Tekst Jopke Rozenberg-van Lisdonk
Foto Louis Meulstee

Nieuwe wapensimulator voor Korps Mariniers

Namaakwapens (laten) produceren. De Defensie Materieel Organisatie is er goed in. Maar alleen op verzoek en wanneer het nut en noodzaak dient. Onlangs leverde de materieelorganisatie samen met het Amerikaanse bedrijf Pathfinder Systems opnieuw een geweer op dat nauwelijks van echt te onderscheiden is. Dit keer het scherpschutterswapen van het Korps Mariniers: de HK417.

‘Er hangt geen vervelende kabel aan’

Aan de buitenkant lijkt het wapen net echt. Al verraden de aan- en uitknop, USB-poort en een paar gekke witte bolletjes (de meetsensoren) dat het om een simulatiewapen gaat. Maar ‘plastic fantastic’ is het namaakwapen allerminst. “Hij voelt heel realistisch”, bezweert marinier 1 Niels, die vanaf de ontwerpfase bij de simulator betrokken is. “Het materiaal van de behuizing, de afmetingen, het gewicht en zelfs de terugslag zijn hetzelfde. Er hangt ook geen vervelende kabel aan, zoals bij andere wapensimulatoren.” 

De 3 camera’s in de dome houden de contactpunten van het wapen (witte balletjes met sensoren) in zicht. Zo weet de software precies de positie van dat wapen en kan berekenen of de schutter raak schiet.

Precies de bedoeling

“Dat gevoel van een écht wapen in handen hebben, was precies de bedoeling”, glundert Hans Garssen. Hij is als bureauhoofd van het DMO/JIVC-cluster Trainers & Simulatoren verantwoordelijk voor de aflevering en instandhouding van een zo goed mogelijk product. Garssen heeft het zelf allemaal niet bedacht en gemaakt, maar zorgde er wel voor dat de gebruikerswensen van Korps Mariniers en Defensie Helikopter Commando (DHC) goed vertaald werden in een pakket van eisen voor leverancier Pathfinder Systems. Dat bedrijf maakte ook de 3,5 jaar geleden opgeleverde doorgunner-simulatoren voor het DHC.

2 scherpschutters in de NH90-configuratie van de simulator proberen een snelle motorboot met piraten te stoppen. Links de HK417-scherpschutter met naast hem de mitrailleurschutter op de M3M.50.
De simulator, hier in NH90-configuratie, zit ingebouwd in een dome met rondom projectieschermen. Door het dak en de wanden te verwisselen kan de behuizing omgebouwd worden naar een Cougar- of Chinook-transporthelikopter.

Raak schieten

De nieuwe HK417-simulator werd 25 oktober opgeleverd, nadat het alle testen in de doorgunner-simulator op de vliegbasis Gilze-Rijen doorstaan had. Ook Raymond Bergshoeff, de Nederlandse vertegenwoordiger van het Amerikaanse bedrijf, is zichtbaar in zijn nopjes. Hij pakt het wapen op en wijst naar de witte bolletjes: “Deze sensoren worden gevolgd door die 3 camera’s op de rand van de dome. Daarmee kan de software precies de positie van het wapen bepalen en berekenen of de schutter raak schiet.”

Nergens in Europa is een simulatiesysteem als deze te vinden

Noviteit

Het is een noviteit. Nergens in Europa is een simulatiesysteem als deze te vinden. “Alleen de US Marines en de Coastguard hebben iets vergelijkbaars dat door ons gemaakt is”, weet Bergshoeff. Alhoewel: door ons gemaakt, dat is misschien iets teveel eer. “We werken met onderaannemers voor de diverse deelproducten. Maar uiteindelijk maken wij van alle onderdelen 1 geheel.” Saab deed de grootste duit in het zakje. “Zij maken het wapen, maar wij ontwerpen bijvoorbeeld de software die de ballistische kogelbaan berekent.”

Om een terugslag in het wapen te veroorzaken, wordt CO2 in de magazijnen geperst. De software is zo geprogrammeerd dat na 20 schoten de patronen op zijn, net als in het echt. Een vergelijkbare techniek als deze bestond al, Saab paste het aan naar de wens van leverancier Pathfinder Systems.

Scenario’s naar wens

Een voltreffer is niet alleen op het scherm in de dome te zien, maar komt ook binnen op 1 van de 6 beeldschermen in het operatiestation van de instructeurs. Dat zit in een kamertje verderop in de gang van het gebouw. “Wij bouwen hier scenario’s naar wens van de klant”, vertelt hoofd Doorgun Simulator eerste luitenant Peter Fritsema. Pathfinder Systems ontwierp daarvoor zelfs op verzoek een bootje met 2 buitenboordmotoren. Ook de Caribische Zee en het water voor de kust van Somalië voegde het bedrijf aan de database toe. 

Vliegprocedures

Meekijken met een training in de disabling fire simulator? Dat kan! Klik op onderstaande video.

Storingen

Behalve een realistisch scenario, zijn storingen op het wapen een belangrijk onderdeel van de trainingen. Die kunnen je behoorlijk van de leg brengen als je net geconcentreerd iets in het vizier hebt. “Gelukkig komen ze in werkelijkheid weinig voor, maar met échte wapens kun je storingen in de praktijk niet trainen. Met dit oefenwapen wel.” De instructeurs spelen de rol van vlieger en communiceren in die rol met schutters en bemanning. Ondertussen observeren ze hun acties. 

Vliegprocedures

Het gaat dan niet alleen om schiethandelingen, maar ook hoe je vliegprocedures volgt. Vroeger kregen schutters ze van te voren in een stilstaand toestel op de grond aangeleerd. Maar om nou te zeggen dat de handelingen daarna een tweede natuur werden: nee. “In deze sim kunnen we ze wél tot in den treure oefenen”, vertelt Fritsema opgetogen. Dat dit vruchten afwerpt, is bewezen. M3M.50- en MAG-schutters trainen al 3,5 jaar hun vaardigheden in de simulator. De reguliere bemanningsleden merken groot verschil, weet de luitenant. “De voorbereiding voor het live trainen is stukken beter. De schutters hoeven in de heli niet meer te zoeken waardoor ze zich écht op het schieten kunnen concentreren.”

‘De voorbereiding voor het live trainen is stukken beter’

In de NH90-simulator toont Hans Garssen samen met de Amerikaanse directrice Sheila Jaszlics van Pathfinder Systems het HK417-simulatiewapen. De directrice kwam speciaal voor de testen en oplevering van de simulator naar Nederland.
Garssen doet onder andere zaken met Raymond Bergshoeff, de Nederlandse vertegenwoordiger van Pathfinder Systems.

Inhaken op veranderingen

De nieuwe simulator is een waardevolle toevoeging aan het assortiment van 35 simulatoren dat Garssen binnen Defensie beheert. Met zijn team doet hij het technisch beheer; de leverancier verzorgt doorgaans het preventief en het correctief onderhoud. “Daarbij pakt Pathfinder Systems wenselijke aanpassingen snel op”, weet Garssen uit ervaring. De uitbreiding met de HK417 op de bestaande doorgunner-simulator duurde bijvoorbeeld 2 jaar. “Best kort als je kijkt wat er allemaal bij komt kijken. We zijn daar blij mee. Simulatoren moeten inhaken op veranderingen in de operatie, daarmee kun je niet te lang wachten. Meegaan met de tijd is essentieel!” 

Lees en bekijk ook het artikel uit 2015 over de lancering van de doorgunner-simulatoren:
https://magazines.defensie.nl/materieelgezien/2015/02/mg02doorgunners