Tekst MCD
Foto Martijn Beekman en Valerie Kuypers
Dapperheidsonderscheidingen voor landmachters
14 militairen kregen op 2 juli een dapperheidsonderscheiding omdat ze op uitzonderlijke wijze vorm hebben gegeven aan hun taak bij de Nederlandse krijgsmacht. De onderscheidingen werden toegekend voor getoonde moed tijdens operaties in Afghanistan, Somalië, de Balkan en Zuid-Soedan. “De moed, onbaatzuchtigheid en toewijding van deze militairen maken mij trots en dankbaar. Hun daden zijn een voorbeeld voor ons allemaal”, aldus defensieminister Ank Bijleveld. 4 van de 14 zijn - of waren - van de landmacht. Hun verhaal, en meer uitleg over de 3 verschillende decoraties die ze ontvingen.
Wie: kapitein Joep
Decoratie: Bronzen Leeuw
Voor inzet: in Afghanistan 2007, Special Forces Task Unit
Wegens: “Bijzonder moedige en beleidvolle daden in de strijd tegenover de vijand.”
Deze toenmalige luitenant nam in Afghanistan als ploegcommandant deel aan verschillende grote operaties.
Bij een van deze operaties komen hij en de 2 ploegen waaraan hij leiding geeft in een hinderlaag terecht. Met geweer-, mitrailleurvuur en raketwerpers worden zij bestookt. De communicatie gaat moeilijk door de heftigheid van het gevecht. Daarop besluit de luitenant zijn voertuig te verlaten en te voet langs de voorste voertuigen te gaan om informatie op te halen. Hij stelt vast dat het voorterrein waarschijnlijk vol ligt met explosieven, de munitie dreigt op te raken en de luitenant besluit in overleg met de hogere commandant het gevecht af te breken. Een aantal dagen hierna raakt zijn ploeg in een dorpje opnieuw in een hinderlaag. Met gevaar voor eigen leven weet de luitenant een mitrailleursnest uit te schakelen. Ook redt hij het leven van een manschap door hem weg te trekken vlak voordat hij door een raketgranaat zou worden getroffen. Een paar maanden later leidt de luitenant een zeer gevaarlijke en complexe nachtelijke voetpatrouille. Daarbij worden inlichtingen gewonnen, soms op 25 meter afstand van de vijand.
Wie: adjudant Rene
Decoratie: Bronzen Kruis
Voor inzet: in Afghanistan 2009, Advanced Search Team
Wegens: “Moedig en beleidvol optreden in verband met vijandelijke actie.”
De toenmalige sergeant-majoor was in Afghanistan commandant van het Advanced Search Team. Samen met zijn team genieverkenners had hij de taak explosieven op te sporen en te ruimen zodat de Special Operations Forces (SOF) zich konden verplaatsen. Hij was zelf niet getraind als SOF-operator.
Tijdens een van de operaties loopt het vijfkoppige verkenningselement, waar de sergeant-majoor deel van uitmaakt, in een hinderlaag. Ze komen onder zwaar vuur te liggen en raken geïsoleerd. Alleen via een smal afwateringskanaal kunnen ze misschien ontkomen. De eerste die op deze manier doorsteekt, heeft door het verrassingseffect de grootste kans op ontsnappen. Toch slaat de sergeant-majoor het aanbod om als eerste te gaan af. Hij vindt dat de aanwezige SOF-operators later nog hard nodig zijn en laat hen voorgaan. 2 maanden later neemt de sergeant-majoor deel aan een meerdaagse operatie. 12 keer is er gevechtscontact en ook de sergeant-majoor geeft met gevaar voor eigen leven vuur af. Hij vecht volwaardig mee zonder zijn kerntaak uit het oog te verliezen. Regelmatig ruimt hij explosieven onder direct vuur. Ook ’s nachts voert hij opsporingsacties uit. Iets wat normaal niet is toegestaan, maar de sergeant-majoor acht dit wegens het verrassingseffect noodzakelijk.
Wie: sergeant der eerste klasse b.d. Hans
Decoratie: Kruis van Verdienste
Voor inzet: in Afghanistan 2007, Special Forces Task Unit
Wegens: “Moedig en beleidvol optreden in verband met vijandelijke actie.”
