Achter de schermen

…bij Arrestantenzorg, -Transport en Parketondersteuning

Opvang van arrestanten, verzorging van bolletjesslikkers en begeleiding van zwaarbeveiligde rechtszittingen. Bij de afdeling Arrestantenzorg, -Transport en Parketondersteuning (ATP) is het dagelijkse kost.  

De afdeling ATP is een onderdeel van de Brigade Operationele Service en Support (BOSS). De eenheid, bestaande uit 80 medewerkers (militair en burger), heeft 2 werkomgevingen: de Koningin Máximakazerne en het Justitieel Complex Schiphol. 

De eenheid verzorgt en bewaakt op humane en respectvolle wijze arrestanten, hun transport en de orde in de rechtszaal op Schiphol. Praktisch houdt dat in: vervoeren, insluiten en verzorgen van arrestanten, maar ook drugs veiligstellen van bolletjesslikkers en politietaken bij de reguliere en extra zwaar beveiligde zittingen. 

Geduld en een dikke huid. Volgens groepscommandant Allard Esajas zijn die eigenschappen cruciaal om te kunnen werken bij de ATP. “We maken hier de gekste dingen mee”, weet Esajas uit zijn eigen jarenlange ervaring bij deze club. “Niet iedereen kan er tegen. Maar als je hier werkt, leer je zo ontzettend veel. Je doet vooral veel mensenkennis op.” 

Scroll naar beneden en kom erachter hoe het er aan toe gaat bij deze bijzondere eenheid. 

Tekst: Vanessa Strijbosch | Foto's: sergeant-majoor Hille Hillinga

Naar de ophoudcel

Het ATP-team vangt iedereen op die aangehouden wordt op Schiphol. Nadat de arrestanten via een speciale ‘sluis’ op de kazerne binnenkomen, toetst de Hulpofficier van Justitie eerst of de aanhouding terecht is. Daarna worden ze officieel aangehouden en naar de insluitkamer, oftewel de ophoudcel, gebracht.  

In paniek

In afwachting van onderzoek of verhoor, worden de arrestanten in de ophoudcel ingesloten. Dat kan maximaal 9 uur duren. Er zijn meerdere cellen, waarvan 1 grote met een matras voor bijvoorbeeld mensen die een gevaar voor zichzelf of anderen zijn. “Niet iedereen werkt even makkelijk mee”, weet marechausee-1 Ryan uit eigen ervaring. “Sommigen zijn erg onrustig of zelfs in paniek. Dan is het aan ons om ze te kalmeren en hulp te bieden waar mogelijk.” 

Gestript

De arrestanten gaan ‘gestript’ de cel in. Dat betekent dat al hun bezittingen en bepaalde kledingstukken, zoals een riem, in beslag worden genomen. Vervolgens gaat alles in speciale doorzichtige zakken en wordt elk onderdeel ingevoerd in het systeem. 

Grootste criminelen

Dagelijks werkt 1 team op het Justitieel Complex Schiphol. Zij voeren parketpolitietaken uit, zoals de coördinatie en begeleiding van bezoekers, verdachten en gedetineerden. Dat gebeurt onder meer voor de extra zwaar beveiligde zittingen. Daar vinden doorgaans de rechtszaken plaats die ook breed uitgemeten worden in de pers. “De grootste criminelen komen hier langs”, aldus groepscommandant Esajas. Hij erkent de gevoeligheid. “Natuurlijk heb ik een mening, maar die laat ik niet zien. Ik behandel hem of haar niet anders en houd me aan mijn protocollen.”

Slikkerstoilet

“Het is niet de leukste klus, maar hoort er nu eenmaal bij”, grinnikt Esajas terwijl hij naast het zogeheten ‘slikkerstoilet’ staat. De ATP’ers moeten ervoor zorgen dat de mensen, die verdacht worden van het slikken van bolletjes met verdovende middelen, hier hun ontlasting doen. Vervolgens is het aan de marechaussees om de ontlasting te controleren. De poep gaat via een soort buizensysteem naar een speciale installatie die de bollen er als het ware uit zeeft. “Ik heb wel eens gehad dat het vast zat. Dan moet je porren met een tang. Ach, het gaat ons om het bewijsmateriaal. Hoe of wat maakt verder niet uit.” 

De-escaleren

“Een olifantshuid. Dat moet je hier zeker hebben”, stelt tweede teamleider adjudant Martin. Bij de ATP hebben ze geregeld te maken met geweld. Lastige en opstandige mensen zijn geen uitzondering. “Er gebeuren hier soms heftige dingen. Mensen die zichzelf bevuilen of beschadigen. En helaas ook geweld naar ons gericht. Hoe lastig het soms ook is, we blijven respectvol en rustig. De-escalerend werken is iets wat we hier uitstekend kunnen.”