Tekst Evert Brouwer
Foto MCD

Baanbrekend programma kan van start

Het programma Grensverleggende IT, beter bekend als GrIT, kan volgend jaar van start gaan nu de politiek in Den Haag groen licht heeft gegeven. Het haalde vrijdag de landelijke krant niet of nauwelijks, maar Defensie in het algemeen en het Joint IV Commando – onderdeel van de Defensie Materieel Organisatie – in het bijzonder staan aan de vooravond van een megaproject dat de haarvaten van de organisatie gaat raken. Nog voor het nieuwe jaar hoopt staatssecretaris Barbara Visser het (10-jarig) contract met het consortium Athena te ondertekenen. 

“Het was nu of nooit", zegt de Directeur van het JIVC Ron Kolkman. "De digitale transformatie maakt een belangrijk deel uit van de Defensievisie 2035. We kunnen dus aan de slag om digitaal te beschermen wat ons dierbaar is. Dat biedt voor alle betrokken partijen zekerheid. Ja, ook voor al onze medewerkers, die we keihard nodig hebben de komende jaren.”

De Kamer is niet zonder slag of stoot akkoord gegaan. Het spande er ook nu tot op het laatste moment om, zegt Ron. “Ik was er nog niet gerust op, maar het project is zonder moties aanvaard. Er is nog nooit zo’n groen licht gegeven aan een IT-project van deze omvang. Sterker nog: de staatssecretaris heeft complimenten gekregen voor het werk dat is geleverd. Dat maakt me oprecht trots.”

De weg naar grensverleggende IT werd 5 jaar geleden ingeslagen en kende veel hobbels. Er kwamen plannen die de onafhankelijke toezichthouder, Bureau ICT-toetsing (BIT), tot 3 maal toe afwees vanwege een te groot risico op een (financieel) fiasco. “Een mega IT-project bij de overheid en dan ook nog voor een bijzondere organisatie als Defensie: dat was volgens de Kamer vragen om problemen”, zegt Ron.

Albert van den Bosch (VVD): ‘Vertrouwen zoals het nu gaat lopen’

Grensverleggende IT (GrIT) is veel meer dan een vernieuwing van een informatiesysteem. Er komt een volledig nieuwe, zeer geavanceerde IT-infrastructuur die van de krijgsmacht een hoogwaardige, informatiegestuurde organisatie moet maken.

Die zorgt ervoor dat Nederland in alle veiligheid militaire missies kan uitvoeren, zelfs in het midden van de Sahara zonder bespied te worden door ander landen.

Tom van den Nieuwenhuizen (GroenLinks): ‘In samenwerking met de Kamer gaat GrIT slagen’

Effectief

In september 2019, na het 3eBIT-advies zette staatssecretaris Visser het programma GRIT op pauze. “Iedereen heeft keihard gewerkt om het tóch voor elkaar te krijgen”, weet de directeur. Het Bureau ICT-toetsing (BIT) gaf onlangs na een flink aantal aanpassingen haar fiat aan het programma, dat moet zorgen voor een totaal vernieuwde, veilige, toekomstbestendige en flexibele IT-infrastructuur en dienstverlening. 

Chris Stoffer (SGP): ‘We bezien GrIT met een positieve blik’

Een van de oplossingen bleek het opdelen van het gigantische project in maar liefst 42 ‘blokken’. De eerste 5 staan komend jaar al op het programma. Die verdeling moet de garantie bieden dat er bij problemen snel kan worden ingegrepen en het maakt bijsturen in de prioriteiten mogelijk. In totaal gaat de invoering van GrIT 5 tot 8 jaar duren.

Salima Belhaj (D66): ‘Als er iets misgaat is dat niet erg, maar meld het dan direct’

Future Fit

Behalve de enorme omslag voor de IT bij Defensie, betekent GrIT een grote verandering voor een groot deel van de medewerkers bij het JIVC. “Daarvoor hebben we alle aandacht”, verzekert Ron, “en er is al op voorgesorteerd in het Strategisch Personeelsplan van de DMO.”

De vakcentrales zijn nog niet allemaal akkoord met de plannen voor GrIT, realiseert Ron zich. “We handelen beiden in het belang van onze medewerkers, zij staan centraal. Niemand hoeft aan de kant te staan. Sterker nog: we hebben iedereen keihard nodig. Personeel en Organisatie is al bezig om GrIT-gereed te zijn. In het programma Future Fit krijgt iedereen de gelegenheid zijn of haar ambities waar te maken en op een functie te komen die bij je past.”

Er moeten 2 datacenters, zoals deze in Amsterdam, worden gebouwd voor GrIT.

BIT: ‘Met de huidige aanpak heeft Defensie belangrijke mogelijkheden om zowel inhoudelijk als financieel te sturen’

Positief

Er zijn nog wel wat hindernissen te nemen, constateert ook Erik Jan Bor van de Gemeenschappelijke Medezeggenschapscommissie (GMC). “Niettemin is er 7 jaar zekerheid wat de functies betreft. We hebben zelden zo positief over een reorganisatie gedacht. Er is voor iedereen een plek en kansen om zichzelf te ontwikkelen.”

Toverwoord bij GrIT is samenwerking, zowel binnen het JIVC als daarbuiten. Zo gaan IT-collega’s van Athena bij Defensie en medewerkers van het JIVC bij het consortium aan de slag, in samengestelde teams. “We kunnen zo’n groot project niet aan naast de lopende zaken. We zijn nu nog ingericht op beheer”, legt de directeur uit. “Bovendien kan een marktpartij gemakkelijker op- en afschalen waar nodig en geeft een commerciële blik op de zaken vaak impulsen”, zegt hij. En er is nog een belangrijk aspect: “mocht een van de marktpartijen omvallen, dan hebben we zelf de kennis in huis om verder te gaan.”

Alle werkplekken gaan drastisch veranderen, de komende jaren.

Ron Kolkman: Het spande erom, maar het voorstel is zonder moties aanvaard’

Vertrouwen

Het hart van GrIT vormen 2 datacenters, die op een nu nog ‘geheime plek‘ boven NAP moeten verrijzen. Dat is het eerste blok van de 5 die volgend jaar al aan de beurt komen. Voor de instandhouding van het huidige IT-netwerk is trouwens ook geld gereserveerd. “Zolang er niet iets nieuws is, blijven we de oude in de lucht houden”, aldus Kolkman. “Maar als dit had gefaald, was er niks meer. Er ligt een enorm pak papier met plannen, het is nu aan onze mensen om het goed uit te voeren. Daar heb ik alle vertrouwen in: we zijn en blijven ook in de toekomst dé IT-specialist van Defensie, die digitaal beschermt wat ons lief is.”