Hoe handel je als marechaussee in het heetst van de strijd? In deze rubriek vertellen collega’s over een bijzonder moment tijdens de dienst. Een moment waarbij het er echt op aankomt.
Als de pikettelefoon van rechercheur opperwachtmeester Nancy 24 oktober rinkelt en de Douane op Schiphol over zijn bevindingen vertelt, gaan nog niet direct alle alarmbellen af. Een Zweedse passagier van Syrische afkomst kan niet goed uitleggen waarom hij naar Istanbul reist met € 22.000,- aan contant geld. Pas enkele dagen later weet teamleider Nancy hoe belangrijk het was dat zij en de collega’s van de Douane luisterden naar hun onderbuikgevoel. Ze leidde het onderzoek waardoor haar team uiteindelijk een omvangrijke zwendel oprolde.
Wat was je eerste reactie?
“€ 22.000,- is niet een bedrag waar wij gewoonlijk heel enthousiast op reageren. Het is meer dan de € 10.000,- cash die iemand mag vervoeren, maar de meeste passagiers kunnen zo’n bedrag goed verklaren. Als ze hun uitleg kunnen onderbouwen met verifieerbaar bewijs mogen ze verder reizen. Bij bijvoorbeeld een ton wordt dat een stuk lastiger. Alleen had deze passagier, zelfs bij dit wat lagere bedrag, nogal een vaag verhaal. Hij zou vanuit Zweden naar een Nederlandse kennis met een garage in Assen zijn gereden, die hem het geld meegaf. De contactpersoon in Assen konden we niet bereiken. Wel gaf de passagier ons de toegangscode van zijn mobiele telefoon. Daarin stonden foto’s van veel dure auto’s: € 60.000,- tot een ton. Dat zijn vreemde zaken voor iemand met een eenvoudige baan. Ik heb hem aangehouden zodat we de zaak verder konden onderzoeken. De volgende dag hebben we de garagehouder in Assen een bezoek gebracht.”
Hoe kwamen jullie daar op het spoor van de zwendel?
“We waren in eerste instantie benieuwd naar de Tesla waarmee de Zweed naar Assen zou zijn gereden. Die stond volgens de garagehouder bij de autospuiter, maar vonden we achterin zijn zaak. Via het Europese informatie-uitwisselingssysteem EUCARIS konden we direct de herkomst van de auto achterhalen. ‘Code 12’, toen gingen de eerste echte alarmbellen af. Dat betekent namelijk dat het een leaseauto is die pas het land mag verlaten als die helemaal is afbetaald. Diezelfde dag kwamen we nog 2 dure auto’s met dezelfde code tegen, ook uit Zweden. Toen zaten we al op € 200.000,- die werd witgewassen. De medewerking van de garagehouder werd steeds slechter, we wisten zeker dat de zwendel groter moest zijn dan alleen die 3 auto’s.”
Hoe heb je de zaak verder aangepakt?
“Door eerst verder te spitten in de telefoon van de Zweed. Uiteindelijk konden we binnen 8 dagen 26 voertuigen met een ‘code 12’ identificeren. Er zat dan ook nogal een verschil tussen de eigen voorraad, auto’s van € 3.000,- tot € 15.000,-, en de Zweedse auto’s. Ik was best trots toen ik zag hoe de sleepwagens die afvoerden; ‘dat hebben we mooi voor elkaar gekregen’. 13 voertuigen waren al verkocht, aan klanten die te goeder trouw de marktwaarde betaalden. Eén Mercedes ging voor € 81.000,- van de hand. Alle eigenaren zijn op de hoogte gesteld en balen natuurlijk. De auto’s zijn op papier in beslag genomen zodat de eigenaren er nog gebruik van kunnen maken in afwachting van de beslissing van de rechter.”
Wat is je het meeste bijgebleven van de zaak?
“Elke keer als we een nieuw kenteken invoerden en bleek dat het wéér om een gestolen auto ging. De teller liep uiteindelijk op tot € 700.000,-. Het meest bizarre vond ik dat veel ketenpartners íets wisten om de puzzel compleet te krijgen, zo wist de politie Assen van vreemde mutaties bij kleine, onopvallende garages. Toch had niemand eerder iets soortgelijks gezien. Wijzelf ook niet, verreweg de meeste van onze zaken zijn drugsgerelateerd. Uiteindelijk wist het Landelijk informatiecentrum Voertuigencriminaliteit (LIV) te vertellen dat het in Zweden een bekende modus operandi is. Statushouders (asielzoekers met een verblijfsvergunning voor een bepaalde tijd) gaan daar een leasecontract aan. De auto rijden ze naar Nederland waar de garagehouder ‘m overkoopt voor 60% van het aankoopbedrag en inschrijft bij het RDW. Hij verkoopt ‘m als nieuwe auto voor het volle pond en de 40% winst wordt verdeeld onder de betrokkenen. De statushouder krijgt daarvan maar € 1.000,- of € 2.000,- om zijn goede naam te grabbel te gooien.”
Hoe kijk je erop terug?
“De zaak begon klein en twijfelachtig, maar werd plotseling mega. Terugkijken kan ik nog niet helemaal want de zaak moet nog voor de rechtbank komen. Het wordt nog een flinke klus om alles voor de rechter op papier te zetten voor de pro-forma zitting eind januari. Verder volgden de collega’s van de Douane op Schiphol gelukkig hun gut feeling. Ik hoop dat het RDW in de toekomst scherper is op voertuigen met ‘code 12’. Bij de aanmelding van een auto is alles legaal, maar een week later staan ze in Zweden geregistreerd als gestolen. Door corona zijn er geen fysieke keuringen meer; alles is online te regelen. Natuurlijk hebben we ook contact gehad met de Zweedse autoriteiten. Daar worden statushouders achtervolgd door een schuld, maar ze worden niet gestraft. Tot slot hoop ik dat onze politie alerter is op kleine autobedrijven die onder de radar opereren. Deze zaak heeft geholpen om dit soort zwendel eerder te herkennen.”
Ben of ken jij een collega die iets bijzonders heeft meegemaakt tijdens de dienst? Een moment waarbij ‘het erop aankwam’? Laat het ons weten via kmarmagazine@mindef.nl.
