Tekst Henny de Boer

Commandant 43 Gemechaniseerde Brigade: brigadegeneraal Jan Swillens

Volgende week donderdag is het zo ver. Dan wordt de Nederlandse 43 Gemechaniseerde Brigade officieel opgenomen in de 1e Duitse Pantserdivisie. Brigadegeneraal Jan Swillens wordt dan officieel onder bevel gesteld van de Duitsers. De commandant vertelt wat deze samenwerking tussen Nederland en Duitsland zo bijzonder maakt.  

Waarom integreert de Nederlandse 43 Gemechaniseerde Brigade met de 1e Duitse Pantserdivisie?  

"Met de huidige samenwerking keert de Leopard 2A6 gevechtstank weer terug in het wapenarsenaal van de krijgsmacht. Onze tanks werden in 2011 wegbezuinigd, maar we krijgen nu weer de beschikking over de gevechtscapaciteit die we nodig hebben. Met tanks neemt je geloofwaardigheid en gegarandeerde slagkracht toe. Militair optreden zonder tanks is als voetballen zonder aanval; je kunt nog steeds voetballen met verdedigers en middenvelders, maar een compleet elftal is er niet meer. Verder mis je niet alleen de tank, maar ook de kennis van het optreden. Het doctrinematig denken en handelen is fundamenteel anders zonder tanks. 

Tot zo’n 1,5 jaar geleden dachten we geen tanks meer nodig te hebben, omdat er geen grootschalige dreiging meer werd ervaren. Totdat we op de Krim ineens allerlei zware pantservoertuigen zagen. Nu zijn er toch weer scenario’s denkbaar waarbij tanks echt noodzakelijk zijn in de gereedschapskist. Veel landen om ons heen voeren hun tankcapaciteit weer op, waaronder Duitsland. “Speak softly, but carry a big stick”, is in dit verband een veelzeggende uitspraak." 

Hoe zit die integratie in elkaar?

"De Duitse en Nederlandse eenheden zijn op ingenieuze wijze met elkaar verweven. Onze Nederlandse 43 Gemechaniseerde Brigade valt straks onder de 1e Duitse Pantserdivisie in het Noord-Duitse Oldenburg. Onder onze eigen brigade komt vervolgens weer een Duits bataljon te hangen, het 414 pantserbataljon. Dat bataljon, dat nu wordt opgericht, is gevestigd in Bergen-Hohne.

Dit 414 bataljon wordt op zijn beurt opgebouwd uit 4 compagnieën, 3 Duitse en 1 Nederlandse. Deze Nederlandse compagnie zal bestaan uit 4 pelotons. Een daarvan is er al, het Opleidings- Trainings- en Kennisbehoudpeloton Tankoptreden (OTK-peloton). Dat is de eerste 18 man die volledig Duits is opgeleid. In Bergen-Hohne rijden zij nu al rond op Duitse tanks. De overige pelotons worden vanaf volgend jaar gevormd. De uiteindelijke stip op de horizon is 2020. Dan willen we Fully Operational Capable zijn." 

Wij leasen de tanks van Duitsland. Hoe gaat dat in zijn werk?

"Voor deze samenwerking met Duitsland brengen wij onze resterende 16 Leopard 2A6-tanks in. Duitsland moderniseert deze tanks en brengt ze onder in een eigen tankpool. Daaruit zullen wij 18 tanks leasen. Voor deze tanks leveren we de bemanning, betalen we de exploitatie en we oefenen ermee. Bovendien kunnen we als Nederlandse compagnie oefenen met de andere 3 Duitse compagnieën uit het 414 pantserbataljon, waardoor we in totaal met 48 tanks kunnen trainen. Voor beide landen is dit een goede deal. Nederland bespaart hiermee de hele organisatie om de tanks heen en Duitsland krijgt er een pantserbataljon bij." 

Hoe zit het met onze soevereiniteit? 

"We integreren in de nieuwe opzet op een unieke manier, maar bij missies houdt elk land zijn eigen bevoegdheid. Wij kunnen die Nederlandse bemanning en die geleasede tanks in overleg zelfstandig inzetten. En dat geldt andersom ook. Als Duitsland besluit tanks in te zetten van 414 pantserbataljon, wat eigenlijk onder mij valt, dan kan ‘Berlijn’ dat toch zelfstandig beslissen. De inzet bij missies blijft dus een nationale verantwoordelijkheid." 

Wat maakt deze samenwerking zo bijzonder?

"Volgende week wordt de integratie met vaandels bekrachtigd in Duitsland. Dan wordt onze brigade officieel onder bevel gesteld bij de Duitsers. En 414 pantserbataljon wordt dan onder bevel gesteld bij ons. Deze manier van samenwerken bestaat nog nergens. Er is echt sprake van volledige integratie, dat is uniek in de wereld. Ik heb straks twee commandanten, één in Nederland en één in Duitsland.  

Alle plannen en oefenprogramma’s worden straks afgestemd met de Duitsers, dat is heel bijzonder. Ook is het uniek dat je doctrinair en tactisch operationeel hetzelfde systeem gebruikt. Onze Nederlandse compagnie wordt getraind volgens Duitse standaarden en onze brigade wordt dit najaar getest door de Duitse divisiestaf. De samenwerking met Duitsland verloopt goed. Ik merk dat ik op exact dezelfde manier word behandeld als de Duitse brigadecommandanten. Er is van beide kanten absoluut de wil om dit tot een succes te maken."