Eerste hulp in de bush

Breedsnuitkaaimannen en zeekoeien, aardvarkens en… algemeen militair verpleegkundigen? AMV’ers van 13 Geneeskundige Compagnie scherpten 11 november hun medische vaardigheden aan in Burgers’ Zoo. De Arnhemse bush bleek voor 18 genezeriken een geschikte biotoop om hun exotisch medisch handelen in de praktijk te brengen. Ga mee op safari.

Symptomen

• Suffig 
• Verminderd aanspreekbaar 
• Koorts
• Hevige hoofdpijn
• Gevoelig voor licht
• Kin niet op de borst kunnen krijgen 

Diagnose

Hersenvliesontsteking, ook wel meningitis genoemd. De kin niet op de borst kunnen krijgen is hét symptoom van deze dodelijke aandoening. In sub-Sahara Afrika loopt een ‘meningitisgordel’ waar de ziekte geregeld voorkomt. Maar ook in Nederland kun je het oplopen. 

Behandeling

De patiënt moet zo snel mogelijk in een ziekenhuis worden behandeld met speciale antibiotica. Als AMV’er kun je in afwachting van de ambulance al een infuus aanleggen.

Symptomen

• Spierkrampen
• Verminderd aanspreekbaar
• Verward 
• Hoge lichaamstemperatuur, tot wel 41 graden

Diagnose

Hitteberoerte. Hoge omgevingstemperatuur in combinatie met een zware inspanning kan een lichaam – vrij letterlijk – aan de kook brengen. De eiwitten in je lichaamscellen stollen. Dit is snel dodelijk, dus je moet direct actie ondernemen.

Behandeling

Geen tijd om te wachten op afvoer. Dit los je ter plekke op door maximaal te koelen. De lichaamstemperatuur moet zo snel mogelijk naar beneden. Trek de kleding van de patiënt uit. Besprenkel hem met water en wuif koelte toe. Leg een infuus aan om de temperatuur van binnenuit te verlagen. Wees niet terughoudend in het toedienen van vocht. Zet de infuuspomp maximaal open. Knapt het slachtoffer nog niet op na 1 infuuszak? Koppel dan een tweede aan.

Symptomen

• Wond aan het onderbeen 
• Rode zwelling
• Veel pijn

Diagnose

Een slangenbeet. De patiënt is nog aanspreekbaar. Kijk wat je te weten kunt komen over het reptiel. ‘Hij kwam plots uit de bosjes. Zwart, hij leek op een cobra.’

Behandeling

Staar je niet blind op de beet, want dan zie je misschien ernstiger complicaties over het hoofd. Houd je vast aan het geneeskundig protocol. Dus: zijn er catastrofale bloedingen? Is de ademweg vrij? Blijft het slachtoffer ademhalen en bij bewustzijn?

Behandeling van de slangenbeet zelf komt pas helemaal onderaan de keten. Snel afvoeren dus, zodat het slachtoffer in het ziekenhuis antigif kan krijgen. Leg in de tussentijd een drukverband aan en immobiliseer het been met een spalk. Houd het been laag. Dan stroomt het gif trager de bloedbaan in en koop je tijd.