De brigade Limburg-Zuid heeft onlangs een extreem geweld-oefening gedraaid in Brunssum. Aan de oefening – Red Lion genaamd – namen ook de politie, de Defensie Bewakings- en Beveiligingsdienst (DBBO) en de Dienst Speciale Interventies (DSI) deel. In het scenario was een hoofdrol weggelegd voor een groep vuurwapengevaarlijke mannen die slachtoffers maakte op een internationale school. De veiligheidsdiensten moesten deze schutters uitschakelen, waarbij goede onderlinge samenwerking van levensbelang was. Centrale vraag: hoe ga je te werk bij grof geweld?
Voor de oefening krijgen de deelnemende eenheden oefenwapens en oefenmunitie uitgereikt. Ook de ‘schutters’ werden bewapend met oefenpatronen en oefenhandgranaten om het geheel zo realistisch mogelijk te maken. Voor de deelnemende eenheden moest het daardoor snel duidelijk worden dat ze met grof geweld te maken hadden en dat ze de situatie niet zelf konden afhandelen. Snel opschakelen zou essentieel zijn. Het begon allemaal op een rustige vrijdagmiddag op het politiebureau van Brunssum-Landgraaf. Daar werden de eenheden gebrieft over de oefening. Net als in het echt was het wachten tot de porto begon te 'rammelen'. De eenheden konden aan de bak toen de melding vanuit de meldkamer binnenkwam: ‘schutters op de AFNORTH International School’. Meerdere schutters gaan schietend door de school. Zij proberen zoveel mogelijk slachtoffers te maken. De mannen trekken verschillende vleugels van het gebouw in, wat de situatie extra ingewikkeld maakt voor de veiligheidsdiensten. “Attention, attention! We have a lockdown procedure.” De DBBO roept via de omroepinstallatie op de school om dat er schutters actief zijn. Ondertussen proberen de leerkrachten zoveel mogelijk in contact te blijven met de meldkamer van de school om te vertellen wat er om hen heen gebeurt. Zolang er nog geen patrouille van de KMar of politie ter plaatse is, is de DBBO van de school in de lead. De school bevindt zich op militair terrein, maar als de politie op dat moment dichterbij is dan de Marechaussee, gaan zij als eerste ter plaatse. Beide scenario’s werden beoefend. Marechaussees van de brigade Limburg-Zuid stormen het gebouw binnen om het geweld een halt toe te roepen, voor zover dat gaat. De later arriverende eenheden pakken de tweedelijnstaken op, zoals kruisingen afzetten en belangrijke partijen als de Recherche informeren. “Leg neer je wapen!” De marechaussees weten alvast een van de schutters neer te schieten en in de boeien te slaan. Maar de overige daders bieden zoveel weerstand dat ze in dekking moeten. De situatie wordt te gevaarlijk. Tijd om de DSI in te schakelen. Motorkapoverleg. Voordat de DSI het pand betreedt, zoeken ze eerst de Officier van Dienst (OvD) op om kort zaken af te stemmen. Wat is de actuele situatie? Waar bevinden zich de toegangen? Hoeveel schutters, leerkrachten en kinderen zijn nog binnen? Ook heeft de OvD een plattegrond van het gebouw bij zich. In dit geval geen overbodige luxe, want de school blijkt een waar doolhof. DSI’ers van het lokale Arrestatieteam Zuid, aangevuld met DSI’ers die opgeroepen zijn als Quick Reaction Force, betreden het pand. Een DSI’er geeft een collega van de Marechaussee een tikje op zijn rug: vanaf hier neemt de DSI de situatie over. De marechaussees bieden vanaf dit moment rugdekking. De DSI’ers gaan vanaf nu voorop. Lokaal voor lokaal zuiveren ze de betreffende vleugels van het gebouw. Zodra ze een leslokaal veilig hebben gesteld, neemt de KMar de beveiliging van die ruimte voor zijn rekening om die veilig te hóuden. Doelwit uitgeschakeld. Zodra de DSI’ ers zicht krijgen op een schutter, wordt die uitgeschakeld. De daders hebben hun kans gehad om zich over te geven. En last but not least de evaluatie. Wat zijn de lessons learned voor de toekomst? Oefenleider eerste luitenant Wino: “Na de eerste run hebben we ook al een korte bespreking gehad, zodat we de verbeterpunten meteen konden meenemen in de tweede run. We hebben zowel gekeken naar de technische aspecten als de samenwerking. Er zijn altijd zaken die aangescherpt kunnen worden, daar oefen je voor. Voor de eenheden was dit een mooie kans om te ervaren wat optreden in het hoogste geweldsspectrum met je doet. De deelnemers pakten het scenario heel serieus op. Dat was mooi om te zien. Verder vonden de deelnemende leerkrachten de oefening behoorlijk indrukwekkend. 'Nuttig om te trainen, maar hopelijk hoeven we het nooit mee te maken’, hoorde ik van hun kant. En zo is het.”
Tekst: kapitein Henny de Boer | Foto’s: Jarno Kraayvanger
