetje bij beetje ontruimd. Medewerkers van het Legermuseum Rob Daselaar (l.), Christaan Quist (r.) en Staarman zelf plaatsen vliegtuigmodellen met haast militaire precisie in verhuisdozen. Foto: Arno Marchand
Sergeant 1 Emiel Snoeren van de KLu Bergingsdienst haalt schroefje voor schroefje echte vliegtuigen (deels) uit elkaar zoals deze originele Spitfire. Staarman: “Geweldige hulp gehad van hem en van zijn oud-collega Peter Bakker. Zonder hen was de verhuizing niet gelukt.” Foto: Arno Marchand
Met passen en meten lukt het om het grootste vliegtuig van met MLM terrein te rijden. De Do-24 was eigendom van het RAF Museum in Londen maar lijkt nu in Nederlandse handen te komen. Foto: Arno Marchand
Het transport van vliegtuigen zoals deze Meteor gebeurde meestal ‘s avonds of ’s nachts. Dit toestel staat inmiddels – weer met vleugels – in het arsenaal. Foto: Rob Gieling
Na 40 jaar houdt MLM op te bestaan, maar een deel van de collectie zoals deze F-16 en P-51 Mustang keert weer terug naar de startplaats van het museum, de – nu – voormalige vliegbasis. Foto: Rob Gieling
“Vliegtuigen op een bijzondere manier ophangen is leuk, maar je kan ze maar 1 keer kapot laten vallen”, zegt Staarman. “Voor ons zijn het Rembrandts aan het plafond. Daarom hebben we voor het ophangen expertise ingehuurd om nul risico te nemen.” Foto: Via NMM
Het ophangen van de B-25 Mitchell was het lastigst door de vleugelconstructie. Het was technisch een hele uitdaging de krachten van het ophangen goed over het vliegtuig te verdelen. Foto: Via NMM
100 ton aan vliegtuigen hangt er aan het dak van het NMM. Daaronder ook deze F-104, ondersteboven. De motor moest erin blijven, voor de stevigheid van het airframe. Foto: Via NMM
Verhaal en arsenaal
Heel lang verkeerde het NMM in een conceptfase, want hoe moet een modern
museum er uitzien? De opdracht van de Defensiestaf was een museum in 2 delen:
het verhaal en het arsenaal. In dat laatste staan alle grote middelen als tanks
en vliegtuigen opgesteld, zoveel mogelijk chronologisch. Het verhaal vertelt aan
de hand van diverse thema’s het belang van de krijgsmacht voor de samenleving.
Hoe zit de krijgsmacht eigenlijk in elkaar, welke oorlogen zijn er op ons
grondgebied gevoerd, waar hebben Nederlandse militairen gevochten? “Alles is
heel tastbaar”, zegt Staarman. “Het mooie van het MLM vroeger en het NMM nu is
dat je geschiedenis kunt aanraken.”
Beeld van luchtmachtmateriaal in het NMM met hier opstelling van straalmotoren. Een deel van het NMM is ingericht met materieel van de Militaire Luchtvaart van het Koninklijk Nederlands Indisch Leger. Geheel nieuw zijn replica’s van Curtiss Hawk met daarachter de Brewster Buffalo.
Verdieping
‘We hebben veel moeite gedaan om in alles een balans te vinden”, gaat
Staarman verder. “Land- en luchtmacht, man en vrouw, heden en verleden, rangen
en standen en alle middelen die daarbij horen. En natuurlijk moderne media aan
het verhaal toevoegen. Er is nu erg veel verdieping te vinden, voor elk wat
wils. Niet alleen landmacht en luchtmacht komen daarin aan bod, maar ook marine
en marechaussee. Het is een prachtige verzameling geworden, maar heel veel
kunnen we ook niet laten zien. Voor beide partijen was het ‘kill your darlings’.
Dat krijg je bij het samenvoegen van 2 musea.”
Kijk hieronder naar de timelapse-video van de inrichting van het NMM.
Conservators maken de selectie van de stukken, niet alleen uit de oude musea,
maar ook uit de depots. En nieuw materiaal zoals de replica van de Farman,
Curtiss Hawk. “Ik wilde ook heel graag de F-4 Phantom van de Amerikanen laten
zien, maar dat is 1 van de concessies die ik moest doen”, zegt Staarman met
spijt in zijn stem. “Maar dat zit in het vat en verzuurt niet. De Amerikaanse
F-15 is gelukkig gered, want die stond buiten weg te roesten. De eerlijkheid
gebiedt te zeggen dat er voor pure luchtvaartliefhebbers iets minder is te zien
dan in het MLM, maar wát er staat en hangt, dát ziet er allemaal tip top uit.”
