Tekst Vanessa Strijbosch
Foto SM Gerben van Es
Speciaal voedingsprogramma moet uitval beperken
De tegeltjeswijsheid ‘elk pondje gaat door het mondje’ wordt door de Voortgezette Commando Opleiding (VCO) van het Korps Commandotroepen (KCT) wel heel letterlijk genomen. De leerlingen krijgen een speciaal voedingsprogramma voorgeschoteld dat helemaal is afgestemd op de toekomstige commando’s.
Het nieuwe voedingsprotocol moet er aan bijdragen dat de leerlingen zo gezond en fit mogelijk de VCO doorkomen. De commando-opleiding staat bekend als een van de zwaarste van Defensie. Niet iedereen haalt de eindstreep. Vaak als gevolg van blessures. Dat wil de leiding nu zoveel mogelijk proberen te voorkomen. Een universitair onderzoek biedt uitkomst.
Bewegingsleer
Inspanningsfysoloog bij Defensie Gerard Rietjens en professor dr. Fred Brouns van de universiteit van Maastricht bogen zich over het vraagstuk. Ze bestudeerden de bewegingsleer en fysiologie van militairen. Het leverde een verrassend antwoord op: blessures kunnen voorkomen worden door een uitgebalanceerd voedingsprogramma.
Topsport
Brouns vergelijkt commando’s met topsporters. “Er wordt enorm veel van ze verwacht. Veel lichamelijke inspanning onder stressvolle omstandigheden.” De professor illustreert dat met voorbeelden uit de topsport waarin de verkeerde voeding vaak effect had op de prestatie. “Over veel zaken wordt goed nagedacht door Defensie, zoals uitrusting en bewapening. Maar hoe zit het met de brandstof voor het lichaam? Er is nog te weinig kennis over de juiste voeding.”
Kwaliteit van eten
Dat bevestigt fieldlabmanager Gerard Rietjens. “Het is niet moeilijk om veel calorieën te eten. Het gaat vooral om de kwaliteit van eten. Die kennis is binnen onze special forces-wereld nog niet helemaal doorgedrongen.” Namens de afdeling Trainingsgeneeskunde Toegepaste Fysologie (TGTF) en in samenwerking met de universiteit van Maastricht ontwikkelde Rietjens een gebalanceerd voedingsprogramma voor de VCO.
Het voedingsprogramma is gebaseerd op de volgende pijlers:
- Tussen 4.500 en 5.000 kilocalorieën verspreid over de dag. Van 3 naar 6 eetmomenten.
- Het eten wordt door een externe partij op een speciale manier bereid (sous-vide).
- Tijdens de avondmaaltijd eten de leerlingen zoveel mogelijk gezamenlijk in een ontspannen sfeer.
- Weet wat je eet. Elke dag liggen placemats op tafel met informatie over de producten van het menu.
Monitoren
De militairen worden individueel gemonitord. Dat gebeurt dagelijks met behulp van een hartslagmeter, smartwatch en voedingsdagboek. De militair weegt zich wekelijks en vult check- en vragenlijsten in.
Aan tafel zitten luitenant Bruce en soldaat-2 Erwin. Ze genieten zichtbaar van het voedzame broodje zalm. Bruce is enthousiast over het voedselprogramma. “Ik was al een tijdje bewust van het belang van voeding. Hier wordt echt nagedacht over eten.” Erwin durft niet te stellen dat zijn prestaties juist hierdoor zijn verbeterd. “Het is het totale plaatje. We krijgen de juiste voeding, op het juiste moment met de juiste begeleiding.”
Meer dan voeding
Zijn er straks dan geen uitvallers meer? Dat kan majoor Frans Erkelens niet bevestigen. “Het gaat natuurlijk om meer dan voeding. Al enkele jaren zijn we bezig met het programma Invictus, dat zich richt op de hele fysiologische cirkel rondom de militair”, aldus de commandant OTC Speciale Operaties. “Iedereen die iets kan betekenen voor de inzetbaarheid van de militair, denk bijvoorbeeld aan een personal trainer, wordt ingezet. Ook worden de mannen gemotiveerd om sneller contact te zoeken met een arts als ze pijn ervaren. Er wordt een zogeheten human performance team om de operator heen gecreëerd, iets wat in de topsport heel gebruikelijk is.”
‘Er is binnen de SF-wereld nog te weinig kennis over eten’
Voor het hele Korps
Commandant KCT, kolonel Jelte Groen gelooft heilig in het voedingsconcept. “Ik ben ervan overtuigd dat je met weinig middelen, zoals de juiste voeding, heel veel kan bereiken. Het is een kwestie van andere keuzes maken.” De commandant zou graag zien dat het niet bij een pilot blijft. “Dit mag hier niet stranden. Het hele Korps zou dit moeten gaan doen.”
