Contra-Inlichtingen & Veiligheid heeft als belangrijkste taak het verkleinen van de risico’s van verschillende dreigingen tegen de slagkracht van Defensie en de defensieorderbedrijven.
Proliferatie
Verspreiding van massavernietigingswapens en hun overbrengingsmiddelen wordt wereldwijd beschouwd als een reële bedreiging van de internationale veiligheid. De AIVD en de MIVD doen gezamenlijk onderzoek naar landen die ervan worden verdacht dat zij, in strijd met internationale verdragen, werken aan de productie en/of ontwikkeling van massavernietigingswapens. Dit contraproliferatieonderzoek wordt uitgevoerd door de gezamenlijke Unit Contraproliferatie (UCP). De UCP voorziet de regering van bijzondere inlichtingen over proliferatierelevante ontwikkelingen in de zogeheten ‘landen van zorg’.
De UCP doet eveneens onderzoek naar pogingen om proliferatiegevoelige goederen in of via Nederland te verwerven en gaat deze waar mogelijk tegen. Daarbij wordt nauw samengewerkt met onder andere het ministerie van Buitenlandse Zaken, de Douane en met buitenlandse partnerdiensten. Een andere taak van de UCP is het vergroten van het bewustzijn bij bedrijven en instellingen als het gaat om proliferatierisico's.
MIVD en AIVD doen onderzoek naar landen die ervan worden verdacht dat zij werken aan de productie en/of ontwikkeling van massavernietigingswapens
Ten aanzien van Iran heeft de UCP gerapporteerd over de gevolgen van het begin 2016 geïmplementeerde internationale nucleaire akkoord en de vraag of Iran zich hieraan heeft gehouden. Daarnaast is gerapporteerd over de ontwikkeling van de steeds geavanceerdere ballistische raketten in het land. Iran lijkt daarbij in toenemende mate aandacht te besteden aan zowel de nauwkeurigheid als het vergroten van het bereik van zijn raketten tot meer dan 2000 kilometer.
Ook de proliferatiedreiging in landen van zorg bleef een belangrijk aandachtsgebied, in het bijzonder Noord-Korea, dat in 2016 een tweetal kernproeven uitvoerde. Daarnaast heeft het land gewerkt aan het operationaliseren van nieuwe raketsystemen. Voorts ontwikkelt Noord-Korea meerdere ballistische raketten met een groter bereik. Verder hebben AIVD en MIVD vorig jaar meermaals gerapporteerd over de mate waarin Syrië bereid is openheid van zaken te geven over het eigen chemischewapensprogramma. Daarnaast leverde de UCP technische bijstand aan het onderzoek naar de chemische en biologische dreiging van niet-statelijke actoren in Syrië en Irak (in het bijzonder ISIS).
In 2016 heeft UCP verschillende verwervingspogingen van proliferatiegevoelige goederen verhinderd en specifieke bedrijven en instellingen gewaarschuwd voor mogelijke proliferatierisico's.
Alleen gecertificeerde ABDO-bedrijven mogen gerubriceerde opdrachten voor Defensie uitvoeren
Industrieveiligheid
In het kader van de Industrieveiligheid richt de MIVD zich op de gehele beveiliging van materieel en gegevens van de defensieorderbedrijven, die onder de algemene beveiligingseisen voor defensieopdrachten vallen (ABDO-bedrijven). Het gaat hier om bedrijven die zijn belast met de uitvoering van gerubriceerde of vitale defensieopdrachten voor Nederland of buitenlandse opdrachtgevers voor de Nederlandse defensie-industrie. Alleen gecertificeerde ABDO-bedrijven mogen gerubriceerde opdrachten voor Defensie uitvoeren. Het aantal bedrijven dat aan Defensie levert, neemt nog steeds toe. De MIVD verstrekt adviezen over de implementatie van de voorgeschreven beveiligingseisen en controleert de naleving hiervan. De MIVD onderzoekt ook het netverkeer en de beveiliging van IT-systemen die in gebruik zijn bij bedrijven en waar gerubriceerde informatie van Defensie wordt verwerkt en opgeslagen.
