01

Dit artikel hoort bij: KMarMagazine 09

‘Chaos op Bahama’s is enorm’

KMar ondersteunt bij search and rescue

Search and rescue in de puinhopen. 4 collega’s van de Koninklijke Marechaussee gingen op pad met de lokale autoriteiten van het Bahamaanse Abaco. "De chaos is enorm."

C en D. 2 letters, die her en der op de huizen geverfd zijn. Clear als de politie het huis had doorzocht, maar niets had aangetroffen. Dead als er binnen mensen zijn die de storm niet hadden overleefd.

Het is de macabere realiteit op de eilandengroep Abaco in de Atlantische Oceaan. Begin september trok orkaan Dorian over de Bahama’s en liet een spoor van verwoesting achter, vooral in het centrale deel van Abaco. Huizen zijn gereduceerd tot puin. Bootjes liggen meters ver landinwaarts. De wegen zijn bezaaid met verfrommelde voertuigen en defecte elektriciteitsdraden.

"Als je ziet wat de orkaan heeft aangericht op dit eiland… De schade is enorm. De eerste vraag die in je opkomt is: waar te beginnen?"

Disaster Relief Bahamas

550 Nederlandse, 50 Franse en 50 Duitse militairen schoten van 11 tot 19 september te hulp. Vanuit Marsh Harbour, aan de oostkust van het eiland. “Het is enorm indrukwekkend”, vertelt opperwachtmeester Wiebo (40). “Als je ziet wat de orkaan heeft aangericht op dit eiland… De schade is enorm. De eerste vraag die in je opkomt is: waar te beginnen?”

Opperwachtmeester Wiebo (40), adjudant Norman Jansen (48) en wachtmeester-1 Robin (35) zijn gestationeerd op Curaçao. De 29-jarige Jordi werkt als wachtmeester-1 op Sint Maarten. Ze zijn alle 4 werkzaam bij de brigade Caribisch gebied en werden ingevlogen voor de noodhulpmissie op Abaco.

“We zijn hier te allen tijde voor het uitvoeren van onze militaire politietaak. Daarnaast zijn we intermediair richting de lokale justitiële autoriteiten. Maar, waar we kunnen, dragen we natuurlijk ook bij aan de noodhulp”, vertelt Jordi. Voor hen is dat het bijstaan van de lokale autoriteiten. De mannen gaan op patrouille met de agenten van Abaco.

Rondlopen in de ruïnes

Het eiland telde 17.000 inwoners. Duizenden sloegen op de vlucht. Anderen wisten de storm te trotseren. Maar er zijn ook nog de vermisten, die ergens onder de immense bergen puin liggen.

De marechaussees gaan de huizen in. De lokale politie is in the lead, legt adjudant Norman Jansen uit. De marechaussees ondersteunen en wijzen eventuele zaken aan, die de lokale autoriteiten verder onderzoeken.

“De chaos is enorm”, zegt Jordi. Met mondkapjes banen ze zich een weg door isolatiemateriaal, houten balken en betonblokken, die ooit samen een huis vormden. Het aangezicht van de puinhoop is indrukwekkend de geur ook. In deze fase van de noodhulp gaat het dan ook vooral om search, de kans op rescue is klein.

Orde na de orkaan

De sfeer is ontspannen, gemoedelijk. Zo anders was het 2 jaar geleden, toen orkaan Irma over Sint-Maarten raasde. Ook dat eiland lag in puin na het natuurgeweld. Maar ook de openbare orde kwam onder druk te staan. Er waren plunderingen. De sfeer was bij vlagen grimmig.

Daar kwam Jordi ook in actie. “De ravage is op sommige plekken van Abaco groter”, vergelijkt Jordi. Maar anders dan op Sint-Maarten zijn de straten van dit eiland nagenoeg leeg. Heel af en toe komt er een bewoner tevoorschijn.

Misschien is het omdat duizenden mensen zijn gevlucht of geëvacueerd. De oorzaak laat naar zich gissen, maar de lokale autoriteiten hebben de situatie onder controle.

Steun in de rug

De werkzaamheden van de Marechaussee reiken verder dan het doorzoeken van de panden. Handjes zijn op allerlei fronten gewenst. Wiebo ondersteunde de Bahamaanse collega’s met een transport. “Er is hier op dit moment geen cellencomplex, dus hielp ik met het begeleiden van de gedetineerden in de auto naar het vliegveld. Daar zijn ze per politievliegtuig naar Nassau gebracht.”

Het zijn misschien druppels op de gloeiende plaat: informatieverzoeken vanuit de Bahamian Defence Force doorspelen, meegaan op patrouille en helpen bij het vervoeren van gedetineerden. Maar voor de lokale autoriteiten lijkt het een steuntje in de rug te zijn.

Robin: “Er was vanaf het begin alle enthousiasme toen we aanboden hen bij te staan. De lokale autoriteiten zijn erg gemotiveerd, ondanks wat hen is overkomen. Ze proberen er echt het beste van te maken.” Wiebo: “We worden telkens heel erg bedankt, ook al hebben we de mensen hier enkel geprobeerd bij te staan.”

150 projecten

Niet alleen de Koninklijke Marechaussee kwam in actie. Alle krijgsmachtdelen waren vertegenwoordigd. Een dam bouwen, aggregaten aanleggen of het medisch personeel bijstaan: de handen gingen uit de mouwen.

Om een indruk te geven: de militairen verspreidden 80 pallets met noodgoederen, waaronder 30.000 liter water en 30.000 kilo basis levensbehoeften. Op het hoogtepunt waren er 280 mensen, van administratief tot vlootpersoneel, op de wal aan het werk. In totaal rondden zij 150 projecten af.

Deining

Het slechte weer gooide wel een beetje roet in het eten. Orkaan Humberto, die langs de oostkust van de Verenigde Staten schuurde, zorgde voor een flinke deining. Landingsvaartuigen hadden moeite om van thuisbasis Zr. Ms. Johan de Witt op zee naar land te komen. Daardoor stonden de collega’s de lokale autoriteiten gedurende 2 dagen bij.

Tekst: ritmeester Saminna van den Bulk | Foto's: sergeant Sjoerd Hilckmann