Tekst KAP Jaap Wolting
Foto Paul Tolenaar
En waarom geen 4, 5 of 6? Simpel: het getal 7 heeft in veel geloofsovertuigingen een bijzondere betekenis. En precies daarom voert in deze rubriek telkens een andere geestelijk verzorger zijn ‘eigen wet van 7’ in. De protestantse GV-er, kapitein dominee Teun de Ridder, is de laatste in deze serie.
1. Waarom heeft de krijgsmacht behoefte aan een dominee?
"In eerste instantie denk ik dat Defensie er niet eens zoveel behoefte aan heeft… Als wij er niet zouden zijn, draait de organisatie gewoon door. Toch zou je op de lange termijn het gebrek aan ons wel merken. We zijn er voor diepgang op het gebied van ethiek en integriteit. Al vindt Defensie – met liefde voor snelle en krachtige besluitvorming – dat misschien lang niet altijd fijn. Het wordt er met ons niet makkelijker op. We zorgen er echter wel voor dat militairen niet alleen een gevechtssysteem zijn maar ook mens blijven, en nadenken over waar ze nu eigenlijk mee bezig zijn."
2. Wat is het mooiste terugkerende ritueel binnen het protestantse geloof?
"De viering van het Heilig Avondmaal, het in een kring samen delen van brood en wijn. Je ziet het bij Defensie heel weinig, maar ik heb het onlangs in Afghanistan tijdens missie Resolute Support nog gevierd met Nederlanders, Duitsers en Amerikanen. Het ritueel is zo mooi omdat prachtig tot uiting komt waar het christelijk geloof om draait: leven in een wereld door God gegeven. En al zijn onze levens soms gebroken en gevuld met verdriet, er is altijd genade en verzoening om mensen bij elkaar te brengen, ongeacht rang of stand."
3. Wat hebben een soldaat en een dominee gemeen?
"Ten diepste gewoon het mens-zijn. Als militair ontleen je al snel status aan pak of rang, en tijdens lange oefeningen of missies wórd je ook bijna je pak. Juist dan is het goed terug te keren naar die menselijkheid. Kwetsbaarheid, het gemis van thuis, maar ook de grote levensvragen. Waar word je nu echt gelukkig van? Wat heb je daar voor nodig? Wat is goed en wat is kwaad? Ben je als mens goed bezig? Allemaal thema’s die ons binden."
4. Is het bij Defensie moeilijk vast te houden aan uw protestantse identiteit?
"Nee, het is mijn werk om met mijn identiteit bezig te zijn. In al mijn contacten ben ik ook heel bewust bezig met mijn eigen levensbeschouwing. Aan de andere kant merkte ik wel dat ik tijdens mijn uitzending hetzelfde meemaakte als andere militairen. Focus op je werk, op die hele koker waar de uitzending in zit. Ik moest ervoor waken bewust te blijven leven en niet in een vast riedeltje te vallen. Dat is voor mij net als iedere andere militair een uitdaging. Het is een kunst om je hart te blijven openstellen voor anderen. Maar de beweging om heel dicht bij de mens te zijn, en de flexibiliteit die daarvoor nodig is, zit gelukkig al verweven in de protestantse traditie."
5. Is er ontwikkelingsruimte voor geestelijke verzorging bij Defensie?
"Op dit moment is geestelijke verzorging bij een paraat bataljon een soort gelegenheidswerk. Ik zou graag zien dat er iets van een voortgezette geestelijke vorming zou zijn bij Defensie. En dus niet alleen een bezinningsdienst tijdens een oefening, of een bezoek aan Bergen-Belsen. Zeker in ons werk is het belangrijk dat er een soort terugkerend moment zit aan geestelijke verzorging. Een blijvend effect."
6. Wie geeft een dominee geestelijke bijstand als hij het nodig heeft?
"Ik word gezonden vanuit de kerk, maar kan natuurlijk ook altijd terugvallen op diezelfde kerk. Ik ben lid van de protestantse kerk in Ochten en daar zien ze naar me om en vragen ze hoe het met me gaat. Dat is een heel fijne basis."
7. Op welke vraag zult u nooit antwoord kunnen geven?
"Tegenwoordig denken we al snel dat er geen absolute antwoorden zijn en dat alles relatief is. Als gelovige denk ik dat alle grote levensvragen echt wel te beantwoorden zijn, al is dat niet altijd direct beschikbaar. Soms moet je het geduld opbrengen om dóór te vragen en te denken. Toch gebeurt het in gesprekken vaak dat mij gevraagd wordt: ‘Wat zou u doen?’ Kijk, die vraag kan ik niet beantwoorden. Want dan gaat het niet om míjn keuzes, maar dan gaat het om waar jíj voor staat."
