02

Dit artikel hoort bij: KMarMagazine 03

Certificering LBO: focus op actuele scenario's

LBO oefent afhandelen sit-down, ontruiming en charge

De Landelijke Bijstand Organisatie (LBO) van de Koninklijke Marechaussee krijgt steeds vaker te maken met allerlei soorten demonstraties. Recentelijk zijn er verzoeken gedaan voor bijstand bij onder meer protesterende klimaatactivisten, boeren, voetbalsupporters en coronacritici. Op zaterdag 25 maart werd de LBO ingezet bij een demonstratie van Extinction Rebellion op Eindhoven Airport. Om op alle situaties voorbereid te blijven, hield de LBO enkele dagen voor die actie een certificeringsoefening in Schaarsbergen met actuele scenario’s

Links: Het ME-peloton verplaatst zich tactisch naar het kraakpand. | Rechts: “U bent allen aangehouden!”

Kraakpand

De oefening begon met de bevelsuitgifte op de Oranjekazerne, waarna het peloton Mobiele Eenheid (ME) op pad ging. Het eerste scenario speelde zich af in een verpauperd kraakpand, dat bezet werd door dakloze asielzoekers en sympathisanten. De krakers waren meerdere keren gewaarschuwd om het pand te verlaten, maar tevergeefs. Dus de ME mocht tot ontruiming overgaan. “Hier spreekt de Marechaussee. U bent allen aangehouden!”, schalde het vanuit de megafoon. Hierna blokkeerden ze de ingang van het pand strategisch met hun bussen, waardoor niemand het gebouw meer kon verlaten. Vervolgens veegden de ME’ers de verdiepingen één voor één schoon en hielden ze de demonstranten aan. “En nu is het klaar!”, beet een marechaussee een opstandige demonstrant toe.

De ME’ers blokkeerden de ingang van het kraakpand, ontruimden de etages, arresteerden de krakers, vulden de aanhoudingskaart in en voerden de krakers af.

Raddraaiers

En daarna was het door naar de volgende casus. Of eigenlijk casussen, want het waren er 2 tegelijk: een plein vol joelende demonstranten en een vreedzame sit-down bij een overheidsgebouw. Welke situatie heeft prioriteit? De pelotonscommandant stuurde de meeste eenheden naar het plein, waar de situatie dreigender was. Raddraaiers hadden een blokkade opgeworpen en gooiden met blokken. De ME’ers beslechtten de blokkade handmatig en dreven de betogers met gepaste dwang de gewenste kant op. Plein schoongeveegd.

De ME’ers beslechtten de blokkade handmatig en dreven de betogers met gepaste dwang de gewenste kant op.

De aanvankelijk vreedzame sit-down bij de ingang van een overheidsgebouw kwam daarna aan de beurt. Enkele demonstranten hadden zich vastgeketend aan een hek bij een overheidsgebouw en blokkeerden de toegang. Ze kregen van de marechaussees zowel het aanbod tot overleg als het aanbod tot vrijwillig vertrek, maar daaraan gaven ze geen gehoor. Dus ook hier kon het peloton tot ontruiming overgaan. Proportioneel welteverstaan, dus een schild was niet nodig. Tot een deel van de betogers toch ging provoceren en de ME steviger moest ingrijpen. Sommige betogers die hevig weerstand boden, stemden dankzij een lichte prikkel met de wapenstok op de achilleshiel er alsnog mee in om te worden weggedragen. 

Links: De-escalerende aanpak van de Marechaussee: "Is jullie woordvoerder bereid tot overleg?" | Midden en rechts: De betogers worden één voor één verwijderd.

Commandovoering

Het trainingsmoment was tegelijkertijd een certificering. Speciale aandacht ging uit naar de rol van de pelotonscommandant, de sectiecommandanten en de groepscommandanten, oftewel: de commandovoering. De beoordelaars van het meekijkende bureau Examinering letten daarbij onder meer op de doortastendheid van de commandant en de taakverdeling tijdens het verloop van de actie. Welke beslissingen werden er gemaakt en waarom?

Prioritering

Pelotonscommandant eerste luitenant Guus stond tijdens de scenario’s vanuit het commandovoertuig voortdurend in contact met zijn sectiecommandanten om de situaties onder controle te krijgen. De grootste uitdaging was de prioritering bij meerdere situaties tegelijkertijd. De pelotonscommandant ervoer het trainingsmoment over het algemeen als redelijk rustig. “Het liep goed volgens mij, maar ik moet de evaluatie nog krijgen. Het was een prima dag, nuttig om alles weer te oefenen.”

Links: Bureau Examinering lette onder meer op de doortastendheid van de commandant. | Rechts: Pelotonscommandant eerste luitenant Guus stond voortdurend in contact met de sectiecommandanten.

Certificering

Het was de eerste keer dat de training gecombineerd werd met een certificering. Voor deze certificering is onlangs een protocol geschreven met eisen waaraan voldaan moet worden. Dankzij deze meting is het meteen duidelijk voor de Staf van de Marechaussee hoeveel BE-eenheden er inzetbaar zijn. Gezien de toegenomen verharding in de maatschappij is dat geen overbodige luxe.

Bijstandseenheid

  • De LBO KMar voert binnen de huidige taakstelling Mobiele Eenheid-taken uit en zal in de toekomst weer inzetbaar zijn op BE (Bijstandseenheid)-gebied. BE-inzet betekent inzet binnen een hoger geweldspectrum, waarbij vuurwapen gebruik aan de orde kan zijn. Dit wordt vanaf 2024 weer opgepakt. De huidige ME-taken worden vaak uitgevoerd als ondersteuning aan de politie maar kunnen ook binnen het KMar-taakveld zelfstandig worden uitgevoerd.

  • De Landelijke Bijstand Organisatie van de Marechaussee telt 4 pelotons. De LBO’ers zijn zogenoemde ‘neventakers’. Zij doen dit werk naast een andere functie.

De BE wordt ook wel ME (Mobiele Eenheid)-plus genoemd.

Tekst: kapitein Henny de Boer | Foto’s: Herman Zonderland