Commando’s onder de radar

Groen in blauw

Het is twee uur ’s middags als de commando’s hun rubberboot richting de kustlijn sturen. In de vroege ochtend waren ze nog betrokken bij de vernietiging van een crimineel kartel. Nu zitten de duikers met ruim 30 kilo aan uitrusting klaar om het azuurblauwe water in te plonzen. De opdracht: een heimelijke verplaatsing naar land. Een drill die ze talrijke keren in troebele Nederlandse binnenwateren hebben beoefend, maar die hier op Curaçao totaal anders is.

Geen enkele luchtbel verraadt dat zwaarbewapende special forces in aantocht zijn. Voor de veiligheid zitten de militairen, die altijd in een groep te water gaan, met een buddylijn aan elkaar vast. Vooral in het holst van de nacht, wanneer duikers doorgaans worden ingezet, geen overbodige luxe. Het verplaatsen naar de kust met een watertemperatuur van 26 graden lijkt prettig, maar bij een inspanning als zwemmen kan het lichaam de warmte maar moeilijk kwijt. Rustig zwemmen luidt daarom het advies van de duikleiders van het Trainingscentrum Waterrijke Gebieden (TCWG). Zeker met de sterke stroming. Zodat genoeg energie overblijft om met natte en zware uitrusting de actie op land voort te zetten. 

Als het over duikers gaat, denk je niet zo snel aan een landgeoriënteerde eenheid als het Korps Commandotroepen (KCT). Toch is ‘water’ al jaren het specialisme van 108 Commandotroepencompagnie. Waar collega-operators heersen in de bergen en in de lucht, heeft deze eenheid het Optreden Waterrijke Gebieden (OWG) in haar takenpakket. Het OWG wordt binnen het KCT als één van de zwaarste disciplines gezien. De weg om toe te treden tot de specploeg OWG is lang en intensief, ongeveer 1 jaar. Waarbij de basis wordt gelegd bij de Defensie Duikschool in Den Helder. 

Waterhindernissen

Duikers zijn multi-inzetbaar. De teamleden kunnen met behulp van supersnelle Rigid Hull Inflatable Boats (RHIB) en kajaks infiltreren om vervolgens op land een Special Reconnaissance of Hostage Release Operation uit te voeren. “Water is voor ons een middel om ergens te komen. Net als een parachute en helikopter. Feit is dat je als SOF-eenheid op alles moet zijn voorbereid, dus ook op waterhindernissen”, zegt compagniescommandant majoor Joost. Met een eigen waterploeg is het KCT in het totale geweldsspectrum inzetbaar. De duikers zijn gekwalificeerd om zelfstandig missies uit te voeren, overal ter wereld. In sterk stromende rivieren, binnenwateren of kustgebieden. 

Misgaan

Dat het verrassingseffect voor de vijand groot is, mag duidelijk zijn. De inzet van een duikteam is echter wel heel complex. In het pikdonkere en onbekende water kan het immers verschrikkelijk misgaan. Ook blijft het heimelijk aan land komen een hachelijke onderneming. Waarom kiest een commandant dan toch voor deze gewaagde inzet? “Omdat het een prachtig insertiemiddel is. Voor ons is water geen hindernis, maar juist een kans om ongezien aan land te komen. Of het mijn primaire keuze is, hangt af van de opdracht, locatie en andere factoren. Maar als de keuze zich voordoet, wil ik de kerels gereed hebben. Zie het als een soort tool uit de gereedschapskist. De duikers zijn ook zo aan te klikken bij andere speciale eenheden.” 

Je kunt dit specialisme gerust grensverleggend noemen, stelt sergeant-majoor Tinus, duikleider bij het TCWG. “Lang niet iedereen doorstaat fysiek of mentaal de zware selectie. Je moet het werk echt leuk vinden en niet in paniek raken onder water. Rust is zo belangrijk in dit vak.” Een grote glimlach verschijnt op zijn gezicht. “Hier zijn de duikomstandigheden natuurlijk super; het water is helder en de temperatuur lekker. Om procedures te trainen komen we hier graag. Maar bij -20 in Noorwegen moet je lol er ook nog van inzien. Dat betekent niet dat we alleen sportduikers zoeken. Liever niet zelfs. Onervaren duikers leren makkelijker met het gesloten zuurstofsysteem omgaan.”   

Realiteit

Overal ter wereld optreden, betekent overal trainen. Dit verklaart waarom het KCT vaak ver van huis oefent. De beste klimatologische omstandigheden zijn simpelweg aan de andere kant van de wereld te vinden. Voor ‘108’ komt de warmweer oefening sowieso als geroepen. Over een paar maanden vormt de compagnie de Special Operations Land Task Group (SOLTG) in Mali, waar de commando’s inlichtingen gaan verzamelen voor VN-missie Minusma. “De tropische hitte en het terrein op Curaçao benadert het beste de realiteit in het missiegebied”, meent majoor Joost. “Dit eiland is een speeltuin als het gaat om het beoefenen van speciale operaties op en rond water. Daarnaast zijn de faciliteiten van de marine ideaal om op terug te vallen.”

Samen met andere specialisten

Zon, zee en strand, maar ook vochtige hitte en sterke stroming. In 3 weken tijd ondernemen de operators een scala aan activiteiten op en om het water. De eindoefening in de laatste week wordt dan ook voorafgegaan door een technische training om zowel de operator als het materieel voor te bereiden op inzet. Individuele vaardigheden als navigeren, schieten, zwemmen en het verplaatsen in rotsachtig en moeilijk begaanbaar terrein komen hierbij aan bod. De compagniescommandant heeft nog een andere belangrijke doelstelling: de integratie met de ‘enablers’ zoals de specialisten van de EOD en de Military Working Dogs. Tijdens missies worden de viervoeters ingezet om bijvoorbeeld explosieven op routes en bij objecten op te sporen of verdachten staande te houden. De honden zijn overigens nog in opleiding bij het KCT. Waar kan haken de hondengeleiders aan bij de ploegen. De dieren leren op Curaçao wat hun positie is binnen een team, omgaan met veel lawaai en het verplaatsen met boten en de helikopter.  

Werving

Wie zo af en toe in de Caribbean mag bivakkeren, vraagt zich af waarom de waterploeg moeite heeft met het vinden van nieuwe aanwas. Joost: “Helaas is realiteit anders, die van Hollandse seizoenen met kou, wind en regen. Geen aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden. Wat dat betreft is deze oefening goed voor de werving. Na een warmweer periode zien we de aanmeldingen meteen stijgen. Hier komt het specialisme pas echt tot haar recht.” Duiker sergeant Bram onderschrijft het nog maar eens. “Dit is genieten hoor. Een keer geen kou lijden. En het mag ook wel een keertje ontspannen, straks zitten we weer in een afgelegen oord.”  

Meer weten over de specialisaties binnen het Korps Commandotroepen? Lees dan ook het artikel ‘Dutch sniper’, het vakmanschap van het ongeziene afstandsschot.