Achter de schermen

….op Groningen Airport Eelde

Geen toeterende auto’s bij de kiss and ride, geen lange rijen voor de incheckbalie. In niets doet vliegveld Eelde, iets ten zuiden van de stad Groningen, aan grote broer Schiphol denken. Het ligt er vredig bij. Criminaliteit lijkt hier ver te zoeken.

Maar schijn kan bedriegen, dus wordt ook in het hoge noorden het zekere voor het onzekere genomen. Om een veilige, wapenvrije luchthaven te waarborgen, voert de Koninklijke Marechaussee brigade Drenthe-IJsselstreek op Groningen Airport Eelde meerdere malen per week een controle Wet Wapens en Munitie (WWM) uit onder de ‘wegbrengers en afhalers’. Dat zijn mensen die reizigers afzetten en/of afhalen op de luchthaven.

Met bestemmingen als Kreta, Mallorca en Antalya wordt er vooral in de zomer vanaf Eelde gevlogen. Het vakantieseizoen loopt inmiddels ten einde, een mooi moment voor een kijkje achter de schermen.

Scroll naar beneden en ontdek hoe een WWM-controle op vliegveld Eelde in z’n werk gaat.

Tekst: ritmeester Hanna Gillissen | Foto's: John van Helvert

Mes in dashboardkastje

De controle Wet Wapens en Munitie is inmiddels een routineklus voor het KMar-team op Eelde dat in totaal uit 25 collega’s bestaat. De briefing duurt dan ook niet lang. “Pistolen? Pepperspray?” Wachtmeester Sarchel: “Die zijn we afgelopen zomer nog niet tegengekomen.” Wat dan wel? Hij kijkt peizend. “Ik geloof één mes in een dashboardkastje.” Opperwachtmeester Jan, meent zich ook een gevonden wapenstok te herinneren. Maar dat was het wel zo’n beetje. “Dit is Eelde hè.”

Met z’n drieën

Wachtmeesters Sarchel en Giel zetten een stuk weg af met een KMar-busje en een paar pionnen. Op een tactische plek net na een bocht, zodat mensen toch al afremmen. Collega Jan voegt zich bij hen: “We doen dit altijd met z’n drieën, 1 spreekt de mensen aan, de ander controleert de auto en een derde houdt het overzicht. We doorzoeken de auto. Vooral het dashboardkastje, de vakjes onder de stoelen. Maar we voorkomen dat de hele inhoud van de koffer op straat komt te liggen. De bagage wordt toch nog gecontroleerd bij de security. En we fouilleren mensen alleen als daar aanleiding toe is.”

Antalya

Sinds een wetwijziging in 2010 hebben de KMar en de Nederlandse politie op vliegvelden - hoog risicogebieden - altijd de bevoegdheid om personen, bagage en vervoersmiddelen te controleren op de aanwezigheid van wapens. Op deze maandagavond wordt de WWM-controle gedaan rond de vlucht die om 20.10 uur binnenkomt uit Antalya en om 21.00 uur weer terugvliegt. Waarom uitgerekend deze vlucht? “Omdat ‘ie meestal vol zit,” legt Giel uit. “En Turkije behoort niet tot de EU en de Schengenlanden, dan controleren we extra.”

Vlucht gemist

“Het gaat toch niet lang duren hè”, vraagt de bestuurder van een zwarte Mercedes, terwijl hij zijn achterklep opent. Hij wil zijn vlucht naar Londen halen, die eerder die avond vertrekt. “Jullie mogen de volgende keer verder kijken hoor”, grapt hij als hij weer verder mag rijden. “Die komt hier wekelijks”, weet Sarchel. Volgens de wachtmeester gebeurt het vaker dat passagiers op de valreep willen inchecken. “Dat is het nadeel van een klein vliegveld: mensen denken dat alles kan en mag. Maakt ons werk lastiger, want je laat reizigers niet zomaar hun vlucht missen.”

Plat Gronings

“Dat is nou toch ook wat”, reageert bestuurder Jan die met zijn bestelbusje zijn broer met bagage komt afleveren en door de KMar wordt staande gehouden. In plat Gronings uit hij zijn verbazing over de controle. Is ‘ie ook nog eens zijn rijbewijs vergeten. Sarchel lacht: “Dat is wel een verschil met Schiphol. “Is dat nou allemaal wel nodig hier op Eelde”, reageren mensen vaak. "Het is hier natuurlijk gemoedelijk. Maar als je het uitlegt, is er altijd begrip. Een enkeling vraagt: ‘waarom ik?’ Dan leg ik uit dat we een steekproef doen."

Valse paspoorten

Geïnteresseerd bekijkt Jan met een loep een Griekse ID-kaart. “Die zien we niet elke dag. Dus dan gaan we meteen kijken: kloppen die documenten wel? Griekse identiteitsbewijzen zijn van een slechte kwaliteit, een beetje vergelijkbaar met onze oude rijbewijzen, van die ‘vodjes’. Vervalsingen zijn vaak beter.” Vorige week zijn hier nog 3 valse paspoorten onderschept tijdens een controle Mobiel Toezicht Veiligheid (MTV) op een vlucht uit Kreta, vertelt Jan. “Van een Turkse familie die asiel had aangevraagd in Nederland. Op Schiphol is er een bureautje voor zulke gevallen. Hier handelen we alles zelf af. Dat is het leuke aan werken op Eelde. Er gebeurt minder, maar we doen meer.”

Jonge gast, dure wagen

“Volgens mij is dat een Duitse huurauto, jongens”, seint Jan. “Dat zie je aan de ‘M’ in het kenteken. Een jonge gast in een dure wagen, dan denk je gelijk: hoe komt ‘ie eraan?” De bestuurder heeft de auto niet zelf gehuurd, maar een vriendin van hem. Jan pakt zijn telefoon. “Hoe zit dat ook alweer met die huurautocontracten? Vaak bel ik dan even met collega’s aan de oostgrens.” Een paar telefoontjes later kan de auto alsnog doorrijden. “We zijn op niks strafbaars gestuit”, zegt Jan. “Maar we maken er een mutatie van. Als de operationele intell-eenheid het interessant vindt, kunnen zij het alsnog uitzoeken.”

Bommen en granaten

De stroom auto’s is opgedroogd. Over een half uur gaat het vliegtuig de lucht in. De controle zit erop. Van wapens geen spoor. “De WWM-controles leveren tot nu toe niet veel op”, evalueert Jan. “Dus soms vragen we ons wel af: hoe lang gaan we hiermee door? Maar we willen ook een signaal afgeven, laten zien dat we er zijn. In die zin werkt het preventief, alleen valt dat niet te meten.” Giel en Sarchel voeren de gegevens in in de computer. Hoeveel auto’s zijn er onderzocht? 13. En natuurlijk de bijzonderheden: de Duitse huurauto, de Griekse paspoorten. “Het was een interessante controle, als je tenminste geen bommen en granaten verwacht”, maakt Sarchel de balans op. Eelde is en blijft Eelde.