01

Dit artikel hoort bij: KMarMagazine 06

Zombies, ademhalen en plastic balletjes

Marechaussee bezig met nieuwe opleidings- en trainingsmethodes

Omdat de wereld continu verandert, komen er nieuwe manieren bij om collega’s op te leiden en te trainen. Met virtual reality en airsoftwapens bijvoorbeeld.

Een donkere parkeergarage. Je onderbuik zegt: “Dit is een onaangename plek, hier wil ik eigenlijk niet zijn, hier gebeuren rare dingen”. En dan… komen er golven zombies op je af. In je oortje geeft de meldkamer allerlei opdrachten. Jouw taak: onder hoge druk de juiste beslissingen nemen.

Welkom bij DUST, een nieuwe manier van trainen, maar dan in een virtuele omgeving. In het vorige KMarMagazine kwam het al even aan bod, maar wat houdt het nu echt in? Ook werpen we meteen een blik op een andere, nieuwe trainingsmethode waarbij we met airsoftwapens tactieken en procedures gaan oefenen.

Adjudant Marcel in schiethouding inclusief VR-bril en controllers. Foto rechts: Screenshot van een zombie uit het spel.
Tijdens de virtuele training worden deelnemers belaagd door golven zombies. Marechaussees leren zo omgaan met de druk en passen technieken toe om stress te reguleren.

Decision Under Stress Training (DUST)

Adem diep in, volle longen, adem goed, lang uit. Voel de ontspanning. Ademhaling is een handige tool om in een hectische situatie je stresslevel te reguleren. Deze techniek krijg je bewust aangeleerd wanneer je de VR-bril van DUST op je hoofd zet.

DUST staat voor Decision Under Stress Training. Het is meer dan een computerspel waarbij je zombies moet neerschieten. Het is een actieve training in stressregulatie die is ontwikkeld samen met de Radboud Universiteit, vertelt adjudant Marcel. “Je krijgt een band om je middenrif die je Heart Rate Variability, de tijd tussen de hartslagen, meet. Tijdens de training krijg je dus meteen biofeedback, en die liegt niet”, aldus de instructeur Integrale Beroepsvaardigheden Training (IBT) die is betrokken bij de DUST-pilot.

Het is een harde waarde die iets zegt over je stressniveau. Door goed, diep en bewust adem te halen kun je dit positief beïnvloeden.

Screenshot uit spel, grafische weergave van iemands Heart Rate Variability (HRV). Foto rechts: Screenshot van zombie met oplichtende ogen in donkere parkeergarage.
Terwijl deelnemers bezig zijn, kan een coach live de Heart Rate Variability zien en tips geven om stress te reguleren.

“Terwijl jij met de zombies bezig bent, houdt een coach jouw waardes in de gaten en geeft tips”, vertelt Marcel. Natuurlijk heeft de adjudant zelf ook de virtuele parkeergarage betreden. “Hoe ervaren je ook bent, het zorgt voor spanning. Je zit er meteen in en neemt direct een schiethouding aan. De meldkamerstem geeft dan opdrachten zoals ‘schiet de zombies met groene ogen neer’. Ik merk dat het ademhalen heel goed werkt.”

Maar DUST is dus géén schietoefening, benadrukt wachtmeester Diëgo, werkzaam binnen het domein Bewaken en Beveiligen bij het Landelijk Tactisch Commando en ook betrokken bij de pilot. Het is een oefening in stressregulatie, gebaseerd op wetenschappelijke onderzoek. Wie 6 weken lang elke week een keer traint, laat duidelijke vooruitgang zien. De persoon is rustiger en kan sneller goede besluiten nemen. Bijzonder is dat deze winst een half jaar later nog te meten is.

Close-up van een VR-bril. Foto rechts: Close-up van VR-controllers.

‘Dan wil je controle hebben natuurlijk’

De set met een VR-bril en controllers is makkelijk te gebruiken en een mooie tool om tijd en plaats onafhankelijk marechaussees in spe operationeel te trainen, stelt Diëgo. “Zo investeren we in de mentale en fysieke weerbaarheid van onze collega’s. Via de ademhaling en training kun je jezelf uit die tunnel halen en heb je meer situational awareness. Vergelijk het met een auto; wil je zoveel mogelijk controle over de situatie hebben en achter het stuur zitten? Of ben je slechts een passagier die het over zich heen laat komen? Dan wil je controle hebben natuurlijk.”

