08

Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 01

D-Day-documentaire in Omniversum

Tekst Jan Malschaert
Foto N3D LAND Films

Educatieve film vergroot bewustzijn waarde vrede en veiligheid

Je bevindt je bijna letterlijk in een tankgracht van de Duitse Atlantikwall. Bijna, want vanaf begin februari kun je die beleving meemaken vanuit een comfortabele bioscoopstoel. Op het reusachtige scherm van het Omniversum draait dan de educatieve film 'D-day Normandy 1944'.

Ontspannen, in vrede en veiligheid genieten van een 3-dimensionale, realistische, leerzame film over de oorlog. Juist daarvan wil schrijver en regisseur Pascal Vuong zijn (jonge) publiek doordringen met zijn film 'D-day Normandy 1944'. Dat het niet vanzelfsprekend is dat dat in vrede en veiligheid kan. Dat daar 70 jaar geleden enorme inspanningen en offers voor zijn geleverd. Door jongens voor wie Nederland net zo ver van hun bed was als Afghanistan, Irak of Mali dat nu zijn voor ons.

D-Day gaat over de geallieerde landing op 6 juni 1944 op de stranden van Normandië. De invasie waarmee de geallieerden de 4000 kilometer lange Duitse verdedigingswal doorbraken en die het einde van nazi-Duitsland inluidde. Geen bijster origineel onderwerp, denk je misschien in eerste instantie. Toch heeft Vuong een nieuwe invalshoek weten te vinden. 

x

Vogelvlucht

Vuong: “Mijn interesse ontstond al toen ik The Longest Day zag en later Saving Private Ryan. Maar daarin wordt geromantiseerd ingezoomd op personen. Ik las ook veel over het onderwerp en eigenlijk voelde ik me altijd een beetje verloren. Ik miste goede kaarten, ‘the big picture’.”
Dat gemis resulteerde in een documentaire die je letterlijk in vogelvlucht meeneemt. Over de landingsstranden, maar ook in prachtige animaties van de invasiearmada, luchtvloot en kaarten met troepenbewegingen. Het leverde de film verschillende prijzen op, onder andere voor de visuele effecten.

Essentie hetzelfde

Commandant der Strijdkrachten (CDS) generaal Tom Middendorp woonde eind vorig jaar de voorpremière bij. “Ik vond het overweldigend”, bekende de krijgsmachtbaas naderhand. “Je voelt de massaliteit, de enorme inspanning en de duizenden levens die de invasie heeft gekost. Onze huidige missies zijn aan de ene kant onvergelijkbaar, bijvoorbeeld qua omvang. Aan de andere kant is de essentie nog steeds hetzelfde: jonge mensen stellen hun leven in de waagschaal voor de vrijheid van anderen.”

x

Leren van Defensie

Een van die jonge mensen is sergeant-1 Rik van Velzen. Op uitnodiging van de CDS woonde hij samen met 2 andere jonge veteranen en 2 oude veteranen de voorpremière bij. Van Velzen over de film: “Een erg indrukwekkende documentaire met een goed doel: het vergroten van het bewustzijn. Jongeren weten nauwelijks wat er is gegeven voor onze vrijheid. Je hoeft tegenwoordig natuurlijk niet meer te dienen, terwijl jongeren echt wat kunnen leren van de krijgsmacht. Respect voor elkaar is een basiswaarde bij Defensie, ongeacht iemands religie of afkomst. Iedereen heeft elkaar nodig en je moet op elkaar aankunnen.”

x

Veteranen zichtbaar maken

Aan respect en bewustzijn ontbreekt het de jeugd van tegenwoordig wel een beetje, vinden ook de andere jonge veteranen. Sergeant-1 Hans Treffers raakte in 2009 zwaargewond bij de raketaanval op Kamp Holland die collega Azdin Chadli het leven kostte. “Vrijheid en vrede worden hier als vanzelfsprekend beschouwd, maar dat is het niet. Onrust ver weg is tegenwoordig ook een bedreiging voor ons. Deze film is een goede mogelijkheid om jongeren aan de offers van vroeger te herinneren, maar ook om jonge veteranen zichtbaar te maken. We zouden bijvoorbeeld ons verhaal kunnen vertellen aan schoolklassen bij een filmvoorstelling”, aldus Treffers.

x

Moderne geschiedenisles

Vuong heeft de documentaire nadrukkelijk gemaakt als een moderne geschiedenisles (zie kader). Een die de kennis en het bewustzijn bij de jongere generatie op een aantrekkelijke manier vergroot. “Hij is speciaal voor grootbeeldfilmtheaters gemaakt: tegelijkertijd leerzaam en spectaculair. De huidige jeugd kent oorlog vooral van computerspelletjes. Zij beseffen niet dat vrede en vrijheid niet voor eeuwig zijn gegeven.”

D-Day Normandy 1944 draait vanaf 10 februari 2015 voor minimaal 5 maanden in het Omniversum in Den Haag.

Lesmateriaal en samenwerking Museon

Speciaal voor scholen heeft de filmmaatschappij lesmateriaal ontwikkeld. Op de website kunnen leraren een Nederlandstalige gids downloaden, te gebruiken rond een bezoek aan het Omniversum. Daarin staan de feiten en historische context van landingsoperatie Overlord. Ook wordt ingegaan op wat de oorlog betekende voor de ontwikkeling van computer, radar- en rakettechnologie. Afsluitend staan er opdrachten in voor verschillende leeftijdscategorieën. Van rekenoefeningen over de enorme logistieke operatie tot het leren schrijven en kraken van codetaal.

Rond de documentaire gaat het Omniversum een samenwerkingsverband aan met buurman Museon, een populair-wetenschappelijk museum. Kort na de première van D-Day start daar de tentoonstelling Atlantikwall – Oorlog in de stad van Vrede en Recht. Curator Gert-Jan van Rijn: “We staan hier precies op de plek van een Duitse tankwal die de Atlantikwall hier moest beschermen tegen een aanval in de rug. Een mooi gegeven, vooral als je bedenkt dat hier nu internationale instellingen als het Internationaal Gerechtshof zitten.” Bijzondere voorwerpen en persoonlijke verhalen vertellen het verhaal van de Duitse verdedigingslinie in Den Haag. Scholen gaan aansluitend aan een museumbezoek naar de film.