Hoe handel je als marechaussee in het heetst van de strijd? In deze rubriek vertellen collega’s over een bijzonder moment tijdens de dienst. Een moment waarbij het er echt op aankomt.
Op 18 december protesteerden klimaatactivisten op Schiphol voor een lockdown van de luchthaven. De betogers hadden toestemming gekregen voor een betoging op het plein voor de luchthaven. Onder bepaalde voorwaarden welteverstaan. Zo mochten ze niet naar binnen gaan, geen overlast veroorzaken en zich nergens aan vastmaken. En bij dat laatste ging het mis. Daarom werd onder meer de hulp van de Technische/Tactische Ondersteuningsgroep (TOG) van de Landelijke Bijstandsorganisatie (LBO) van de Koninklijke Marechaussee ingeroepen. Zij zijn namelijk gespecialiseerd in het verwijderen van obstructies.
De actiegroep had de demonstratie ook aangekondigd op Twitter, maar het aantal betogers was onbekend. Tientallen? Honderden? Een jaar ervoor telde een milieuprotest op de luchthaven zo’n 300 activisten, dus de Marechaussee moest ook op deze aantallen berekend zijn. Daarom werden zo’n 160 marechaussees gereed gesteld voor inzet, met name van de Landelijke Bijstandsorganisatie.
De 4 pelotons verzamelden zich de avond tevoren op een kazerne in de Harskamp, om de ochtend erna gezamenlijk naar de luchthaven te vertrekken. Onder hen waren plaatsvervangend groepscommandant opperwachtmeester Saskia en wachtmeester-1 Remy van het TOG. Een deel van de eenheden toog naar de Koningin Máximakazerne. Zij stonden stand-by.
Hoe verliep de ochtend?
Saskia: “Vanaf een podium spraken enkele aanvoerders de groep toe met een megafoon. Er waren zo’n 80 betogers. Door corona was het rustig op Schiphol, dat maakte een groot verschil met vorig jaar.”
Remy: “Als ze zich allemaal gedragen, hoeven we niet in te grijpen. Maar sommigen hadden zich al vrij snel vastgeplakt aan enkele centrale draaideuren van Schiphol en blokkeerden dus deels de ingang. Ze zaten met hun handen vastgelijmd aan het glas.”
Waar waren jullie?
Remy: “Wij stonden vlakbij, zodat we snel ter plaatse konden zijn. De aanhoudingseenheid (AE), die in burger op de luchthaven rondliep, had al gezien dat demonstranten zich hadden vastgelijmd, net als de collega’s van de reguliere politiedienst van de Marechaussee op Schiphol. Daardoor waren we al op de hoogte. Voor ons was het wachten tot we het commando kregen om in te grijpen. En dat gebeurde vrij snel.”
Hoe pakken jullie zoiets aan?
Saskia: “Het TOG is op alle obstructies voorbereid. In onze eigen materiaalbus hebben wij allerlei soorten gereedschap om vastgeketende mensen of andere barricades te verwijderen. Van slijptol tot kettingzaag. En ook aceton en cola, wat lijm oplost. Daarmee hebben we de handen van de vastgelijmde betogers voorzichtig, scheutje voor scheutje, losgeweekt. We gaven hen eerst de kans om zichzelf los te maken, maar toen dat niet gebeurde, gingen we ze helpen.
De collega’s van de Bijstandseenheid hadden de vastplakkers van te voren afgezonderd van de rest om een veilige werkruimte voor ons te creëren. Zo konden wij in alle rust met de cola aan de slag.”
Gaan de demonstranten met jullie in discussie over de lockdown van Schiphol?
Remy: “Sommigen proberen hun punt aan je op te dringen, maar ik ga niet met hen in discussie. Het contact is heel zakelijk. Ik zeg: ‘ik begrijp je, je hebt je punt gemaakt, maar daar zijn wij niet voor. Je mag uit jezelf vertrekken, maar als je dat niet doet, dan gaan wij je helpen’.
Een van had beide handen vastgeplakt aan een buis boven de ingang, dus die kon zichzelf ook echt niet meer losmaken. Hij was een van de laatsten die we bevrijdden, waardoor hij zo’n 1,5 uur heeft vastgezeten. Geen pretje. Hij vond het zelf achteraf bezien ook minder briljant.”
Wat gebeurde er met de betogers toen ze waren losgeweekt?
Saskia: “Na het losweken hielden ze zich zo slap en zo zwaar mogelijk, zodat ze weggedragen moesten worden. Ze boden geen verzet, daardoor verliep het vrij gemoedelijk. Daar heb je overigens zelf ook invloed op. Als je zelf rustig blijft, dan krijg je die reactie ook vaak terug.”
Remy: “Verschillende groepen van de BE hebben hen afgevoerd naar de speciaal ingerichte recherchestraat op de Koningin Máximakazerne. Daar is hun identiteit vastgesteld en daar zijn ze voorgeleid aan een hulpofficier van Justitie. Ze zijn gehoord en in vrijheid gesteld. Er waren in totaal 14 demonstranten aangehouden.”
Hoe kijken jullie hierop terug?
Remy: “Zo’n inzet komt slechts 1 a 2 keer per jaar voor. Daarom blijft het bijzonder, des te meer omdat het werk bij het TOG een nevenfunctie is. Saskia werkt normaal gesproken als financieel rechercheur bij de financiële recherche en ik als algemeen medewerker bij de brigade Noord-Holland. Het is leuk voor de variatie om dit ernaast te doen. De ene keer controleer ik de scheepvaart en de andere keer ga ik met de ‘knutselbus’ op pad om vastgeplakte mensen los te weken. Dat is het mooie van zo’n neventaak.”
Saskia: “Terugkijkend was het weer een mooie inzet. We oefenen altijd veel en dan is het leuk om het ook weer eens in de praktijk te doen. We komen altijd van alles tegen, van mensen die hun handen hebben vastgezet in lock-ons of in beton, tot geblokkeerde deuren in kraakpanden. Je moet steeds improviseren en ter plaatse een plan maken, dat is het mooie aan dit werk. Het is de kunst om steeds weer een oplossing te vinden.”
Ben of ken jij een collega die iets bijzonders heeft meegemaakt tijdens de dienst? Een moment waarbij ‘het erop aankwam’? Laat het ons weten via kmarmagazine@mindef.nl.
