De MIVD volgt de militair-technologische ontwikkelingen. De dienst doet dat om de Nederlandse krijgsmacht op de juiste wijze te kunnen beschermen tegen de dreiging van bestaande en toekomstige conventionele wapensystemen in (potentiële) risicolanden en inzetgebieden.
In 2016 besteedde de MIVD voornamelijk aandacht aan deze ontwikkelingen in de Russische Federatie en export van deze wapensystemen naar (potentiële) risicolanden en inzetgebieden. Daarnaast werd ook de Chinese militair maritiem-technologische ontwikkelingen gevolgd. De MIVD deed ook onderzoek naar technologische ontwikkelingen op het gebied van geïmproviseerde explosieven in missiegebieden en naar de opkomende dreiging die uitgaat van de inzet van onbemande (vliegende) platformen door extremistische en terroristische groeperingen.
Het speerpunt van de militair-technologische ontwikkelingen in de Russische Federatie is gericht op het ontwikkelen van wapensystemen, die als doel hebben een (potentiële) tegenstander de toegang tot een specifieke regio, waaronder de Baltische Zee en Zwarte Zee regio’s, te ontzeggen. Het gaat hierbij onder andere om luchtverdedigingssystemen en anti-scheepsraketten met een bereik tot 300 kilometer, die samenwerken met detectie- en elektronische oorlogvoeringsystemen met een vergelijkbaar groot bereik.
Kunnen beschermen tegen bestaande en toekomstige conventionele wapensystemen
Daarnaast betreft het wapensystemen, die specifiek gericht zijn tegen C4ISR 1 systemen zoals satellieten en communicatienetwerken. Het gaat hier onder andere om anti-satelliet wapens en lange afstand elektronische oorlogvoeringsystemen. Bovenstaande ontwikkelingen worden aangevuld met de in gebruik name en ontwikkeling van grote hoeveelheden lange afstand kruisvluchtwapens met een bereik van meer dan 2.000 kilometer.
De basis voor militair-technologische ontwikkelingen in de Russische Federatie zijn echter nog steeds wapensystemen ontworpen en ontwikkeld ten tijde van het einde van de Sovjet-Unie. Het gaat hierbij veelal om wapensystemen die de ruggengraat vormen van de Russische strijdkrachten zoals tanks, pantservoertuigen en jachtvliegtuigen. Het overgrote deel van deze als “nieuw” aangekondigde Russische wapensystemen vindt zijn oorsprong in deze periode en zijn in feite doorontwikkelingen waarbij electro-technische componenten zoals sensor- en communicatiesystemen zijn verbeterd.
1 Command, Control, Communications, Computers, Intelligence, Surveillance and Reconnaissance
Export wapensystemen
Deze relatief moderne wapensystemen zijn in de afgelopen jaren in grote aantallen geëxporteerd naar het Midden-Oosten, Afrika en Latijns-Amerika. Er wordt ook hard gewerkt aan de ontwikkeling van nieuwe generaties wapensystemen door de Russische defensie–industrie. Maar door een combinatie van het ontbreken van een moderne hoog technologische infrastructuur en het huidige westerse sanctie beleid lopen deze programma’s aanzienlijke vertraging op.
De Chinese defensie-industrie heeft zich in de afgelopen jaren verder ontwikkeld van een kopieerindustrie van vooral Sovjet-Russisch materieel tot een industrie die in staat is om zelfstandig wapensystemen te ontwikkelen en te produceren. In de sectoren waar nog onvoldoende technische kennis voorhanden is om bepaalde componenten te ontwikkelen, worden deze in andere landen (waaronder ook westerse) gekocht of in licentie in China gebouwd. Mede ook door de sterke industriële ontwikkeling en toenemende kennis om hoogwaardige, kwalitatief steeds betere technische componenten te ontwikkelen, kan China inmiddels wapensystemen produceren die een moderne uitstraling hebben en die tenminste gelijkwaardig, en waarschijnlijk ook goedkoper zijn, dan vergelijkbare Russische wapensystemen. China heeft zich in 2016 verder ontwikkeld tot een militaire grootheid die de technisch geavanceerde wapensystemen actief aanbiedt op de exportmarkt.
China profileert zich daarnaast meer en meer als maritieme en expeditionaire macht en moderniseert zijn maritieme eenheden. Zo is in 2016 het eerste vliegkampschip, na een langdurig verbouwproces, operationeel ingezet en wordt er momenteel gewerkt aan de ontwikkeling en bouw van verschillende vliegkampschepen.
