Het complete plaatje bij het praatje

Apaches zijn luchtverkenners in missie Mali

Het Apache-detachement in Gao vormt het vliegende oog van de Nederlandse missie in Mali. Vlak voor hun terugreis naar Nederland gaf een vlieger van de HAVOC-vlucht van het 301 Squadron een blik op zijn missie als verkenner.

Eerste-luitenant Sebastiaan, call sign ‘Strauss’, is een van de Apache-vliegers van de HAVOC-vlucht van 301 Squadron. Van juli tot eind september had hij het best denkbare uitzicht over Noord-Mali. Ruim 3 maanden lang vloog hij zijn operaties boven de oost-sector van de VN-missie Minusma, in het West-Afrikaanse woestijnland.

“Een prachtige omgeving”, weet Strauss. “Hoe vaker je boven het land vloog, hoe beter je de schoonheid en verscheidenheid van de flora en fauna zag. Het is een erg afwisselend landschap: in het zuiden groen en glooiend, hoe verder je naar het noorden vliegt droger, kaal en nauwelijks bevolkt. En dan zagen we het ook nog gedurende de seizoenen veranderen. Echt heel mooi.”

Rondkijken

De luitenant en zijn vluchtgenoten waren niet in Mali om van het landschap te genieten. Toch bestond hun taak voor de VN-missie Minusma in essentie wel uit rondkijken. De opdracht van de Nederlandse eenheden in Gao is namelijk verkennen. En de 4 Apaches zijn in Noord-Mali de vliegende ogen boven de verkenners op het land.

“Met de sensoren van de Apache voorzien we in een belangrijk deel van de intell die de VN nodig heeft”, legt Sebastiaan uit. “Minusma kan niet blind opereren, en een gigantisch land als Mali heeft veel blinde vlekken. De commando’s gingen op de grond in gesprek met mensen, om informatie te verzamelen. Wij maakten beelden van tactische locaties. Video, foto’s; het complete plaatje bij het praatje, zeg maar. Uiteraard konden we, als het moest, ook onze rol spelen in air support. Maar we waren in Mali primair als luchtverkenners. Met onze informatie kon de VN aan het werk.”

Bewust

Voor een luchtmachteenheid met gevechtshelikopters was de missie in Gao voor HAVOC niet per se ‘spannend’, stelt Strauss. “Verkenningsvluchten zijn uiteraard anders dan gevechtsoperaties. Dat wisten we ook van tevoren. We bleven ons er wel van bewust dat dat elk moment zou kunnen omslaan. In dat geval zouden we wel meteen, snel en scherp moeten kunnen ingrijpen. Natuurlijk, in een missie van ruim 3 maanden verslapt ieders boog wel eens. Daar wezen we elkaar dan op, of we grepen zelf in. Als je een keer slecht geslapen of gegeten had, kon je beter zelf een vlucht overslaan. Dat is no big deal. Als je de kist instapt, moet je altijd 100 procent scherp zijn.”

Uitdagend

Spannend of niet, HAVOC had wel degelijk met bijzondere uitdagingen te kampen. Alleen al de weersomstandigheden maakten de missie, die zich uitspreidde over de Malinese zomer en het regenseizoen, ronduit uitdagend. Sebastiaan: “Het was er bizar warm. Fysiek maakte de hitte het werk in de cockpit, maar ook voor de mensen die buiten rondom de kist werken, extra inspannend.”

De crew rest tijdens de opbouw van het kamp vroeg om creatieve oplossingen. “Het slapen met oordoppen in bijvoorbeeld”, stelde Sebastiaan. “We dragen dagelijks de verantwoordelijkheid over een duur wapensysteem en over je collega in de cockpit. Daar horen veiligheidsregels en afspraken bij, waar we weer ons leefritme op moeten aanpassen. We hebben de situatie moeten accepteren zoals die was en waar mogelijk creatief opgelost. Niet ideaal, maar daar zijn we militairen voor.”

‘TomTom van de missie’ Sergeant Jelle Brouwer Medewerker Mission Support – 301 Squadron

“Ik had tijdens deze missie een nieuwe functie en daarin 2 hoofdtaken. Ten eerste moest ik in de gaten houden welke Apaches inzetbaar waren en welke niet, alle vlieguren registreren en de diverse hardware beheren. Ten tweede deed ik de navigatie bij de missieplanning, een beetje als de TomTom van de missie. Daardoor weet ik nu goed de weg in de regio, hoewel ik zelf nooit verder dan Gao ben gekomen.

Noord-Mali is kort samengevat heet, droog en zandbruin. Voor ons werk zijn er nauwelijks beperkingen en weinig dreiging. Dat gaf mij in de navigatie de vrije hand. Het was een leuke missie. Anders, dat is altijd leuk. Het was niet zo uitdagend, maar ik ben elke dag druk geweest.”

‘Echt knap van ons team’ Sergeant Bram Slagter Avionica Techniek – 301 squadron

“De kisten zelf trekken de hitte hier wel. Ze vangen wat meer stof, maar dat kunnen ze wel hebben. Voor sommige apparatuur op de kist is de temperatuur wel een uitdaging. De infrarood jammer bijvoorbeeld, de ‘discobal’ bovenop, hebben we al een paar keer moeten vervangen. Tja, het is hier gewoon extreem heet.

Je moest ook goed op jezelf passen. Als je in de zon staat te werken en je drinkt even niet genoeg, krijg je snel koppijn, raak je uitgeput. Ik vind het echt knap van ons team dat we het hier 3 maanden hebben volgehouden onder deze omstandigheden. We hebben laten zien dat we ook onder primitieve omstandigheden en in deze hitte onze missie kunnen uitvoeren en volhouden.”