Samenwerken aan een sterke informatiepositie
De onderwereld die infiltreert in de bovenwereld. Voor criminele organisaties is dit een aangename ontwikkeling, voor de Nederlandse staat is het verzwakken of misbruiken van de structuur van onze maatschappij een doorn in het oog. Het kabinet heeft daarom geld vrijgemaakt om extra te investeren in de aanpak van deze zogeheten ondermijnende criminaliteit. De Koninklijke Marechaussee ontving een deel van het budget om binnen haar werkterrein de ondermijnende criminaliteit een slag toe te brengen.
De KMar investeert onder andere in het versterken van de bestrijding van ondermijning op de Nederlandse luchthavens. Daar waar de Marechaussee niet alleen verantwoordelijk is voor de grenspolitietaak, maar ook voor de politietaak. Op de luchthaven Schiphol lopen al initiatieven om ondermijning te bestrijden. Voor Groningen Airport Eelde, Maastricht Aachen Airport, Rotterdam The Hague Airport en Eindhoven Airport is luitenant-kolonel buiten dienst Jos Klappe aangesteld als senior projectleider Ondermijning op Mainports (Airports).
'Criminelen hebben mogelijk ook interesse in KMar-collega's'
Anonimiteit
Volgens Klappe zijn er genoeg redenen waarom luchthavens aantrekkelijk zijn voor criminelen. "Luchthavens en de bijbehorende bedrijventerreinen bieden tot op zekere hoogte anonimiteit. Daar kunnen criminelen legale diensten, zoals transport, opslag, vergunningen en huisvesting gebruiken voor illegale activiteiten. Ook het luchthavenpersoneel dat cruciale functies vervult, is interessant voor criminelen. Denk aan de bagage-afhandelaar, schoonmaker of cateraar die wordt benaderd om wat extra geld te verdienen. Criminelen hebben mogelijk ook interesse in KMar-collega's, die de processen en procedures kennen en toegang hebben tot informatiesystemen."
Drugs, wapens, witwassen, mensenhandel en mensensmokkel gaan vaak gepaard met corruptie, intimidatie en grof geweld. Zo zorgt ondermijnende criminaliteit er voor dat de veiligheid van luchthavens in het geding komt en de rechtstaat wordt aangetast. "We moeten goed zicht hebben en houden op de luchthavenprocessen, het personeel en de nabij liggende infrastructuur", stelt Klappe. "Op de luchthavens wordt hard gewerkt aan lokale informatiebeelden en Integrale Ondermijningsbeelden (IOB). Daarin brengen analisten de aard en omvang van ondermijning in kaart en maken ze de kwetsbare plekken inzichtelijk."
Informatiepositie
Als uit een IOB-rapportage blijkt dat er sprake is of aanwijzingen zijn voor ondermijning, kan het Regionaal Informatie- en Expertise Centrum (RIEC) een luchthaven aanmerken als handhavingsknelpunt. Dat maakt het voor de KMar en ketenpartners mogelijk om interventies te plegen. "Maar dan moet je wel een sterke informatiepositie hebben." En daar is volgens Klappe een belangrijke rol weggelegd voor de collega's op straat, de operationele intell-medewerkers, de wijkoppers en analisten van de sectie Analyse en Onderzoek. "Een luchthavenmedewerker met een luxe horloge. Een schimmig bedrijf. Een privéjet die na de landing direct in een hangar verdwijnt. Alles kan een aanwijzing zijn."
"Hoe klein iets in beginsel ook lijkt, het kan net dat ontbrekende stukje zijn in een groot onderzoek", vervolgt Klappe. "Je hoort wel eens dat collega's na een dienst melden dat ze geen bijzonderheden hebben. Ik vind dat opmerkelijk. Er gebeurt altijd wel iets. Wees daarom attent op afwijkende gebeurtenissen. Hou je ogen en oren open. Wacht niet tot het werk naar je toe komt. Gebruik je bevoegdheden. En schrijf bijzonderheden op een juiste manier weg in de operationele systemen (BPS). Gebruik de juiste projectcode. Zo tonen we als KMar onze toegevoegde waarde aan en zijn we complementair aan onze ketenpartners."
'Het zal een strijd van de lange adem worden'
Integrale samenwerking
Behalve dat Klappe in zijn rol als projectleider de awareness voor ondermijning wil vergroten, vervult hij ook een andere belangrijke rol. "Veel partijen zijn betrokken bij de strijd tegen ondermijning: de politie, Belastingdienst, FIOD, RIEC, Douane, gemeenten en luchthavendirecties. Dat is een uitdaging. Ik hou me dan ook bezig met het ondersteunen en versterken van de integrale multidisciplinaire samenwerking vanuit de KMar met partners. Ik kijk waar we elkaar kunnen versterken, maar bewaak ook dat we op een eenduidige wijze werken, informatie met elkaar delen. Dat we samenwerken en niet naast elkaar werken."
Het project Ondermijning op Mainports (Airports) loopt in 2021 af. Dan moet de aanpak van ondermijning binnen de organisatie zijn geborgd. "Het begint aardig te lopen", concludeert Klappe. Rotterdam The Hague Airport is inmiddels aangemerkt als handhavingsknelpunt, het IOB voor Eindhoven is voltooid en aan die van Maastricht en Groningen wordt momenteel hard gewerkt. "Daar zal het nodige werk voor de collega's uitkomen. Het zal een strijd van de lange adem worden, maar met iedere slag die we de ondermijnende criminaliteit toebrengen, voorkomen we dat de luchthavens worden misbruikt en de veiligheid in het geding komt."
Breed offensief
Naast het project Ondermijning op Mainports sluit de Marechaussee ook aan bij andere initiatieven om ondermijnende criminaliteit aan te pakken. Zo sluit de KMar - samen met de landmacht en andere partners - aan bij verschillende activiteiten van het Breed Offensief tegen Ondermijnende Criminaliteit (BOTOC). Dit betreft onder andere deelname aan het Multidisciplinair Interventieteam en de versterking van het stelsel Bewaken en Beveiligen. Daarnaast sluit de KMar actief aan bij de aanpak van ondermijnende criminaliteit op en rond luchthaven Schiphol. Ook hier werkt de KMar nauw samen met partnerorganisaties die eveneens een taak hebben in de aanpak van ondermijnende criminaliteit.
