C-130 vindt zijn weg in landoorlog

Crews klaar voor rol in snelle NAVO-reactiemacht

‘Ze liggen zeker nog te slapen’, grapt gezagvoerder majoor Ries, doelend op de pathfinders die de landingsplek voor de Nederlandse C-130 markeren. ‘Dan nog maar een extra rondje’. Ries scheert laag over het indrukwekkende Noorse landschap. Voor een tactische nadering niet bepaald ideaal. Aan boord van de Hercules de broodnodige pallets water, diesel en munitie voor grondtroepen. Als copiloot Darryl na enkele minuten alsnog “torch” over de radio hoort, krijgt de crew toestemming om te landen.

De zogeheten re-supply vlucht is één van de vele die het transportvliegtuig uitvoert tijdens de drieweekse NATO Response Force (NRF)-oefening Noble Justification/Noble Ledger in Rena. Deze grootschalige internationale oefening stoomt de Immediate Response Force Brigade, onderdeel van de NRF, half september klaar. De luchtmacht reist met 1 C-130, 2 Chinooks en 2 Apaches af. De 6.000 deelnemers, onder wie 3.000 Nederlandse militairen, staan volgend jaar stand-by voor de snelle interventiemacht van de NAVO (zie infographic).

Aan de bak

Na een heavy zomer waarin de C-130 crews veel bewondering oogsten voor de wijze waarop zij de slachtoffers van rampvlucht MH17 repatriëren, strijkt een delegatie van het squadron neer op vliegveld Olso/Gardermoen. De uitvalsbasis is slechts op 20 minuten vliegen van het oefenterrein in Rena. Op het planningsbord in de Ops-room laat chief Mission Planning Cell majoor-vlieger Brian een wirwar aan vluchten zien. Na de bevoorradingsvlucht volgt snel de extractie van 78 pax van de Charlie-compagnie. De dag erna staan alweer een tactische luchtlandingoperatie (TALO) en paradrop op het programma. ‘We kunnen deze oefening maximaal aan de bak’, stelt Brian. ‘Gemiddeld vliegen we 2 missies per dag. Een hele uitdaging om met een klein detachement de planning rond te krijgen. Je moet rekening houden met rusttijden van de bemanning (2 vliegers, 1 flight engineer en 2 loadmasters, red.), het ombouwen van de kist en natuurlijk het weer.’

Even op en neer

De Nederlandse C-130 blijkt niet alleen een schaars asset te zijn tijdens Noble Justification. Vanwege opdrachten elders op de wereld (onder meer Mali, red.) vliegt de kist tijdens Market Garden ‘even’ op en neer om de fly-by boven Eindhoven te verzorgen. ‘Werkelijkheid en training lopen bij ons altijd door elkaar’, gaat Brian verder. ‘Het mooie van deze oefening is dat we volledig in het tactisch plaatje zijn verweven. Onze inzet gaat dus veel verder dan vracht en personeel van A naar B brengen. Om dit goed bij de landmachteenheden tussen de oren te krijgen, zit een air liaision officier in de staf van de IRF-brigade.’

Gesneden koek

Tijdens de bevoorradingsvlucht wordt duidelijk hoe nauw grond- en luchtoptreden geïntegreerd zijn. ‘De pathfinders fungeren als onze “toren”’, zegt majoor Ries. ‘Hun informatie is essentieel voor onze landing.’ Voor de veelal oud-jachtvliegers is het optreden met infanteristen gesneden koek. ‘We trainen zo vaak met luchtmobiel dat ik alle vertrouwen heb in een gezamenlijke missie. Zelfs in een stuk niemandsland, zonder solide runway, weten zij ons prima te gidsen.’

Topsport op de grond

In het scenario is het vliegveld veilig verklaard, maar de bemanning wil – net als in oorlogsgebied – zo kort mogelijk aan de grond staan. Geroutineerd en binnen no-time lossen de 2 loadmasters de kist. De pallets worden met plaat en al de achterklep afgereden, waar 11 Bevoorradingscompagnie klaar staat om de goederen te verspreiden. ‘De diversiteit aan opdrachten is heel uitdagend. Eigenlijk alle oefeningen van 11 Luchtmobiele Brigade zijn veelzijdig’, vertelt loadmaster sergeant 1 Mike enthousiast. ‘De ene keer bouw je de configuratie van het vliegtuig om voor parachutisten, het andere moment vervoeren we een zware graaflaadcombinatie. Cargo heeft mijn voorkeur, dat is echt topsport op de grond.’

Steeds vaker tactisch

Tactisch opereren is al lang geen ondergeschoven kindje meer bij het 336 Squadron bevestigt squadron- en detachementcommandant luitenant-kolonel Marco van Praat. ‘We zijn bezig met de ontwikkeling van airdrops en dat geeft een nog bredere inzetscope.’ Naar verwachting vinden eind van dit jaar de eerste van deze vrachtdroppings vanuit de lucht plaats. Het wachten is nog op de autonome valschermen van het Korps Commandotroepen. Deze parachutes maak je vast aan een pallet en een GPS systeem stuurt de lading de goede kant op. Zo loopt het vliegtuig geen onnodig risico. Van Praat: ‘De Hercules is al bekend om zijn multi-inzetbaarheid, maar dán helemaal. Het droppen van voedsel is vanuit humanitair oogpunt van grote waarde voor Defensie.’ En dat zou de NAVO wel eens heel goed uitkomen, mocht het tot inzet van de snelle interventiemacht komen.