Tekst Ingmar Kooman
Foto SM Maartje Roos | video: SGT Ruud Mol, SGT Henry Westendorp
Groot, groter, grootst. Laat dat maar over aan de Amerikanen. Van 6 tot en met 12 mei was het ESPN-sportcomplex in Orlando een imposant eerbetoon aan de gewonde militair. Inclusief cheerleaders. Nederland vaardigde 30 (oud-) militairen af, onder wie 22 landmachters. Twee vertellen hier hun Invictus-verhaal.
Bosnië, Irak, Afghanistan. Of gewoon in eigen land. 485 deelnemers, 485 verhalen over gewond raken. Fysiek of mentaal. Verhalen over verlies en jezelf herpakken. Een nieuwe weg vinden. De Invictus Games zijn speciaal voor die vechters, de onverslagenen. Het internationale sportevenement is een initiatief van de Britse prins Harry. De eerste Invictus Games in Londen in 2014 waren één groot warm bad van kameraadschap en verbondenheid. Een vervolg kon dan ook niet uitblijven.
In Florida kwamen 485 deelnemers uit 14 landen samen om het tegen elkaar op te nemen in 10 takken van sport. Nederland veroverde 5 gouden, 4 zilveren en 9 bronzen medailles. Maar belangrijker nog was de oogst van respect, en de waardering. Want al schalde het ‘USA! USA!’ soms luid door de stadions, de allerlaatste deelnemer kreeg steevast het hardste en langdurigste applaus. Het eerbetoon aan de vechter.
Een bermbom treft het voertuig van korporaal Kenny Bouman in 2009. “Ik weet alles nog”, zegt de oud-medic. “De Bushmaster was volledig uit elkaar geklapt. De kapitein was gewond en mijn maatje Frank kwam mij helpen. Ik zei: “begin met het stabiliseren van m’n voeten en geef me een infuus met morfine, dan kunnen we verder.”
Drie dagen later is hij in Nederland. Door de complexe verwondingen en een infectie door een woestijnbacterie verloopt Boumans herstel moeizaam. “Na 1,5 jaar kwamen we tot de conclusie dat aan mijn rechterbeen geen eer meer te behalen was. De amputatie van mijn onderbeen was gewoon feest: de grootste pijn was weg.”
Maar het leed was daarmee voor Bouman niet voorbij. “Buiten mijn lichamelijke verwondingen heb ik ook psychisch letsel”, legt hij uit. Dat deze Invictus Games speciaal stilstaan bij het niet zichtbare leed van (oud-) militairen vindt hij ‘heel goed’. Zijn echtgenote sleept hem door de moeilijke tijden en spoort hem aan erover te praten met professionals.
“Mijn vrouw kent mij beter dan ikzelf”, weet Bouman. “In ieder gezin is het hetzelfde; de vrouw is de baas. Dan luister je, zeker als oud-militair”, lacht hij. “En daar ben ik heel blij om. Want anders had ik geen hulp gezocht en was het nu nog erger geweest.”
Bekijk Kenny in actie tijdens het rolstoelbasketbal >
Korporaal Daniël Knegt raakte in 2005 zwaar gewond toen zijn Luchtmobiel Speciaal Voertuig (LSV) over de kop sloeg. Drie weken hielden de artsen hem in coma vanwege zijn zware hoofdletsel. Toen hij bijkwam, vertelde zijn moeder hem dat hij niet meer zou kunnen zien. Knegts antwoord was gevat: “Ha, dan krijg ik nu eindelijk een hond!”
“Mijn grootste handicap is niet blind zijn, maar afhankelijk zijn”, legt hij uit. Desondanks pakte hij het sporten weer op. Fysiek bezig zijn, daarvoor was hij ooit het leger in gegaan. Hij ging judoën. Verdienstelijk zelfs, want hij was in de race voor de Paralympische Spelen in 2012. Maar in het laatste kwalificatietoernooi raakte hij zwaar geblesseerd aan zijn schouder.
Zijn nieuwe uitdaging: paratriatlon. Zwemmen, tandemfietsen en lopen. De Invictus Games zijn voor deze topsporter een tussenstop op weg naar de Paralympics in 2020. Met Cor van Leeuwen als zogeheten piloot neemt ‘stoker’ Knegt in Orlando deel aan het wielrennen. “Deelnemen aan de Invictus Games doet me wel meer dan ik dacht”, geeft hij toe. “Het is bijzonder met militairen onder elkaar te zijn. Niemand hier is met elkaar te vergelijken, maar iedereen is van ver gekomen.”