Als ploeglid nam de toenmalige sergeant deel aan verschillende grote operaties in Afghanistan.
Tijdens een van de operaties lopen de sergeant en zijn ploeg in een hinderlaag in een dorp. Hij verlaat regelmatig zijn relatief veilige positie om zijn ploeggenoten vuurdekking te geven en handgranaten te werpen. Later neemt de sergeant vrijwillig deel aan een complexe nachtelijke voetpatrouille. Kans op ontdekking is groot en dan zou de patrouille volledig op zichzelf zijn aangewezen. Een maand later bevindt de sergeant zich in een vooruitgeschoven mitrailleurpost van een versterkte positie, die al de hele dag door de vijand onder vuur is genomen met raketten en mortiergranaten. Vlak voor het invallen van de duisternis opent de vijand de aanval op de mitrailleurpost. De sergeant ligt onder direct vijandelijk vuur. Zijn munitievoorraad raakt op en hij besluit daarop, met gevaar voor eigen leven, herhaaldelijk naar de ongeveer 35 meter terug gelegen versterkte positie terug te gaan om munitie te halen. Hierdoor kan de mitrailleur blijven vuren. Het vuuroverwicht blijft behouden en de vijand wordt afgeslagen.
Wie: sergeant-majoor Jeff
Decoratie: Kruis van Verdienste
Voor inzet: in Afghanistan 2007, Special Forces Task Unit
Wegens: “Moedig en beleidvol optreden tegenover de vijand.”
Als plaatsvervangend ploegcommandant nam de toenmalige sergeant der eerste klasse deel aan verschillende grote operaties in Afghanistan.
Tijdens een van de operaties meldt de sergeant-1 zich vrijwillig als voorste verkenner van een voetpatrouille naar een door de vijand bezet gebied. De patrouille loopt in een hinderlaag en wordt van zeer dichtbij zwaar bestookt met geweer-, mitrailleurvuur en raketwerpers. Een geïmproviseerd explosief ontploft op nog geen 50 meter van de sergeant en kost hem bijna het leven. Desondanks kan hij precies aangeven waar het vuur en de raketwerpers vandaan komen, zijn ploeg beantwoordt dit gericht en kan zo veilig terugtrekken. Diezelfde maand komt de sergeant-1 met 2 ploegen opnieuw in een hinderlaag terecht. Op eigen initiatief voert hij in zijn ongepantserd voertuig een routeverkenning uit naar een uitweg. Hij neemt daarbij een goede positie in om de vijand met vuur te onderdrukken en zo kunnen de ploegen het gevecht veilig afbreken. Een aantal dagen later is er weer een hinderlaag in een dorp. De sergeant-1 verlaat regelmatig zijn relatief veilige positie om handgranaten te werpen en zijn ploeggenoten dekkingsvuur te geven.
Bronzen Leeuw
De Bronzen Leeuw is in 1944 ingesteld en is bedoeld voor militairen die zich ten behoeve van de Nederlandse Staat in de strijd tegenover de vijand door het bedrijven van bijzonder moedige en beleidvolle daden hebben onderscheiden. Behalve aan Nederlandse militairen, kan de Bronzen Leeuw ook worden uitgereikt aan Nederlandse burgers en buitenlanders.
Bronzen Kruis
Het Bronzen Kruis, ingesteld in 1940, wordt toegekend aan Nederlandse militairen die zich ten behoeve van de Nederlandse Staat door moedig of beleidvol optreden tegen de vijand hebben onderscheiden. Behalve aan Nederlandse militairen, kan het Bronzen Kruis ook worden uitgereikt aan Nederlandse burgers en buitenlanders.
Kruis van Verdienste
Het in 1941 ingestelde Kruis van Verdienste wordt verleend aan Nederlanders en buitenlanders die zich in het belang van de Nederlandse staat in verband met vijandelijke actie door moedig en beleidvol optreden hebben onderscheiden. Directe confrontatie met de vijand is voor dit Kruis dus geen vereiste.
