Tekst kap Wouter Helders
Foto Louis Meulstee
In deze rubriek interviewt de Defensiekrant ex-militairen die een bijzondere carrièreswitch gemaakt hebben na hun diensttijd. Kent u ook iemand die voor deze rubriek in aanmerking komt, stuur een e-mail naar defensiekrant@mindef.nl
Na een loodzware opleiding reisde hij als commando de wereld over voor trainingen en missies. Na 10 jaar hing hij zijn groene baret aan de wilgen om zijn passie te volgen: storytelling. Ex-commando Jeroen van Hoek vertelt over zijn carrière bij Defensie en over zijn nieuwe bedrijf.
Hoe en waarom kwam je bij Defensie terecht?
"Ik deed de HTS Werktuigbouwkunde en kon mijn creatieve ei kwijt in het ontwerpen en produceren van werktuigen. Maar het vooruitzicht om na mijn stage en afstuderen op een technische tekenkamer te eindigen, trok ik niet. Ik hield van avontuur dus de keuze om vlieger te willen worden, was snel gemaakt. Dat ik er echter geen talent voor had, bleek toen ik na de simulator-testen vriendelijk naar huis werd gestuurd. Na de keuring raakte ik in gesprek met een voorlichter van de landmacht en hij vertelde mij over een aantal opties, waaronder het Korps Commandotroepen (KCT). Dat leek me ook wel wat."
Wat deed je daar precies?
"In voorjaar 2005 heb ik mijn groene baret gehaald. Ik startte als korporaal en ging direct na de voortgezette Commando Opleiding naar Uruzgan. Daarna ben ik onderofficier Forward Air Controller (doelaansturing van gevechtsvliegtuigen) geworden. Na veel trainingen over de hele wereld, het volbrengen van de contra-terreur-opleiding, nog een uitzending en een half jaar werk als contra-terreur-instructeur ben ik overgestapt naar de sectie Werving, Selectie & Communicatie bij het KCT. In augustus 2015 ben ik daar weggegaan."
Waarom ben je weggegaan?
"Het werk, de kameraadschap en het avontuur in een operationele ploeg van het KCT was precies wat ik zocht. Maar fysiek kun je dat niet de rest van je leven blijven doen. Ook zou ik binnen een aantal jaar op kantoor of de staf eindigen. Dat benauwde me. Ik heb in 2011 mijn eigen bedrijf in grafische vormgeving en fotografie opgestart, maar kwam er al snel achter dat het presenteren van het ontwerp veel meer voldoening gaf dan het ontwerpen zelf. Dus ben ik al snel omgeschakeld naar presentator, storyteller, spreker, inspirator. Achteraf gezien miste ik in mijn laatste jaren bij Defensie ook vooral de scheppende (kunstzinnige) kant en die dacht ik daar ook niet te vinden."
Wat trekt je zo aan in storytelling?
"Als kind schreef ik al hele boeken vol met wat ik beleefde. Daarnaast vind ik het vooral heel erg gaaf om een verhaal te creëren en voor te dragen. En of dit nu een verhaal is uit mijn tijd als commando of een verhaal dat ingegeven is door een vrije/creatieve gedachte maakt dan niet uit. Het laatste heeft toch eigenlijk wel mijn voorkeur. De kracht van een goed verhaal is immens en dat maakt het daarom ook leuk om mee te stoeien. Vertel een verhaal met voldoende diepgang, overtuiging en emotie en het zal het publiek raken. En dus aanzetten tot denken, actie of verandering."
Wat maakt jou een goede storyteller?
"Kwetsbaarheid. Door een stuk van jezelf bloot te geven (en dat hoeft echt niet heel diepgaand) geef je de luisteraars een stukje van jezelf. Ook creëer je een open en vrije sfeer. Daarna zit het hem in mijn optiek vooral in de manier van vertellen: de vorm, de juiste energie en non-verbale communicatie. Ik ben vooral enthousiast, open, creatief en zoveel mogelijk mezelf. En dat werkt."
Hoe gaat het nu met je eigen bedrijf?
"Mijn bedrijf draait goed. Ik doe op dit moment weinig tot niets aan acquisitie en ik word nog steeds veel gevraagd. Als spreker over mijn militaire tijd, als trainer voor storytelling of presentatiekunde in het algemeen. Van de ene presentatie of trainingssessie komt bijna vanzelf de volgende. Word ik er rijk van? Zeker niet. Heb ik altijd werk? Nee, ook niet. Als jonge vader kan ik hierdoor wel vrij zijn om voor mijn zoontje te zorgen en daarnaast het werk doen dat ik heel erg gaaf vind. Over een aantal jaar voorzie ik meer tijd te hebben en kom ik vanzelf aan schaalvergroting toe."
Wat neem je mee uit je tijd bij Defensie?
"Het is een mooi en noodzakelijk bedrijf. Ik heb er een hele goede tijd gehad, mede door alle maten waar ik mee heb mogen werken. De keerzijde is de bureaucratie en (soms) gebrek aan flexibiliteit in de omgang met medewerkers met veel specialistische ervaring. Ik heb bij Defensie geleerd om mezelf niet te snel van de wijs te laten brengen. Ook alles wat ik heb meegemaakt tijdens de opleidingen en uitzendingen heeft me een bredere en (in zekere zin) vrijere kijk gegeven op de wereld. Een berg levenservaring dus.
Ik moet nog steeds wennen om de vorming van Defensie uit mijn systeem te krijgen. Tijdens opleidingen en zeker uitzendingen gaat het altijd om levensbelang. Dus ‘suck it up’ en doorgaan, hoort daarbij. Dat is een hele fijne eigenschap om een voorsprong te creëren of een harde deadline te halen. Maar daarbuiten, zeker aan de creatieve kant, is het eerder een ballast. Even rustig de tijd nemen om een idee te laten groeien en soms gewoon te zeggen dat je iets niet af kunt krijgen, heb ik mezelf wel weer aan moeten leren."
Zou je ooit terug willen naar Defensie?
"Nee. Ik had mijn tijd bij Defensie nooit willen missen, maar doe nu iets wat beter bij me past. Wel heb ik nog een stuk loyaliteit naar Defensie en daarmee naar de Nederlandse samenleving. Na de aanslagen in Parijs schoot toch de gedachte door mijn hoofd om weer te vechten voor de vrijheid waarvan ik zo geniet. Maar dat is een geromantiseerde gedachte. Ik trek het niveau in de operationele ploeg echt niet meer en ik ben ook niet onmisbaar. Mijn plek is allang ingenomen door nieuwe jongens, die het veel beter doen dan ik nog zou kunnen. En wie zegt dat kunst geen middel kan zijn tegen terrorisme?"
