Tekst Ingmar Kooman
Foto SGT Sjoerd Hilckmann | Video: SM Peter van Bastelaar
Luchtmachtoefening breed ondersteund door landmachters
De vliegeroverall is de dominante kledingstijl op de Portugese luchtmachtbasis bij Beja. Logisch. Toch is het aandeel landmachters opvallend groot tijdens de luchtmachtoefening Real Thaw. Sterker, airpower en de inzet van groene specialisten zijn onlosmakelijk met elkaar verweven. Landmacht maakte een rondje langs de verschillende disciplines.
Scherpe special forces
De rood-witte windvaan staat strak. Een warme bries jaagt over de frisgroene grasvelden van Base Aérea No.11. Strak is ook de blik van kapitein Koen, plaatsvervangend commandant van de Defensie Paraschool, turend naar het wolkendek boven de Portugese vliegbasis. “Ze zijn eruit.”
Ongetrainde ogen ontwaren net de op 10.000 voet vliegende C-130, maar hij spot zijn collega’s al. De oranje valschermen van de 3 para-instructeurs klappen open. In lange ellipsen sturen de commando’s zichzelf naar de grond. Binnen een steenworp afstand van de windvaan.
In de verte breekt een handvol parachutes door het dichttrekkende wolkendek. Deze vrijevalspringers zitten een stuk verder weg dan hun instructeurs. “Die gaan het niet halen”, voorspelt Koen. Een minuut later zakken de parachutes inderdaad weg achter een bomenrij.
“Een navigatiefout, het plots draaien van de wind, het kan om allerlei redenen misgaan”, legt de para-baas uit. Juist daarom zijn ze met 20 man bij de luchtmachtoefening aangehaakt. Oefenen is immers essentieel voor scherpe special forces. “Dolblij zijn we met dit soort kansen. We kunnen hier veel vrijevalsprongen maken, zowel bij dag als bij nacht.” Tot de Nederlandse C-130 wordt teruggeroepen voor een missie. Duty calls, daar kunnen ze bij het KCT over meepraten.
‘Dolblij zijn we met dit soort kansen’ – kapitein Koen, Defensie Paraschool
Handig bouwen
Ondanks het gefluit van taxiënde F-16’s werken de riggers van 11 Bevoorradingscompagnie onverstoorbaar verder in hun hangaar. Tussen stapels pallets en honingraatkarton hijsen ze een parachute omhoog. De 800 kilo zware CDS-lading (container delivery system) wacht vanavond een nieuwe zweefvlucht.
“Het liefst zijn we continu aan het bouwen”, zegt sergeant-1 Bjorn. “Nu onze kist is weggeroepen, leunen we op de andere landen en proberen we voor hen vrachten samen te stellen.” Hij heeft waardering voor het vakmanschap van de buitenlandse collega’s. “De Amerikanen zijn de grondleggers. Zij werken heel nauwkeurig.”
Hij pauzeert. Hij moet even een handje toesteken om de parachute aan het kwartet oliedrums te haken. “Je kunt denken: het is maar lading, geen personeel. Maar in dit werk kijken we toch heel precies naar het materieel. De handigheidjes van bijvoorbeeld de Belgen, daar leren we graag van.”
‘Liefst zijn we continu aan het bouwen’ – sergeant-1 Bjorn, 11 Bevoorradingscompagnie
Cowboy op de DZ
Wat doe je als je middenin een Portugees weiland wacht op een airdrop door een C-130? Koeien opjagen. Een ludiek momentje bij de pathfinders. Met zijn Amarok drijft kapitein Rein Nieuwland als een volleerd cowboy een van de nieuwsgierige koeien een eindje verder van de dropzone.
Nieuwland voegt zich weer bij zijn mannen. “Voor die Portugezen maakt het misschien niet uit, maar wij houden de DZ vrij”, lacht hij. Real Thaw biedt volop kansen voor de pathfinders, legt hij uit. “Het Nederlandse luchtruim is te druk. Hier in Portugal kunnen mijn jongens elke dag trainen, met onze en buitenlandse kisten: dropzones uitzetten voor ladingen en para’s, dirtstrips voor tactical air land operations én vrijeval springen.”
“We hebben hier alle mogelijke spelers bij elkaar: fighters, luchttransport, riggers en para’s. Ideaal, want aan deze soorten inzet is gewoon keihard behoefte”, zegt Nieuwland. “Zo evacueerden de Duitsers hun ambassadepersoneel uit Libië via een dirtstrip. Maar denk ook aan natuurrampen. Iedereen biedt hulpgoederen aan, maar wie zorgt ervoor dat de hulptransporten daadwerkelijk veilig kunnen landen? Daar zijn de pathfinders voor.”
Met 4 doffe ploffen landen de containerladingen in de buurt van de markering. Bullseye, merkt Nieuwland op. Vanaf een afstandje kijkt de koe kortstondig op. En herkauwt verder.
‘Aan deze soorten inzet is gewoon keihard behoefte’ – kapitein Rein Nieuwland, Pathfinderpeloton
Passie voor het voorterrein
Twee, drie keer per dag buldert de lucht boven Beja. Take-offs van Alpha Jets, F-16’s en F-18 Hornets. Hun taak is het om de transporttoestellen én bijna 3.000 man aan grondtroepen te ondersteunen. Of om ze het opereren verdraaid moeilijk te maken.
Een handjevol Nederlandse landmachters helpt ze daarbij als ground liaison organisation. Adjudant Tony is een van de GLO’s: “Wij zorgen ervoor dat de luchtsteun die de vlieger levert zo efficiënt en effectief mogelijk is. Wij faciliteren de intent van de grondcommandant zo goed mogelijk.” Het komt namelijk veelvuldig voor dat een vlieger langdurig aan het ‘bellen’ is om een duidelijk beeld te krijgen van de situatie op de grond.
“De liaisons hebben allemaal een achtergrond in de manoeuvre: infanterie, cavalerie en artillerie”, legt Tony uit, terwijl een opstijgend AWACS-radarvliegtuig de briefingruimte doet trillen. “Wij hebben een passie voor het voorterrein, begrijpen goed wat de intentie is van de eenheid in het veld. Met onze kennis en jarenlange ervaring kunnen we de vliegers een goede situational awareness van het grondoptreden geven.”
De GLO’s zijn sinds de F-16 missie vanaf Kirgizië veelvuldig ingezet. Recent nog bij de operaties tegen ISIS. Operationeel meters maken is dan ook essentieel, benadrukt Tony. “Voor ons is een oefening als Real Thaw, of een helikopteroefening als Hot Blade een goede opmaat naar een uitzending.”
‘Wij geven vliegers een goede situational awareness van het grondoptreden’ – adjudant Tony, Ground Liaison Organisation
Zie de landmachtcollega's in actie:
