KMar Future Proof: positionering

Flexibel, betrouwbaar, robuust en samenwerkingsgericht

De Koninklijke Marechaussee moet voorbereid blijven op de toekomst en gaat daar de komende jaren hard aan werken. Dat staat in KMar Future Proof, het toekomstprogramma van de Marechaussee. Brigadegeneraal Jos Pieters, directeur Directie Kennis, Strategie en Innovatie (in oprichting), is themahouder ‘positionering’, 1 van de 4 hoofdthema’s van KMar Future Proof. Centrale vragen: wat komt er allemaal op de Marechaussee af? En hoe kan de KMar daar het beste op inspelen? KMarMagazine stelde Pieters 6 vragen. 

Wat is positionering precies?

“Positionering gaat over het bepalen van de positie van de Koninklijke Marechaussee in het veiligheidsdomein. Daarbij horen vragen als: wat zijn onze specifieke kwaliteiten, wat is onze meerwaarde ten opzichte van andere spelers en met wie werken we op welke vlakken samen. Het gaat ook over het meedenken en adviseren over thema’s als digitalisering, privacy en veiligheid. Omdat de vraag naar onze inzet de afgelopen jaren is toegenomen, maar we niet alles kunnen, is het nodig om scherper onze positie te bepalen en duidelijke keuzes te maken: wat doen we wel en wat doen we niet? 

Om die keuzes te kunnen maken, moet je niet alleen een goed beeld hebben van je omgeving, maar ook van je eigen toegevoegde waarde. Positionering en strategie gaan dus over zelfbewust stelling innemen, ontvankelijk zijn voor wat er om je heen gebeurt en snel kunnen schakelen als er mogelijkheden of crises ontstaan. Als Marechaussee hebben we steeds bewezen hierin capabel en betrouwbaar te zijn en dat zetten we door. Zo hebben we bijvoorbeeld het eskadron Hoog Risico Beveiliging opgericht vanwege verhoogde dreiging op aanslagen. En zo is het Te Bewaken Personen-traject opgestart naar aanleiding van de liquidatie van advocaat Derk Wiersum en de toegenomen criminaliteit.” 

Met welke ontwikkelingen heeft de Marechaussee zoal te maken?

“Allereerst is het goed om te benoemen dat de wereld om ons heen en strategische vraagstukken dynamisch zijn. Sommige ontwikkelingen duren jaren, maar soms vindt ook plotseling versnelling plaats, bijvoorbeeld door aanslagen of technologische doorbraken. 

Wij scannen onze omgeving op allerlei manieren om te bepalen welke ontwikkelingen op ons afkomen. We kijken onder meer naar de verkiezingen van volgend jaar en analyseren de Defensievisie 2035 voor de KMar-organisatie. En we sluiten ons aan bij ketenpartners en bij organisaties die een beeld geven van trends, zoals de digitalisering, de positie van bepaalde grootmachten, en de doorontwikkeling van het Schengengebied. 

Er zijn legio dossiers die om koersbepaling vragen. Hierbij staat het verbinden van onszelf met onze omgeving centraal. Want we proberen daar waar het kan zoveel mogelijk samen te werken met organisaties als de Douane, de politie en het Europese grensagentschap Frontex.

Uiteindelijk schetsen we scenario’s op basis van al die ontwikkelingen, met als hamvraag: hoe kunnen we als Marechaussee van betekenis zijn bij bepaalde ontwikkelingen?”

Waar ligt de focus op?

“We hebben intensief deelgenomen aan de ontwikkeling van de Defensievisie 2035. Vanuit die visie richten we ons in eerste instantie op de taken van de krijgsmacht en de rol die wij daar hebben te vervullen. 

De eerste hoofdtaak van defensie - beschermen van het grondgebied - wordt door alle ontwikkelingen in de wereld steeds belangrijker. Omdat wij ons de afgelopen jaren vooral hebben gericht op de nationale operatie, is het nodig dat we onze rol in de eerste hoofdtaak van Defensie weer afstoffen. Dat betekent dat we als Marechaussee ook weer meer voorbereid moeten zijn op het vervullen van Military Police-taken in landen waar onze inzet gevraagd wordt.

De MP-taken lijken al deels op wat onze ‘donkerblauwe’ eenheden doen, zoals de Landelijke Bijstand Organisatie (LBO) en de Brigade Speciale Beveiligingsopdrachten (BSB). Daarom gaan we kijken hoe we die nog meer kunnen laten samenhangen, zodat die eenheden voor meerdere rollen inzetbaar zijn. Om dat te bereiken gaan we kennis opbouwen door expertise uit te wisselen met andere eenheden, door opleidingen te volgen bij zusterorganisaties en door deel te nemen aan oefeningen.

Verder zien we op nationaal vlak dat de vraag naar beveiligingscapaciteit de laatste jaren is toegenomen en dat door allerlei omstandigheden een toename van bijstand op het gebied van Openbare Orde en Veiligheid voorstelbaar is. Zo is de polarisatie in de samenleving toegenomen en is er sprake van een toegenomen protestcultuur. Dat zijn actuele kwesties die om een antwoord vragen.

Gezien deze ontwikkelingen, gaan we als eerste samen met de directie Operaties van de KMar een analyse opleveren van het dossier Military Policing en Stability Policing, de doorontwikkeling van de Landelijke Bijstand Organisatie en het domein Bewaken en Beveiligen. Met als centrale vraag: wat willen we over een paar jaar op de mat leggen in die taakvelden? 

Wat is precies uw taak als sponsor van het thema positionering?

“Mijn taak is netwerken binnen en buiten de organisatie en het inspireren en motiveren van mensen. Een experimentele ruimte creëren om te brainstormen, zodat ideeën tot bloei komen. Veel mensen zijn bang voor verandering, maar vernieuwing is een constante, dus daar kun je niet omheen. Ik wil mensen verleiden om buiten hun comfortzone na te denken over de toekomst: hoe ziet de operatie van de toekomst eruit? 

De uiteindelijke keuze over onze manier van inzet om Future Proof te blijven, is overigens niet aan mij. Dat is aan de organisatie. Maar het is wel de bedoeling dat ik de organisatie laat zien en horen wat er is.” 

Wat gaan de collega’s op de werkvloer van de ontwikkelingen rond het thema positionering merken?

“Op korte termijn nog niet veel, tenminste als je de werkvloer definieert als ‘de wachtmeester en marechaussee op straat’. Maar de operatie wordt wel degelijk uitgenodigd om mee te denken over de koers en innovatie.”

Tekst: ritmeester Henny de Boer | Foto's: Mediacentrum Defensie