De Wet veiligheidsonderzoeken biedt een grondslag voor het doorberekenen van de aan veiligheidsonderzoeken verbonden kosten. De kosten van deze onderzoeken worden inmiddels bij de bedrijven in rekening gebracht.
|
Cijfers ABDO-bedrijven |
|
|
Afgegeven ABDO-autorisaties: 395 |
Geweigerde ABDO-autorisaties: 2 |
|
Cijfers Facility Security Clearance |
|
|
Op verzoek van het buitenland wordt in verband met de eventuele gunning van een buitenlandse defensieorder aan een Nederlands bedrijf gevraagd een Facility Security Clearance af te geven. |
|
|
Aangevraagde Facility Security Clearances: 37 |
Afgegeven Facility Security Clearances: 43 (enkele aanvragen uit 2015 zijn in 2016 afgehandeld) |
|
Cijfers Country Over Private Entity – End User Assurance |
|
Een Country Over Private Entity – End User Assurance (COPA-EUA) is een verklaring van de Nederlandse overheid dat een bedrijf voldoet aan de beveiligingseisen om Amerikaanse goederen te ontvangen en daarmee werken. Deze goederen vallen onder de International Traffic of Arms Regulation (ITAR) export controle. Het gaat vaak om Controlled Unclassified Items (CUI). De COPE wordt vertrekt aan de Amerikanen. |
|
Aantal afgegeven Country over Private Entity-End User Assurance: 4 |
|
Cijfers Requests for Visit |
|
|
Aantal uitgaande Requests for Visit: 2281 |
Aantal inkomende Request for Visit: 442 |
Gegevensveiligheid
De MIVD levert een bijdrage aan (digitale) gegevensveiligheid door het uitvoeren van elektronische veiligheidsonderzoeken en digitale forensische onderzoeken. Deze onderzoeken kunnen zowel proactief als reactief van aard zijn. In een elektronisch veiligheidsonderzoek wordt gekeken naar de aanwezigheid van opname- en afluisterapparatuur, observatieapparatuur, de telecommunicatie-infrastructuur, ICT, stralingsaspecten van apparatuur, inkijkmogelijkheden en de eventuele geluidsdemping in of van de ruimte. Dit onderzoek is veelal proactief van aard. Daarvoor in aanmerking komende ruimtes worden periodiek onderworpen aan een technische audit.
Bewustzijn blijft een kernelement in het tegengaan van incidenten op het gebied van gegevensveiligheid
Digitaal forensisch onderzoek is over het algemeen reactief van aard. Een onderzoek vindt plaats naar aanleiding van een incident of als onderdeel van een groter contra-inlichtingenonderzoek. Met digitale onderzoeken gaat de MIVD na of staatsgeheimen zijn gecompromitteerd (uitgelekt) of daartoe risico lopen. In vergelijking met vorig jaar is het aantal uitgevoerde onderzoeken ongeveer gelijk gebleven. Door toenemend multifunctioneel gebruik van ruimtes en het concept ‘bring your own device’ wordt het steeds moeilijker om gerubriceerde informatie veilig te verwerken of te bespreken. De kans op veiligheidsincidenten door het openbaar worden van gevoelige informatie lijkt daarmee toe te nemen. Dit is een groeiende zorg van de MIVD. Veiligheidsbewustzijn blijft een kernelement in het (proactief ) tegengaan van incidenten op het gebied van gegevensveiligheid. De MIVD draagt hieraan bij door het verzorgen van briefings, waarbij deelnemers worden gewezen op risico’s en verantwoordelijkheden. Zowel het elektronisch veiligheidsonderzoek als het digitaal forensisch onderzoek moet continu inspelen op de laatste technologische ontwikkelingen. Voor de komende periode zijn met name de ontwikkelingen op het gebied van 'Computing Everywhere' en 'The Internet of Things' van belang.
