Dit artikel hoort bij: Landmacht 05
Tekst Henny de Boer
Foto Louis Meulstee
Elke specialist heeft zijn eigen uitrusting. Weet jij wat je collega draagt in het veld? Welke ‘gereedschappen’ zijn onmisbaar? Maandelijks vertelt een landmachter over zijn vak, drijfveren en de materialen die hij tijdens het werk nodig heeft. Aflevering 12: Commandant Improvised Explosive Device Disposal ruimploeg.
Een kleine robot voor verkenningen. Het apparaat heeft onder meer een klauw om objecten te bewegen en camera’s om de omgeving te bekijken. Het apparaat wordt bijvoorbeeld ingezet bij verdachte pakketjes in treinen. De Dragon Runner rijdt dan door de wagons, zoekt de locatie op en bekijkt wat voor soort pakket het is. Omdat de robot klein en licht is, neemt de EODD hem snel en makkelijk mee, zelfs in helikopters. De bommenruimers bedienen het apparaat met een besturingspaneel. De EODD heeft eveneens een grotere variant van maar liefst 400 kilo, de tEODor (zie hoofdfoto). Die is in staat om een voertuig van zijn plaats te trekken. Daarnaast kan hij pakketjes vernietigen met behulp van de verschillende wapens die op de achterkant worden vastgeschoven.
Het bompak met helm weegt 50 kilo. Het beschermt tegen schokgolven van een explosie, scherven en vuur. Alleen de handen zijn niet beschermd, om het ‘fingerspitzengefühl’ te behouden. In het pak zitten zware ballistische platen op borst en benen. Het pak is gemaakt van het brandvertragende en scherfwerende materiaal Kevlar. Bij de armen en benen zitten lange veiligheidsritsen, zodat medici daar in geval van letsel snel bij kunnen. Ook zitten er ‘tokkels’ op het bompak, zodat de drager het snel kan uittrekken als het in brand vliegt.
Een krachtig wapen waarmee explosievenruimers verschillende projectielen op het object kunnen afschieten. Een daarvan is een beitel, die het ontstekingsmechanisme van de hoofdlading kan scheiden om het object onschadelijk te maken. Doordat er een tegengewicht in zit, is de RE70 terugstootloos. Met behulp van lasers stellen de EODD-ers het wapen scherper.
Hiermee vriezen bommenruimers de elektrische werking van bompakketjes dood. De vriesuitrusting bestaat onder meer uit een vat vloeibare stikstof van –196 graden Celsius. De bommenruimer, gekleed in bompak, plaatst dit vat naast het verdachte object. Via een slang wordt de stikstof naar het pistoolsamenstel geleid, waarmee het als gas in het object wordt gespoten. Als de bommenruimer het geheel in stelling heeft gebracht, loopt hij weg om het pistoolsamenstel op afstand in werking te zetten.
Dit apparaat maakt foto’s van de inhoud van een verdacht pakketje. Zo zien EODD-ers op afstand of er een boterhamtrommel of een explosief in een tas zit. Ook zien ze om welk explosief het gaat. Er zijn 3 hoofdgroepen: explosieven met een tijdklok, explosieven die afgaan zodra iemand ze aanraakt en explosieven die op afstand in werking worden gezet. Het röntgenapparaat staat op een statief. Vanwege de röntgenstraling nemen EODD-ers afstand voordat ze een foto nemen.
De set waarmee EODD-ers op afstand objecten ‘manipuleren’ als de robot er niet bij kan. Er zit gereedschap in waarmee ze bijvoorbeeld deuren openen of pakketjes verschuiven. In de kist zitten onder meer een krokodillenbek, grondpinnen, haken, klemmen, touwen en plakogen. Behalve de Hook and line-set is er ook een speciale gereedschapsset voor voertuigen. Daarin zit onder meer een tool om autoruiten mee in te tikken.
“Ik werk sinds 2007 bij de EODD. Tijdens onze diensten zijn we direct inzetbaar in heel Nederland. Bij een melding komt een team van 3 personen in actie; de ruimcommandant, de robotbestuurder/wapenlader en de chauffeur/gereedschapsbeheerder. Met een bus vol gereedschap gaan wij op pad. Wij rijden in een voorrangsvoertuig waardoor we sneller mogen dan het overige verkeer. Een belangrijk onderdeel van ons werk is interviewen. Voordat we in actie komen, stellen we veel vragen aan mensen ter plaatse. Van wie kan het object zijn? Hoe komt het daar? Voor wie zou het bestemd kunnen zijn? Aan de hand van die informatie beginnen we met de ruiming.”
“Ruim een jaar geleden was ik betrokken bij de ruiming van een auto met explosieven naast de A27. Die snelweg was urenlang afgesloten, net als een provinciale weg vlakbij. We hebben de explosieven in een droge sloot laten ontploffen. Ons werk is elke keer anders, dat is het mooie ervan. We proberen de situatie zo veilig mogelijk te normaliseren. Het is dankbaar en maatschappelijk zinvol werk en de waardering krijgen we meteen.”
“Ik ben 4 keer in Afghanistan geweest. Daar heb ik vooral geïmproviseerde explosieven geruimd zodat eigen eenheden veilig konden doorrijden. Ook leidde ik Afghaanse EODD-ers op. De IED’s daar waren groot en krachtig, doordat de makers ontstekingsmechanismen met reguliere munitie combineerden. Na de zoveelste ruiming kregen we groot applaus van collega’s, dat was indrukwekkend.”
“Bang ben ik nimmer. Ik denk nooit dat het me niet lukt, of mijn leven kost. Als iets in elkaar is gezet, kan het ook op een veilige manier uit elkaar. De EODD is de laatste die wordt ingezet, na ons houdt het op. Hiervoor zat ik bij het Korps Commandotroepen en die insteek gold daar ook. De klus moet koste wat kost worden geklaard, want na ons komt er niemand meer.”
