Beiroet, Libanon
“Hoe anders is mijn uitzending gegaan, dan ik van tevoren had verwacht. Ik had een uitzending vol mooie verrassingen en ervaringen. In mijn voorbereidingen volgde ik 2 gendercursussen. Interessante stof, maar mijn uitzending als genderadviseur zelf, voor de Verenigde Naties naar Libanon, was nog interessanter. Maar wat houdt gender nu eigenlijk in?
Definitie
Als we spreken over ‘gender’ dan verwijzen we naar aangeleerde verschillen tussen mannen en vrouwen zoals specifieke rollen, gedragingen en waardes opgedragen door de samenleving. Terwijl ‘geslacht’ verwijst naar biologische verschillen tussen mannen en vrouwen. Genderrollen verschillen sterk per cultuur, maar ook door culturen heen en ze veranderen door de tijd. Gender verwijst dus niet simpel naar mannen of vrouwen, maar naar de relatie tussen hen.
1325
Voor de VN is gender een zeer belangrijk onderwerp. Centraal hierin staat resolutie 1325, die de unieke impact van conflicten op vrouwen erkent en het disproportionele geweld waaronder vrouwen te lijden hebben tijdens conflicten. De resolutie roept lidstaten op om vrouwen en meisjes bescherming te bieden in conflicten. Maar ook bevestigt de resolutie de belangrijke rol van vrouwen in het voorkomen en oplossen van conflicten en de opbouw van vrede. De VN spoort lidstaten aan om vrouwen te betrekken bij alle processen rondom conflictpreventie, vredesopbouw en vredeshandhaving en hen een plaats te geven aan de onderhandelingstafel.
De resolutie verplicht niet alleen staten om een genderperspectief aan te nemen, maar ook de VN zelf. Zo moeten er meer vrouwelijke VN-vertegenwoordigers worden benoemd, meer vrouwelijke blauwhelmen worden aangetrokken en zouden vredesmissies in hun programma’s beter rekening moeten houden met de noden van vrouwen. De resolutie is bindend voor alle lidstaten.
En op basis van die resolutie ging ik in december 2018 mijn werk doen in de UNIFIL-missie (United Nations Interim Force in Lebanon). Mijn plaatsing was op het hoofdkwartier in de zuidelijke stad Naqoura als enige Nederlander in de missie. UNIFIL telt in totaal 588 vrouwen en 9.600 mannen, die afkomstig zijn uit maar liefst 44 landen. Ons gebied in Zuid-Libanon bestaat uit Sector West, Oost en de Force Commander Reserve.
Ik bezocht de eenheden in de missie en speciaal de vrouwelijke militairen. De VN wil meer vrouwen hebben in UNIFIL (nu 16%) en pleit voor goede leef- en woonomstandigheden. Mijn focus lag onder meer op de accommodaties, omdat dit door de toename van vrouwen niet meer voldoende was. Ook besprak ik het Militair Gender Plan.
Mijn dagen bestonden verder uit vergaderingen waarin we evenementen met een genderfocus afstemden, en het geven van briefings en trainingen over gender aan VN-staf en militairen. Eén daarvan was op de schepen van de Maritime Force in de haven van Beiroet. Ik ging regelmatig mee op patrouilles, liep mee met marktwandelingen en bezocht kookcursussen in dorpen, scoutingdagen en evenementen zoals de Marathon van Beiroet om in contact te komen met de bevolking en in het bijzonder met vrouwen en kinderen. Samen met de sectoren in de missie hebben we een cursus communicatie en gender gegeven aan de militaire vrouwen van de Lebanese Armed Forces (LAF). Want zij hebben inmiddels rond de 4.000 vrouwelijke militairen.
Een speciale verrassing was de 3-daagse workshop van VN-organisatie UNESCO in de hoofdstad Beiroet en de oude havenstad Tyre, waar ik aan kon deelnemen. Die was voor vrouwelijke militairen uit Irak, Jordanië, Syrië, LAF en UNIFIL. Het doel was om een inhaalslag te maken om ook vrouwen deel te laten nemen aan de bescherming van nationaal erfgoed.
Mijn tijd in Libanon was geweldig. Ik ging voor 6 maanden, dat werden er 8. Ik kijk er met veel voldoening op terug.
Majoor Maria Donk
Genderadviseur
