De MIVD is bij de Wet veiligheidsonderzoeken (Wvo) belast met de uitvoering van veiligheidsonderzoeken naar (aspirant-) vertrouwensfunctionarissen bij het ministerie van Defensie en een deel van de defensieorderbedrijven. Plaatsing op een vertrouwensfunctie wordt vooraf gegaan door een veiligheidsonderzoek. De wettelijke termijn waarbinnen een veiligheidsonderzoek moet zijn afgerond, is acht weken.
Alle militaire- en de meeste burgerfuncties bij het ministerie van Defensie zijn aangewezen als vertrouwensfunctie. Een Verklaring Geen Bezwaar (VGB) wordt afgegeven, tenzij er sprake is van onvoldoende waarborgen dat de (aspirant-) vertrouwensfunctionaris onder alle omstandigheden diens plichten getrouwelijk zal volbrengen of het veiligheidsonderzoek onvoldoende gegevens heeft opgeleverd om een dergelijke beoordeling te maken. Het beoordelingskader bij veiligheidsonderzoeken is vastgelegd in de Beleidsregel veiligheidsonderzoeken Defensie. Naast initiële veiligheidsonderzoeken (sollicitanten en zittend personeel voor een hoger veiligheidsmachtigingsniveau) voert de MIVD periodiek hernieuwde veiligheidsonderzoeken uit:
• elke 5 jaar voor het veiligheidsmachtigingsniveau A
• elke 10 jaar voor de veiligheidsmachtigingsniveaus B en C1
1 Voor vertrouwensfuncties bij de Koninklijke Marechaussee en enkele bijzondere functiegroepen worden ook voor veiligheidsmachtigingsniveaus B en C iedere 5 jaar hernieuwde veiligheidsonderzoeken uitgevoerd.
Een VGB wordt afgegeven op basis van een veiligheidsonderzoek
Ook kan sprake zijn van niet-reguliere, hernieuwde onderzoeken, bijvoorbeeld vanwege een melding van een incident waarbij een defensiemedewerker is betrokken of vanwege gewijzigde persoonlijke omstandigheden.
In 2016 is samen met de AIVD gewerkt aan de voorbereiding van de oprichting van de gemeenschappelijke Unit Veiligheidsonderzoeken (UVO).
Veiligheidsmachtigingsniveaus
Er zijn drie veiligheidsmachtigingsniveaus: A (het hoogste), B en C. Afhankelijk van het veiligheidsmachtigingsniveau dient het verleden van de (nieuwe) medewerker voor een periode van acht tot tien jaar inzichtelijk te zijn. Voor partners geldt een periode van vijf jaar. Een VGB wordt afgegeven als, over de te beoordelen periode, voldoende gegevens beschikbaar zijn en er voldoende waarborgen zijn dat betrokkene onder alle omstandigheden de uit de vertrouwensfunctie voortvloeiende plichten getrouwelijk zal vervullen. Als de medewerker en/of partner langer dan drie maanden in een land heeft verbleven waar geen naslag mogelijk is, is sprake van onvoldoende gegevens.
Bij onvoldoende gegevens en onvoldoende waarborgen wordt de VGB geweigerd of ingetrokken. In 2015 is, naar aanleiding van een evaluatie van de beleidsregel veiligheidsonderzoeken Defensie, het beleid op een aantal punten gewijzigd. Een belangrijke aanpassing is de herintroductie van het veiligheidsmachtigingsniveau C voor militairen. Voor dit veiligheidsmachtigingsniveau is het niet noodzakelijk dat de justitiële gegevens van de partner of medebewoners (volledig) inzichtelijk zijn.
Met het oog op de oprichting van de gemeenschappelijke Unit Veiligheidsonderzoeken (UVO) is gemeenschappelijk beleid door de MIVD en de AIVD ontwikkeld. Daarin wordt rekening gehouden met de aanbevelingen van de evaluatie en de Defensie-specifieke afwegingen.
Cijfers & Feiten
Veiligheidsonderzoeken
| Aantal onderzoeken | |
|---|---|
| 2011 | 14000 |
| 2012 | 15000 |
| 2013 | 17000 |
| 2014 | 18500 |
| 2015 | 19500 |
| 2016 | 18500 |
Op 31 december 2016 was 69% van de in 2016 aangevraagde veiligheidsonderzoeken binnen de wettelijke termijn van acht weken afgerond. Voor de veiligheidsonderzoeken ten behoeve van de werving was dit 78%. Om de norm van minimaal 90% weer te halen, is een plan van aanpak opgesteld. Naar verwachting zal de MIVD medio 2018 weer structureel aan die norm voldoen.
Overzicht verklaring van geen bezwaar (VGB)
