Tekst Robert den Hartog
Foto sergeant-majoor Gerben van Es, Phil Nijhuis en Hans Roggen
Even voorstellen: Chief Operations
Het Landelijk Tactisch Commando draait sinds april een proef met een zogenoemde Chief Operations. De CHOPS coördineert de centraal aangestuurde operaties en bewaakt de tactische doelstellingen op korte termijn. Majoor Wim Schuchart is nauw betrokken bij de inzet en ontwikkeling van de CHOPS en geeft uitleg. Majoors Pascal Wolf en Marti Grashof delen hun ervaringen in de rol van CHOPS.
Wie vervult de rol van CHOPS?
"We hebben voor het experiment 8 Chiefs Operations benoemd. Ze zijn brigadecommandant of hoofd Operaties bij een brigade. Ze vervullen om de beurt de rol van CHOPS voor de periode van een week (van dinsdag tot dinsdag). Tijdens het experiment, dat tot juli loopt, is de CHOPS tijdens kantooruren aanwezig op het Operatiecentrum KMar (OPSCENT) op Schiphol. Hij is 24 uur per dag telefonisch bereikbaar."
Wat is de rol van de CHOPS?
"De CHOPS heeft een aantal rollen. Zo bewaakt de CHOPS de tactische doelstellingen van de KMar, met name als de planning onverwacht moet veranderen. De CHOPS stelt prioriteiten en stuurt de teamleiders aan wanneer er verstoringen in de planning zijn, bijvoorbeeld als een operatie niet door kan gaan, er zich een calamiteit voordoet of als ergens extra capaciteit nodig is. De CHOPS ondersteunt daarnaast ook de operatie met een centrale rol binnen het OPSCENT."
Waarom is er een CHOPS?
"We proberen de operaties zo zorgvuldig mogelijk te plannen, maar uiteraard moet je rekening houden met verstoringen in de geplande activiteiten. Wegwerkzaamheden, defect materieel of een grote vangst aan het begin van een controle, die alle capaciteit opslokt. Uitdagingen die eerst binnen het district of een brigade werden opgelost worden nu landelijk aangepakt en daar is de CHOPS voor."
Hoe gaat de CHOPS te werk?
"De CHOPS coördineert alle operaties van de KMar die op een dag plaatsvinden en heeft nauw contact met de teamleiders. De CHOPS heeft inzicht in alle lopende operaties in het land. Als de operaties lopen zoals gepland, kan hij deze ondersteunen. Op het moment dat er een verstoring optreedt, gaat de CHOPS aan de slag en met de teamleiders in het land en zoekt samen naar oplossingen, bijvoorbeeld door met capaciteit te schuiven of een operatie anders in te vullen, zodat toch het beoogde effect wordt bereikt."
Wat is momenteel de status van de proef?
"We hebben de rollen van de CHOPS benoemd. Maar wat exact de kaders zijn waarbinnen de CHOPS moet opereren, bijvoorbeeld waar teamleiders hem wel of niet voor kunnen en moeten benaderen, zijn we momenteel aan het uitzoeken: dat is het experiment. Alle situaties, ervaringen en vragen worden genoteerd in een journaal. Aan de hand daarvan kunnen we straks kijken of en hoe de CHOPS het beste tot zijn recht komt en hoe er nog meer winst in de operatie is te behalen."
Majoor Pascal Wolf | Brigadecommandant Scheldestromen
'Het proces wordt steeds duidelijker'
"Als CHOPS heb ik te maken gehad met verschillende verstoringen binnen de operatie. Zo was er een treincontrole die niet kon doorgaan vanwege een staking. Samen met de teamleider heb ik toen een alternatieve operatie bedacht die ook de bestrijding van migratiecriminaliteit tot doel had. Maar ik ben ook benaderd door teamleiders met vragen over vervanging van zieke collega's of over defect materiaal. Dat zijn mijns inziens vragen die niet voor een CHOPS bedoeld zijn, maar uitdagingen waar de teamleiders vroeger binnen de eigen brigade ook zelf oplossingen voor bedachten.
De teamleiders en de CHOPS zijn bezig aan een wederzijdse verkenning. Ik merk dat er een stijgende lijn inzit. De teamleiders weten de CHOPS steeds beter te bereiken. Het proces wordt duidelijker. We hebben een beter beeld van de geplande werkzaamheden en de bijbehorende capaciteit, het landelijke operationele plaatje. Over de angst die er is dat de CHOPS straks collega's door het hele land kan schuiven kan ik kort zijn: ze mogen verwachten dat we met een menselijk oog naar de inzetten kijken en niet iedereen zo maar van hot naar her sturen."
Majoor Marti Grashof | Brigadecommandant Noord-Holland
'Rol van CHOPS nu al een meerwaarde'
"Tot nu toe heb ik 2 keer de rol van CHOPS vervuld. Het is goed bevallen en ik ben enthousiast. Wat je merkt is dat het experiment nog in de kinderschoenen staat. Om als CHOPS efficiënt en effectief op te kunnen treden heb je meer ondersteuning nodig zodat je het complete operationele plaatje ter beschikking hebt. Maar als je ergens aan begint weet je dat je nog niet meteen alles hebt, wat je graag zou willen. Een handige tip die direct werkt: als alle collega's via hun portofoon 'instatussen', wordt het plaatje voor de OPS-Room en de CHOPS al een stuk duidelijker.
Het is een weg van vallen en opstaan, maar door gewoon aan de slag te gaan, leer je veel. Ik heb zelf gemerkt dat de rol van CHOPS nu al een meerwaarde heeft. Ik was CHOPS toen Schiphol te kampen had met een stroomstoring. Ik heb het werk opnieuw geprioriteerd en beschikbare collega's richting Schiphol gestuurd om te ondersteunen. Toen de storing van korte duur bleek te zijn en Schiphol zelfstandig verder kon, heb ik de ondersteuning ook teruggeschakeld. Echt een landelijke operatie waarbij je als CHOPS over de oorspronkelijke districtsgrenzen heen moest kijken en een meerwaarde hebt."
