05

Dit artikel hoort bij: Landmacht 05

Genisten searchen smokkelschip Schelde

Tekst ELNT Wouter Helders
Foto SGT Hille Hillinga

Belgen en Nederlanders vinden elkaar in Antwerpse haven

243 meter staal van de Dimitris glijdt door het grijze water van de Antwerpse haven. Aan boord zijn de Maltese crew en 37.000 ton goederen. Er staat een gure wind als het containerschip om 06.00 uur aanmeert.

De loopbrug hangt nog maar net op de kade als het ontvangstcomité aan komt rijden. Tientallen militaire voertuigen stellen zich op voor het schip, waarna gewapende Nederlandse en Belgische genisten uitstappen.

41 Pantsergeniebataljon oefent vaker met Belgische genisten. Een samenwerking die leidt tot afstemming van commandovoering, verbindingen en procedures.

Smokkelwaar

Pantsergenist sergeant-majoor Marnix trekt zijn kraag omhoog tegen de kou. De opvolgend pelotonscommandant (OPC) van het Engineer Advanced Recce and Search (EARS)-peloton van 41 Pantsergeniebataljon uit Oirschot is al een week actief rondom Antwerpen voor de Nederlands-Belgische oefening ‘Clean River’. Gisteren vonden de genisten tijdens een huiszoeking aanwijzingen dat er smokkelwaar aan boord van de Dimitris zou zijn. Vandaag gaan ze kijken of dat echt zo is. Marnix: “Dat dynamische is wat dit werk zo mooi maakt. Een indicatie kan leiden tot een volgende inzet.”

Door nauwe samenwerking met inlichtingenfunctionarissen kunnen Advanced Search Teams snel en nauwkeurig informatie verzamelen en verwerken. Dit kan leiden tot aanwijzingen en bewijsmateriaal over belangrijke personen en organisaties.

Hij is niet de enige die enthousiast is. Alle Belgen en Nederlanders staan te trappelen om te beginnen met searchen. Na kort overleg is het zover. Met getrokken wapens bestormen de mannen het schip. Na de achtersteven te hebben veiliggesteld, worden in overleg de eerste ‘zwaartepunten’ van de zoektocht aangegeven. “We delen wat we hebben gezien en splitsen op om buddygewijs te gaan zoeken,” gaat de OPC verder.  

De oefening ‘Clean River’ vond plaats in en rondom Antwerpen. Optreden in verstedelijkt gebied stond centraal, met de nadruk op search. Zo werden een verlaten steenbakkerij in Steendorp, een oud politiegebouw en gemeentekantoor in Temse en een woning en opslagplaats van een ‘militieleider’ in Ekeren doorzocht. Ook werd een Maltees containerschip in de haven doorzocht.

Vaten drugs en pakken geld

Bij search-acties als deze kunnen de genisten putten uit hun ervaring. Regelmatig staan zij politie, justitie en andere civiele partners bij tijdens ‘nationale operaties’, zoals invallen in drugslaboratoria. Vondsten van vaten drugs of pakken geld zijn dan ook geen uitzondering. Leunend op ervaring en instinct weten de mannen waar ze moeten kijken. Marnix: “Grote hoeveelheden drugs worden vaak tussen de vracht of in holle ruimtes verstopt. Wapens en geld vaak in woongedeeltes.”       

Ondanks de overeenkomsten zijn er ook verschillen in de manier van optreden. Qua search hebben de Nederlanders meer ervaring. De Belgische genie heeft echter sneller de beschikking over speurhonden die vast ingedeeld zijn binnen het geniebataljon. In Nederland zijn speurhonden ondergebracht bij de Luchtmacht. De winst zit in het combineren van deze verschillende capaciteiten.

Ervaring, instinct en inzet alleen zijn niet genoeg. Ook het materieel helpt een handje mee. De genisten beschikken over verschillende soorten metaaldetectoren en een grondradar waarmee holtes kunnen worden opgespoord. Ze hebben zelfs apparatuur  waarmee elektrische spanning wordt gemeten. Vooral de Belgen kijken hun ogen uit. Kapitein Frank, Belgisch evaluator: “De Nederlanders hebben geavanceerde apparatuur en veel expertise. Wij kunnen veel van hun Advanced Search Teams leren.”  

Tijdens de oefening werd ook verplaatst over water en werd een evacuatie van burgers geoefend.

Wurmen in kruipruimtes

Ook voor de Nederlanders levert de samenwerking profijt op. Oefenleider vanuit 41 Pantsergeniebataljon, kapitein Xander, legt uit: “Internationaal trainen is altijd waardevol. Zeker met het oog op toekomstige missies. Wat deze oefening nog leuker maakt, is het stukje ‘optreden verstedelijkt gebied’. We oefenen middenin dorpen, steden en nu in de haven. Dat maakt het nog realistischer en afwisselender.”    

In het schip gaat de zoektocht ondertussen gewoon door. Genisten wurmen zich in kruipruimtes en inspecteren holle wanden. Lades en kisten worden geopend en gecontroleerd. De oogst van de zoektocht wordt op de kade gedeponeerd. De stapel groeit gestaag: mijnen, drugs en verdachte identiteitsbewijzen, wapens en koffertjes met documenten. Marnix en zijn mannen kijken tevreden: “Niet slecht voor een dagje werk.”