Diëgo verwacht veel van DUST binnen het domein Bewaken en Beveiligen. Daar kunnen immers onverwachte dingen gebeuren waar marechaussees snel en adequaat op moeten handelen. “Denk aan een terroristische aanslag, dan moet je snel reageren. Met deze VR-training kunnen we de snelheid van handelen tussen incident en besluitvorming verhogen. Een eventuele schrikreactie duurt dan korter. Dit vergroot de veiligheid van collega’s.”

Begin volgend jaar moet DUST als pilot gaan draaien binnen het Landelijk Tactisch Commando en het opleidingscentrum in Apeldoorn. Als alles goed gaat, volgt daarna de uitrol over het land. Uiteindelijk moeten er minimaal 6 plekken komen, waar collega’s dankzij DUST hun stressregulatie-skills op een hoger peil kunnen brengen.

Een marechaussee richt tijdens een training een pistool op een man die met een voorhamer komt aanstormen.
Met airsoftwapens krijgen trainingen sneller een realistischere dimensie.

Airsoftwapens

De wapens zien er levensecht uit. Eén op één kopieën van een echte Glock 17 of HK416. Het gewicht, de palletjes, trekkerdruk, de omvang. Vrijwel alles klopt. Alleen worden er geen scherpe munitie of verf- en markeerpatronen (fx-patronen) verschoten, maar plastic, biologisch afbreekbare balletjes. De oplettende lezer weet al dat het hier gaat om airsoftwapens, voor velen een geliefde hobby. Maar voor ons ook een mogelijk trainingsmiddel. “Hiermee kunnen we procedures beter oefenen, zonder echte wapens en (verf)munitie te gebruiken”, zegt adjudant Tom, kwaliteitsbewaker Klein Kaliber Wapens van het team IBT Opleiden, trainen en expertise. “Dat is goedkoper - munitie is een schaars goed - en ook beter voor het milieu en de gezondheid van onze mensen. Bij airsoft komen immers geen schietgassen vrij.”

Het plan is om voor iedere IBT-trainingsgroep een stel airsoftpistolen (Glock 17) en -geweren (HK416) aan te schaffen. Het Commando Materieel en IT (COMMIT) is bezig met het inkooptraject. Het streven is om de airsoftwapens eind 2025 gefaseerd uit te leveren.

Close-up van een koppelriem waaraan een pistool en pepperspray hangen. Foto rechts: Marechaussee staat met een HK416-geweer voor een te bewaken object.
De airsoftwapens zijn vrijwel één op één kopieën van het echte Glock 17-pistool en HK416-geweer.
Een hoopje witte airsoftballetjes.
Airsoftwapens schieten plastic balletjes die biologisch afbreekbaar zijn.

‘Behandel de airsoftwapens als een echt wapen’

Net als bij echte vuurwapens zien instructeurs erop toe dat er ook met de airsoftwapens veilig wordt gewerkt. “Er komen bijvoorbeeld wapeninspecties voor en na de oefening”, legt Tom uit. “Voor het veiligheidsbewustzijn.”

“We gebruiken airsoft voor reality based trainen, we oefenen scenario’s die in het echte werk ook kunnen voorkomen”, vervolgt de adjudant. Bijvoorbeeld aanhoudingstactieken. Airsoft maakt het mogelijk om in een vroeg stadium al wapenhandelingen toe te voegen aan een scenario, zegt Tom. “Het is een tussenstap die we nu niet hebben. Het vult een gat tussen droog trainen en live fire.”

Om duidelijk onderscheid te maken worden de airsoftwapens gemerkt en om veilig te trainen worden ook gezichtsbescherming, handschoenen en veiligheidsbrillen aangeschaft. Zo’n plastic balletje in je oog of op de blote huid doet namelijk flink pijn. “Ook al lijkt het speelgoed, zo mogen we het absoluut niet behandelen”, benadrukt Tom nog maar eens. “Behandel de airsoftwapens als een echt wapen. Dat is veilig en verstandig.”

Tekst kapitein Arjen de Boer  I  Foto Rob ter Beke, archief Mediacentrum Defensie, DUST-project (Radboud Universiteit) en Wikimedia Commons